DOQ

Laat een belletje rinkelen bij nieuw gediag­nosti­ceerde RA-patiën­ten

Mannelijke patiënten met reumatoïde artritis hebben een hoger cardiovasculair risico dan vrouwen. Dat schrijven onderzoekers van Reade in Amsterdam in Seminars in Arthritis and Rheumatism. Een betere samenwerking tussen reumatologen en huisartsen kan dit risico mitigeren, zegt arts-onderzoeker Reinder Raadsen. “Ondanks de richtlijnen wordt er nog steeds te weinig gescreend op hart- en vaatziekten binnen deze patiëntengroep.”

Patiënten die zijn gediagnosticeerd met reumatoïde artritis (RA) hebben een hoger risico op het ontwikkelen van cardiovasculaire ziekten. Maar hoewel cardiovasculaire screening en risicomanagement inmiddels in verschillende behandelrichtlijnen staat, laat de implementatie daarvan te wensen over. Om dit probleem in kaart te brengen, bepaalden onderzoekers van Reade, onder leiding van arts-onderzoeker Reinder Raadsen, het cardiovasculaire risico bij mensen die net de diagnose RA hadden gekregen, zodat ze daar een eventuele preventieve behandeling op konden afstemmen.

“Ik merkte dat cardiovasculaire screening bij RA-patiënten te weinig wordt gedaan, ondanks de richtlijnen”

Arts-onderzoeker Reinder Raadsen

Screening

De onderzoekers screenden alle patiënten van 40 tot 70 jaar met een recente RA-diagnose tussen mei 2019 en december 2022 op cardiovasculaire ziekten en risicofactoren. “De screening omvatte een lichamelijk onderzoek waaronder een bloeddrukmeting, en laboratoriumtests om het lipidenprofiel te bepalen”, legt Raadsen uit. “Op grond daarvan berekenden we het tienjaarsrisico op sterfte aan hart- en vaatziekten. Dat legden we voor aan zowel de patiënt als diens huisarts.” In totaal werden 125 RA-patiënten geïncludeerd in het onderzoek. Er was sprake van een hoog of zeer hoog cardiovasculair risico bij 50% van de mannen, vergeleken met slechts 4% van de vrouwen. Toch startte slechts 26% van de patiënten uit de hoogste risicogroep na de screening met antihypertensiva of statines.

Mannen met RA hebben een ongunstiger cardiovasculair risicoprofiel dan vrouwen, vooral als het gaat om de groep met een hoog of zeer hoog risico, zegt Raadsen. “We weten dat mannen in het algemeen een hoger risico op hart- en vaatziekten hebben dan vrouwen. Daar komt bij dat meer mannen roken en vaker lijden aan hypertensie en dyslipidemie. We wisten van deze verklaringen, maar dat ze zouden leiden tot zo’n groot verschil, verbaasde ons.”

Goede afspraken

De resultaten laten zien dat een standaard cardiovasculaire screening bij nieuw gediagnosticeerde RA-patiënten, met name bij mannen, hoognodig is, meent Raadsen. Hij denkt dat het loont om te letten op cardiovasculaire risicofactoren, zoals roken en een verhoogd BMI. “We weten dat inflammatie bijdraagt aan vasculaire schade en daarmee het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Roken en in mindere mate een verhoogd gewicht spelen daar een rol in. Aangezien bij RA ook sprake is van systemische inflammatie, is het logisch dat we RA-patiënten structureel screenen op hart- en vaatziekten.”

Het is daarom noodzakelijk om goede afspraken te maken tussen huisartsen en reumatologen, vindt Raadsen. “Tijdens mijn opleiding heb ik geleerd dat een cardiovasculaire screening nodig is bij RA. Gedurende dit onderzoek merkte ik dat dit weinig wordt gedaan, ondanks de algemeen bekende info in de richtlijnen. Het lastige is dat er nationaal en regionaal allerlei verschillende afspraken zijn gemaakt over screenen. Dat is niet duidelijk voor de behandelaar.”

“Bedenk als behandelaar: is deze patiënt al gescreend? En als ik het te druk heb, wie kan ik het dan laten doen?”

Toekomst

De conclusie die behandelaars dan ook moeten trekken uit Raadsens onderzoek is dat er een duidelijk verhoogd risico op hart- en vaatziekten is bij met name mannelijke RA-patiënten. De aankomende cardiovasculaire richtlijnen binnen RA zullen deze bevinding bekrachtigen. “Hoe meer mensen deze kennis bereikt, hoe beter, en hoe makkelijker het is om afspraken met elkaar te maken over het waar, wanneer en hoe van een cardiovasculaire screening.”

Concreet hoopt Raadsen dat de boodschap van zijn onderzoek beklijft bij reumatologen en huisartsen, en dat er vooral een belletje gaat rinkelen bij nieuw gediagnosticeerde RA-patiënten. “Is er al een screening gedaan? Zo niet, zal ik het dan zelf oppakken? Of als het te druk is: wie kan ik het dan wél laten doen? Cardiovasculaire ziekten zijn de grootste oorzaak van overlijden na de diagnose RA. Daar kunnen en moeten we als behandelaars iets mee.”

Referentie: Raadsen R, Hansildaar R, van Kuijk AWR, Nurmohamed MT. Male rheumatoid arthritis patients at substantially higher risk for cardiovascular mortality in comparison to women. Semin Arthritis Rheum. 2023 Oct;62:152233.  

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

‘Zorg dat de digitale weg niet de enige ingang naar de maatschap­pij wordt’

Steeds vaker gaat zorg via de digitale weg. Nicole Goedhart onderzoekt de toegankelijkheid van de (online) samenleving en geeft tips hoe de zorgverlener de zorg toegankelijk voor iedereen houdt. “Een afstand tot de online wereld kan gezondheidsverschillen vergroten.”

Protocol brengt veelbelovende ‘orphan drugs’ sneller bij patiënt

Behandelaren en zorgverzekeraars slaan de handen ineen om geneesmiddelen tegen zeldzame ziekten sneller beschikbaar te krijgen, vertelt Niels Reijnhout. “Met het ODAP krijgen patiënten zo snel mogelijk na goedkeuring door het EMA al toegang tot het middel.”

Reanimatie bespreken? Alleen als het past

Artsen vragen op de spoedeisende hulp vaak routinematig naar reanimatievoorkeuren, maar volgens Yvo Smulders is het tijd om deze standaardpraktijk eens kritisch te bekijken. “Het is helemaal niet vanzelfsprekend dat je die vraag zomaar stelt bij een routine-opname.”

Casus: man met klachten na penisvergroting

Een 38-jarige patiënt is net een week terug uit Turkije, waar hij in een kliniek een penisvergroting heeft ondergaan. Hij kan u niet precies vertellen wat er gebeurd is en klaagt vooral over pijn, roodheid en zwelling van de penis. Wat is uw diagnose?

‘Bevolkings­onderzoek sluit onvoldoende aan bij mensen met verstande­lijke beperking’

Mensen met een verstandelijke beperking nemen veel minder vaak deel aan bevolkingsonderzoeken naar kanker dan de algemene bevolking, vertelt Amina Banda. Ook krijgen zij minder vaak vervolgonderzoek. “Deze groep kan allerlei barrières voor deelname ervaren.”

Vertragen, verdragen en verbinden in moeilijke gesprekken

In de palliatieve zorg spelen niet alleen emoties bij de patiënt een rol, maar ook bij de zorgverlener. Machteld Muller legt uit hoe zelfinzicht helpt bij verbinding met je patiënt. “Herkennen van je eigen ‘rode knoppen’ helpt om uit vervelende dynamieken te blijven.”

Hoe je medische misinformatie als zorgverlener kunt aanpakken

Waarom geloven mensen dat zonnebrandcrème gevaarlijk is, of wantrouwen ze bewezen interventies zoals vaccins? Tom van Bommel vertelt over de mechanismen achter zulke overtuigingen. “Technieken waarmee misinformatie zich verspreidt, kunnen óók ten goede worden ingezet.”

Casus: patiënte met dyspnoe naar de EHH

Een oudere obese vrouw presenteert zich op de Eerste Hart Hulp vanwege dyspnoe. Die begon twee weken geleden en was aanvankelijk inspanningsgebonden, nu ook bij platliggen. Ze plast nog maar kleine beetjes sinds drie dagen. Wat is uw diagnose?

Casus: patiënt met progressieve inspanningsdyspneu

Een patiënt presenteert zich met progressieve inspanningsdyspneu. Voorheen was hij in staat om zonder klachten te tennissen, nu ervaart hij kortademigheid bij stevig doorwandelen. Er is geen sprake van hoesten, sputumproductie of koorts. Wat is uw diagnose?

Uitgebreid bloedonderzoek met één simpele vingerprik

Capillaire bloedafname via een vingerprik blijkt bij meer dan 30 standaardbepalingen een goed alternatief voor venapunctie, concludeerde Martijn Doeleman. “Patiënten kunnen zelf de vingerprik doen. Gewoon thuis, wanneer het hen uitkomt.”