DOQ

Machine learning en fMRI voorspellen optimale diepe hersenstimulatie bij parkinson

fMRI kan, gecombineerd met machine learning, de ideale manier van diepe hersenstimulatie voorspellen bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Dat schrijven Canadese onderzoekers in het tijdschrift Nature Communications. Volgens de wetenschappers hebben parkinsonpatiënten dankzij deze aanpak sneller een optimale vorm van hersenstimulatie, en hoeven zij daarvoor minder vaak het ziekenhuis te bezoeken.

Diepe hersenstimulatie (deep brain stimulation, DBS) is een behandeloptie voor patiënten met de ziekte van Parkinson bij wie bewegingsklachten zoals tremor en traagheid toenemen ondanks behandeling met geneesmiddelen. Bij DBS wordt een elektrode chirurgisch ingebracht in de hersenen. Deze elektrode geeft pulsen af die de bewegingsklachten onderdrukken. De meest gekozen plaats voor de elektrode is de nucleus subthalamicus, een belangrijk knooppunt in het motorische systeem.

Ideale instellingen

Het succes van DBS is gestoeld op de juiste dosis elektriciteit op de juiste plaats in de hersenen. Na de DBS-operatie moeten veel patiënten talloze keren naar de kliniek komen op zoek naar de ideale instellingen. Canadese wetenschappers van de universiteit van Toronto deden daarom onderzoek naar het nut van functionele MRI (fMRI) en machine learning bij het voorspellen naar de juiste instellingen.

Responspatroon

De onderzoekers, onder leiding van Alexandre Boutet, zetten een observationele trial op met 67 patiënten met de ziekte van Parkinson. De auteurs konden bepalen of de patiënten optimaal werden gestimuleerd; op dat moment was op de MRI-scan een karakteristiek responspatroon zichtbaar in de motorische kernen van de hersenen. Met deze data onderzochten de wetenschappers of zij met behulp van deze fMRI-data ook konden voorspellen of een patiënt optimaal wordt gestimuleerd. Daarvoor gebruikten zij de fMRI-data van 39 parkinsonpatiënten met klinisch geoptimaliseerde DBS. Het model bleek te werken bij data van zowel patiënten met klinisch geoptimaliseerde DBS als patiënten die nog geen stimulatie hadden gekregen.

fMRI als biomarker

fMRI-data van parkinsonpatiënten die DBS ondergaan kan een biomarker zijn voor de klinische respons, schrijven de onderzoekers. Hun resultaten moeten nog wel verder worden gevalideerd, maar schetsen een vergezicht waarin DBS bij patiënten met parkinson kan worden geoptimaliseerd met behulp van fMRI en een computerprogramma. Dat zorgt voor minder ziekenhuisbezoeken en een snellere effectieve behandeling, en daarmee een hogere kwaliteit van leven.

Referentie: Boutet A, Madhavan R, Elias GJB et al. Predicting optimal deep brain stimulation parameters for Parkinson’s disease using functional MRI and machine learning

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënt met progressieve inspanningsdyspneu

Een patiënt presenteert zich met progressieve inspanningsdyspneu. Voorheen was hij in staat om zonder klachten te tennissen, nu ervaart hij kortademigheid bij stevig doorwandelen. Er is geen sprake van hoesten, sputumproductie of koorts. Wat is uw diagnose?

Uitgebreid bloedonderzoek met één simpele vingerprik

Capillaire bloedafname via een vingerprik blijkt bij meer dan 30 standaardbepalingen een goed alternatief voor venapunctie, concludeerde Martijn Doeleman. “Patiënten kunnen zelf de vingerprik doen. Gewoon thuis, wanneer het hen uitkomt.”

Cultuur­sensitieve zorg in de praktijk: lessen van Mammarosa

Taal- en cultuurverschillen kunnen de communicatie met zorgverleners flink bemoeilijken. Stichting Mammarosa biedt hierin uitkomst. Samia Kasmi vertelt hoe belangrijk cultuursensitieve communicatie is, en hoe artsen hierin het verschil kunnen maken.

‘Er is een trend naar meer visuele informatie’

“Voor patiënten blijkt de juiste toedieningsroute van een geneesmiddel niet altijd vanzelfsprekend te zijn”, vertellen Yara Mangindaan en Nike Everaarts-de Gruyter. Zij hielpen medicijnpictogrammen te ontwikkelen die ondersteunen bij goed gebruik van geneesmiddelen.

Werkbereidheid bij een crisis niet vanzelf­sprekend

Ziekenhuizen kunnen tijdens een crisis niet blind vertrouwen op hun personeel, concluderen Dennis Barten en Lindsy Engels. Werkbereidheid hangt sterk af van verschillende factoren. “Het is belangrijk om te ontdekken wat nodig is om voor te bereiden op crisissituaties.”

Casus: man met dysfonie­klachten

Een 42-jarige man komt op uw spreekuur met dysfonieklachten, twee maanden geleden ontstaan in een periode van veel hoesten. Aan het einde van de dag worden de klachten erger en het is lastig om een lang gesprek te voeren. Wat is uw diagnose?

Integrale geneeskunde in Nederland: tijd voor de volgende stap

Het spreekuur Integrative Medicine van Ines von Rosenstiel is erg populair en ook in andere ziekenhuizen groeit de belangstelling voor een dergelijk spreekuur. Hoe zorgen we ervoor dat IM een structureel onderdeel wordt van de reguliere zorg in Nederland?

Mindfulness in de zorg: allesbehalve zweverig

“Zorg goed voor jezelf. Er is er maar één van.” Dat zei een patiënt ooit tegen longarts Miep van der Drift. Ze weet als geen ander: mindfulness is niet alleen voor patiënten, maar ook voor zorgverleners. Ze geeft tips voor kleine veranderingen met een grote impact.

Medicatie vaak te lang voortgezet na ontslag uit ziekenhuis

Veel patiënten gebruiken in ziekenhuizen voorgeschreven opiaten, benzodiazepines en antipsychotica nog langdurig na ontslag, aldus Judith de Ruijter. “We geven artsen de tip om, als ze bij ontslag nieuwe medicatie voorschrijven, al meteen na te denken over stoppen.”

‘Impliciete sturing kan samen beslissen verstoren’

Het proces van samen beslissen kan worden verstoord door onbewuste aansturing op een bepaalde behandeling, aldus Anneleen Timmer en Suzanne Festen. “Misschien gaan veel behandelaars er onbewust vanuit dat de patiënt alles op alles wil zetten om de ziekte te bestrijden.”