‘Medische zorg aan doven en slechthorenden is ondermaats’
Doven en slechthorenden lopen tegen allerlei problemen aan in de gezondheidszorg, waardoor ze een slechtere gezondheid hebben dan mensen zonder gehoorproblemen. Hun problemen zijn vergelijkbaar met die van etnische minderheidsgroepen. Dat concludeert promovendus Anika Smeijers.
Het proefschrift, dat Smeijers recent verdedigde, werd geboren uit persoonlijke interesse. Naast haar opleiding tot arts volgde ze ook de studie Nederlandse gebarentaal. “Het viel me op dat artsen denken dat de communicatie met dove of slechthorende patiënten prima verloopt. ‘Ze kunnen liplezen en anders schrijf ik het toch op?’ Doven en slechthorenden zijn het daar totaal niet mee eens. “Veel doven mensen gaven aan dat met artsen niet te communiceren valt.”
Minder basiskennis over ziekten
Smeijers zette deze observatie om in wetenschappelijk onderzoek. Haar conclusies: doven en slechthorenden lopen tegen barrières aan in de zorg. “In Nederland wonen 1,5 miljoen mensen met een gehoorbeperking. Dit is een heel diverse groep, dus de barrières verschillen per persoon. Maar alle subgroepen ervaren problemen”, legt ze uit. Dat zijn niet alleen communicatieproblemen, doordat er bijvoorbeeld geen gebarentolk of een rustige ruimte voorhanden is. Velen hebben ook minder basiskennis over specifieke ziekten en hoe het lichaam werkt, doordat ze dit niet oppikken uit dagelijkse gesprekken. Bovendien zijn er culturele verschillen tussen doven en slechthorenden en horenden. “De omvang van deze problemen is groot, zelfs vergelijkbaar met die van etnische minderheidsgroepen”, aldus Smeijers.
‘Veel doven mensen gaven aan dat met artsen niet te communiceren valt’
Slechtere gezondheid
De barrières hebben gevolgen voor de fysieke en mentale gezondheid van doven en slechthorenden, concludeert Smeijers uit vragenlijstonderzoek – uiteraard ook in gebarentaal. Zowel doven als slechthorenden hebben meer lichamelijke gezondheidsproblemen dan horenden. Bij slechthorenden komen daar ook nog psychische problemen bij.
Expertisecentrum
Smeijers pleit dan ook voor een landelijk expertisecentrum dat kennis deelt en zorgverleners met kennis over doven en slechthorenden koppelt aan patiënten die zijn vastgelopen in de medische hulpverlening. “We hebben al concrete plannen om zoiets op te zetten, maar het is lastig om financiering te vinden, omdat er vrijwel geen specifieke fondsen voor doven en slechthorenden bestaan. Enorm zonde, want het is belangrijk om de gezondheidszorg voor doven en slechthorenden op niveau te brengen.”