DOQ

Meer behandelen in het late tijdsvenster

Artsen kunnen veel meer patiënten met een herseninfarct behandelen dan tot nu toe werd gedacht. Zelfs tot 24 uur na de eerste klachten is het soms zinvol om het stolsel via een katheter uit het hersenvat te verwijderen. Dit blijkt uit de MR CLEAN-LATE studie, een onderzoek in 18 Nederlandse ziekenhuizen. De onderzoeksresultaten zijn dit voorjaar gepubliceerd in The Lancet.

Bij een herseninfarct of beroerte ontstaat schade doordat er in een gedeelte van de hersenen geen bloedvoorziening meer is. Vaak is de oorzaak een bloedstolsel dat het bloedvat afsluit. Hoe langer de afsluiting bestaat, des te groter de hersenschade zal zijn (Time is Brain). Het is dus van belang zo snel mogelijk te handelen vanaf de eerste klachten. In 2015 werd met de MR CLEAN studie al aangetoond dat het bloedstolsel kan worden verwijderd middels een katheter die via de lies wordt opgevoerd tot vlak bij het stolsel in de hersenen (endovasculaire behandeling of intra-arteriële therapie, IAT). Dit bleek veilig en effectief tot zes uur na ontstaan van de klachten.

“De patiënten in de behandelgroep hadden na drie maanden betere functionele uitkomsten.”

Arts-onderzoeker Susan Olthuis

Collateralen

Sindsdien was de vraag wat we moesten doen bij patiënten met een herseninfarct die zich na 6 uur presenteren voor behandeling, vertelt Susan Olthuis, arts-onderzoeker in het Maastricht UMC+ (MUMC+) en coördinator van de MR CLEAN-LATE studie. “We weten dat de effectiviteit van de endovasculaire behandeling afneemt naargelang er meer tijd verstrijkt tussen het ontstaan van de klachten en start van de behandeling. Tegelijkertijd weten we uit eerder onderzoek ook dat de behandeling effectiever lijkt bij patiënten met betere ‘collateralen’ (bloedvaten die via omwegen het aangedane gebied van enig bloed voorzien) dan bij patiënten waarbij minder goede of geen collateralen te zien zijn op de CT-scan van de bloedvaten. Artsen kunnen op deze CT-scan goed beoordelen of patiënten dit soort bloedvaten hebben.”

Late tijdsvenster

Het doel van de MR CLEAN-LATE studie, een randomized controlled studie (RCT), was daarom om te onderzoeken of de endovasculaire behandeling van het herseninfarct ook in het ‘late tijdsvenster’ (6 tot 24 uur na het ontstaan van klachten of het moment waarop de patiënt voor het laatst klachtenvrij was) nog effectief en veilig zou zijn voor patiënten geselecteerd op basis van aanwezige collateraal vulling.

Om dat te toetsen werden 502 patiënten geïncludeerd, 255 in de interventiegroep en 247 in de controlegroep. Olthuis: “De studie toonde aan dat patiënten in de behandelgroep een gunstig effect hadden van de endovasculaire behandeling. Zij hebben na drie maanden betere functionele uitkomsten en dus minder beperkingen dan de controlegroep. We hebben dat gemeten met de zogenoemde Modified Rankin Scale (mRS), een veelgebruikte zespunts schaal die het dagelijks functioneren van patiënten in kaart brengt.”

“De uitkomsten van MR CLEAN-LATE betekenen dat meer patiënten in aanmerking kunnen komen voor de intra-arteriële behandeling van een herseninfarct”

Meer patiënten kunnen behandelen

De MR CLEAN-LATE wordt gecoördineerd vanuit MUMC+, onder leiding van prof. Robert van Oostenbrugge en prof. Wim van Zwam, en gefinancierd door de Hartstichting en de Hersenstichting. De studie wordt ondersteund door het CONTRAST-consortium, een samenwerkingsverband van ziekenhuizen en onderzoekscentra dat tot doel heeft om uitkomsten van patiënten met een herseninfarct te verbeteren door nieuwe behandelingen en verbetering van bestaande behandelingen. De uitkomsten van MR CLEAN-LATE betekenen dat meer patiënten in aanmerking kunnen komen voor de intra-arteriële behandeling van een herseninfarct, en hierdoor een betere uitkomst zullen hebben. “We weten niet hoeveel méér mensen we kunnen helpen door behandeling in het late tijdvenster, we hebben daar nog geen cijfers over, maar het zijn er ongetwijfeld veel. De verwachting is dat het aantal patiënten met een verdenking op een herseninfarct verder toe zal nemen. Een deel van hen kunnen we dus ook in het late tijdsvenster behandelen.”

Referentie:

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder administratie, beter contact

AI kan artsen ondersteunen door administratieve lasten te verlichten, ziet Juliën Rezek. Transcriptietools maken automatisch verslagen, waardoor artsen meer tijd hebben voor patiënten. “Hierdoor kunnen artsen dieper ingaan op klachten, wat resulteert in betere zorg.”

‘Laten we allemaal één stapje in elkaars domein zetten’

Zorgverleners hebben nog onvoldoende oog voor het verband tussen mentale klachten, hormonale klachten en hart- en vaatziekten bij vrouwen, aldus Sandra Kooij. Meer samenwerking tussen verschillende disciplines is nodig. “Kijk bij elkaar mee. Geef elkaar advies.”

Casus: oudere patiënte met reukproblemen

Op het spreekuur komt een 70-jarige vrouw in verband met problemen met ruiken. De problemen zijn enkele jaren eerder gestart. Initieel met minder goed ruiken (hyposmie), sinds een half jaar worden geuren steeds vaker als vies ervaren (kakosmie). Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten in de bovenbuik

Een man heeft in toenemende mate klachten van pijn in de bovenbuik. De pijn is zeurend en soms stekend en zit middenin de buik. Wat is uw diagnose?

‘Ik kan niet wachten op de eerste geprinte lasagne’

Ineke Obbema werkt met 3D-geprinte maaltijden voor mensen met slikproblemen bij het Máxima MC. De herkenbare vormen en verbeterde smaak bieden een opvallend alternatief voor traditionele gemalen voeding. “Je kunt meteen proeven dat er een chef-kok achter zit.”

Van tropenarts naar huisarts op Texel

Josine Blanksma werkte jarenlang als tropenarts voor Artsen zonder Grenzen en is een paar jaar geleden een nieuw avontuur aangegaan: ze werkt nu als huisarts op Texel. “Mijn nieuwe carrièrepad is heus niet minder uitdagend te noemen.”

Klimaatimpact onderzoeken voor een heel zorgpad

Lisanne Kouwenberg doet onderzoek naar de milieu-impact van zorgpaden. Dat kan aangrijpingspunten opleveren voor het verlagen van de klimaatimpact. “De meeste studies kijken naar één behandeling. Maar daar zit een heel traject omheen dat er ook aan bijdraagt.”

Help patiënten te stoppen met roken: ‘Minder zenden en meer interacteren’

Marieke Helmus combineert kunst en innovatie om het gesprek over stoppen met roken te starten. Met tools zoals een ‘Chat met je sigaret’-chatbot en humoristische ansichtkaarten helpt ze moeilijk bereikbare groepen om na te denken over hun rookgedrag.

Is er een dokter aan boord?

Wat doe je als er in een vliegtuig om een arts wordt gevraagd? Huisarts en luchtvaartgeneeskundige Peter Nijhof legt uit hoe medische noodgevallen in de lucht worden aangepakt, van de rol van artsen en cabinepersoneel tot het gebruik van medische kits en noodlandingen.

‘Stress verdient centrale plek in het consult’

Chronische stress, vaak gekoppeld aan sociale problemen, kan gezondheidsklachten veroorzaken. Feia Hemke pleit voor meer aandacht hiervoor in de spreekkamer en ontwikkelde tools om dit bespreekbaar te maken. “Hierdoor voorkom je onnodige medicalisering.”