DOQ

Meer behandelen in het late tijdsvenster

Artsen kunnen veel meer patiënten met een herseninfarct behandelen dan tot nu toe werd gedacht. Zelfs tot 24 uur na de eerste klachten is het soms zinvol om het stolsel via een katheter uit het hersenvat te verwijderen. Dit blijkt uit de MR CLEAN-LATE studie, een onderzoek in 18 Nederlandse ziekenhuizen. De onderzoeksresultaten zijn dit voorjaar gepubliceerd in The Lancet.

Bij een herseninfarct of beroerte ontstaat schade doordat er in een gedeelte van de hersenen geen bloedvoorziening meer is. Vaak is de oorzaak een bloedstolsel dat het bloedvat afsluit. Hoe langer de afsluiting bestaat, des te groter de hersenschade zal zijn (Time is Brain). Het is dus van belang zo snel mogelijk te handelen vanaf de eerste klachten. In 2015 werd met de MR CLEAN studie al aangetoond dat het bloedstolsel kan worden verwijderd middels een katheter die via de lies wordt opgevoerd tot vlak bij het stolsel in de hersenen (endovasculaire behandeling of intra-arteriële therapie, IAT). Dit bleek veilig en effectief tot zes uur na ontstaan van de klachten.

“De patiënten in de behandelgroep hadden na drie maanden betere functionele uitkomsten.”

Arts-onderzoeker Susan Olthuis

Collateralen

Sindsdien was de vraag wat we moesten doen bij patiënten met een herseninfarct die zich na 6 uur presenteren voor behandeling, vertelt Susan Olthuis, arts-onderzoeker in het Maastricht UMC+ (MUMC+) en coördinator van de MR CLEAN-LATE studie. “We weten dat de effectiviteit van de endovasculaire behandeling afneemt naargelang er meer tijd verstrijkt tussen het ontstaan van de klachten en start van de behandeling. Tegelijkertijd weten we uit eerder onderzoek ook dat de behandeling effectiever lijkt bij patiënten met betere ‘collateralen’ (bloedvaten die via omwegen het aangedane gebied van enig bloed voorzien) dan bij patiënten waarbij minder goede of geen collateralen te zien zijn op de CT-scan van de bloedvaten. Artsen kunnen op deze CT-scan goed beoordelen of patiënten dit soort bloedvaten hebben.”

Late tijdsvenster

Het doel van de MR CLEAN-LATE studie, een randomized controlled studie (RCT), was daarom om te onderzoeken of de endovasculaire behandeling van het herseninfarct ook in het ‘late tijdsvenster’ (6 tot 24 uur na het ontstaan van klachten of het moment waarop de patiënt voor het laatst klachtenvrij was) nog effectief en veilig zou zijn voor patiënten geselecteerd op basis van aanwezige collateraal vulling.

Om dat te toetsen werden 502 patiënten geïncludeerd, 255 in de interventiegroep en 247 in de controlegroep. Olthuis: “De studie toonde aan dat patiënten in de behandelgroep een gunstig effect hadden van de endovasculaire behandeling. Zij hebben na drie maanden betere functionele uitkomsten en dus minder beperkingen dan de controlegroep. We hebben dat gemeten met de zogenoemde Modified Rankin Scale (mRS), een veelgebruikte zespunts schaal die het dagelijks functioneren van patiënten in kaart brengt.”

“De uitkomsten van MR CLEAN-LATE betekenen dat meer patiënten in aanmerking kunnen komen voor de intra-arteriële behandeling van een herseninfarct”

Meer patiënten kunnen behandelen

De MR CLEAN-LATE wordt gecoördineerd vanuit MUMC+, onder leiding van prof. Robert van Oostenbrugge en prof. Wim van Zwam, en gefinancierd door de Hartstichting en de Hersenstichting. De studie wordt ondersteund door het CONTRAST-consortium, een samenwerkingsverband van ziekenhuizen en onderzoekscentra dat tot doel heeft om uitkomsten van patiënten met een herseninfarct te verbeteren door nieuwe behandelingen en verbetering van bestaande behandelingen. De uitkomsten van MR CLEAN-LATE betekenen dat meer patiënten in aanmerking kunnen komen voor de intra-arteriële behandeling van een herseninfarct, en hierdoor een betere uitkomst zullen hebben. “We weten niet hoeveel méér mensen we kunnen helpen door behandeling in het late tijdvenster, we hebben daar nog geen cijfers over, maar het zijn er ongetwijfeld veel. De verwachting is dat het aantal patiënten met een verdenking op een herseninfarct verder toe zal nemen. Een deel van hen kunnen we dus ook in het late tijdsvenster behandelen.”

Referentie:

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?