DOQ

Meer mogelijk met MRI

De stip op de horizon is duidelijk: tumordiagnostiek zonder daarvoor tumorweefsel uit de patiënt te halen. De weg om dat doel te bereiken is ook duidelijk: (nog) verder verbeteren en verfijnen van de mogelijkheden van beeldvormde technieken, in het bijzonder MRI. Radioloog Marion Smits ziet haar recente benoeming tot Medical Delta-hoogleraar als een extra steuntje in de rug hierbij.

“De klassieke rol van de beeldvormende technieken in de oncologie is het geven van een zo nauwkeurig mogelijk antwoord op de vragen ‘Waar zit de tumor en hoe groot is de tumor?’”, steekt Marion Smits van wal. “Maar we kunnen tegenwoordig veel meer met beeldvorming. De afgelopen decennia zijn technieken ontwikkeld als PET, multi-parametrische MRI en diffusion weighted MRI. Hierdoor vertellen de beelden ons ook iets over de fysiologie en het metabolisme van de tumor.”

“Zolang het nodig is om een biopt te nemen ter wille van de diagnostiek, zijn we er nog niet met de radiologie”

Radioloog prof. Marion Smits

Geen biopten meer

Smits: “Ook is het mogelijk met beeldvorming na te gaan of de tumor bepaalde moleculen waarop een medicijn aangrijpt wel of niet bevat, belangrijk bij therapiekeuze. En doordat de beeldvorming tegenwoordig digitaal is, kunnen we bovendien op uitgebreide schaal meten en rekenen aan onze beelden waardoor we deze eigenschappen van de tumor in maat en getal kunnen uitdrukken.”
Kortom, beeldvormende technieken dragen in toenemende mate bij aan de diagnostiek. Smits: “Tot nu toe gebeurt veel diagnostiek aan de hand van histologisch, moleculair en/of genetisch onderzoek in een biopt. Het uitnemen van zo’n biopt is altijd belastend voor de patiënt, zeker bij een hersentumor, en soms niet of nauwelijks mogelijk. Hoe beter en uitgebreider we dus diagnostiek kunnen doen met beeldvorming, des te patiëntvriendelijker. In deze context citeer ik altijd graag Mark Griswold, een toonaangevende MRI-onderzoeker: ‘Every biopsy is a failed imaging experiment’. Oftewel, zolang het nodig is om een biopt te nemen ter wille van de diagnostiek zijn we er nog niet met de radiologie.”

“Door beeldvorming te koppelen aan gevalideerde algoritmen, kun je de diagnostiek in elk ziekenhuis op het niveau van de beste expert brengen”

Expert in ieder ziekenhuis

Diagnostiek via beeldvorming heeft daarnaast nog een voordeel, legt Smits uit. “Door de beeldvorming te koppelen aan gevalideerde algoritmen kun je de diagnostiek in elk ziekenhuis op het niveau van de beste expert brengen. Een voorbeeld: we hebben recent een algoritme ontwikkeld dat op basis van MRI-beelden met 70% nauwkeurigheid het subtype van een hersentumor kan vaststellen; dat is even nauwkeurig als de meest ervaren radioloog dit momenteel op basis van beelden kan. Door dit algoritme te koppelen aan de beeldvormende apparatuur kan ieder ziekenhuis nu dus in principe beschikken over de expertise van deze meest ervaren radioloog.”

Beter interpreteren

Natuurlijk komen deze genoemde (technische) ontwikkelingen niet uit de lucht vallen. “De verbeterde diagnostische mogelijkheden zijn het resultaat van intensieve samenwerking tussen medici en technici. Zo werk ik onder andere samen met mensen in de TU Delft die onderzoeken hoe ze nog meer informatie kunnen halen uit microscopische beelden, dus wel met weefsel. Die extra histologische en moleculaire informatie kunnen we gebruiken om nog beter te begrijpen wat we op onze MRI-beelden zien. Dat leidt er vervolgens toe dat we onze MRI-beelden nog beter kunnen interpreteren en snappen wat er zich afspeelt in het weefsel. Dat kan dan weer bijdragen aan nog verfijndere diagnostiek en aan het optimaliseren van de behandeling voor de betreffende patiënt.”

“Het dubbele hoogleraarschap geeft een zekere evidentie aan de samenwerking. Het is nog logischer dat we samenwerken”

Steuntje in de rug

Haar recente benoeming tot Medical Delta-hoogleraar – zij is nu hoogleraar aan zowel het Erasmus MC als de TU Delft – voelt als een extra steuntje in de rug in de benodigde samenwerking tussen de medici en technici. “Het dubbele hoogleraarschap geeft een zekere evidentie aan de samenwerking. Het is nog logischer dat we samenwerken. Voor mijzelf is het nu nog meer vanzelfsprekend dat ik me bij ieder onderzoek afvraag: wat kan Delft of wat kan Leiden hier nog aan bijdragen. En dat geldt ook omgekeerd; de partners in Delft of Leiden zullen samenwerking met het Erasmus MC nog meer vanzelfsprekend gaan vinden.”
“Overigens ben ik ook blij met de betrokkenheid van enkele hogescholen bij Medical Delta”, benadrukt Smits. “Het feit dat zij dicht bij de dagelijkse praktijk staan, maakt onderzoek naar de klinische effectiviteit van de nieuwe technische verworvenheden en naar de implicaties ervan in de dagelijkse praktijk gemakkelijker. Want uiteindelijk is het wel de bedoeling dat die nieuwe technieken de individuele patiënt en/of de gezondheidszorg in zijn geheel op de een of andere manier ten goede komen.”

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe naar de EHH

Een oudere obese vrouw presenteert zich op de Eerste Hart Hulp vanwege dyspnoe. Die begon twee weken geleden en was aanvankelijk inspanningsgebonden, nu ook bij platliggen. Ze plast nog maar kleine beetjes sinds drie dagen. Wat is uw diagnose?

Casus: patiënt met progressieve inspanningsdyspneu

Een patiënt presenteert zich met progressieve inspanningsdyspneu. Voorheen was hij in staat om zonder klachten te tennissen, nu ervaart hij kortademigheid bij stevig doorwandelen. Er is geen sprake van hoesten, sputumproductie of koorts. Wat is uw diagnose?

Uitgebreid bloedonderzoek met één simpele vingerprik

Capillaire bloedafname via een vingerprik blijkt bij meer dan 30 standaardbepalingen een goed alternatief voor venapunctie, concludeerde Martijn Doeleman. “Patiënten kunnen zelf de vingerprik doen. Gewoon thuis, wanneer het hen uitkomt.”

Cultuur­sensitieve zorg in de praktijk: lessen van Mammarosa

Taal- en cultuurverschillen kunnen de communicatie met zorgverleners flink bemoeilijken. Stichting Mammarosa biedt hierin uitkomst. Samia Kasmi vertelt hoe belangrijk cultuursensitieve communicatie is, en hoe artsen hierin het verschil kunnen maken.

‘Er is een trend naar meer visuele informatie’

“Voor patiënten blijkt de juiste toedieningsroute van een geneesmiddel niet altijd vanzelfsprekend te zijn”, vertellen Yara Mangindaan en Nike Everaarts-de Gruyter. Zij hielpen medicijnpictogrammen te ontwikkelen die ondersteunen bij goed gebruik van geneesmiddelen.

Werkbereidheid bij een crisis niet vanzelf­sprekend

Ziekenhuizen kunnen tijdens een crisis niet blind vertrouwen op hun personeel, concluderen Dennis Barten en Lindsy Engels. Werkbereidheid hangt sterk af van verschillende factoren. “Het is belangrijk om te ontdekken wat nodig is om voor te bereiden op crisissituaties.”

Casus: man met dysfonie­klachten

Een 42-jarige man komt op uw spreekuur met dysfonieklachten, twee maanden geleden ontstaan in een periode van veel hoesten. Aan het einde van de dag worden de klachten erger en het is lastig om een lang gesprek te voeren. Wat is uw diagnose?

Integrale geneeskunde in Nederland: tijd voor de volgende stap

Het spreekuur Integrative Medicine van Ines von Rosenstiel is erg populair en ook in andere ziekenhuizen groeit de belangstelling voor een dergelijk spreekuur. Hoe zorgen we ervoor dat IM een structureel onderdeel wordt van de reguliere zorg in Nederland?

Mindfulness in de zorg: allesbehalve zweverig

“Zorg goed voor jezelf. Er is er maar één van.” Dat zei een patiënt ooit tegen longarts Miep van der Drift. Ze weet als geen ander: mindfulness is niet alleen voor patiënten, maar ook voor zorgverleners. Ze geeft tips voor kleine veranderingen met een grote impact.

Medicatie vaak te lang voortgezet na ontslag uit ziekenhuis

Veel patiënten gebruiken in ziekenhuizen voorgeschreven opiaten, benzodiazepines en antipsychotica nog langdurig na ontslag, aldus Judith de Ruijter. “We geven artsen de tip om, als ze bij ontslag nieuwe medicatie voorschrijven, al meteen na te denken over stoppen.”