DOQ

Meer mogelijk met MRI

De stip op de horizon is duidelijk: tumordiagnostiek zonder daarvoor tumorweefsel uit de patiënt te halen. De weg om dat doel te bereiken is ook duidelijk: (nog) verder verbeteren en verfijnen van de mogelijkheden van beeldvormde technieken, in het bijzonder MRI. Radioloog Marion Smits ziet haar recente benoeming tot Medical Delta-hoogleraar als een extra steuntje in de rug hierbij.

“De klassieke rol van de beeldvormende technieken in de oncologie is het geven van een zo nauwkeurig mogelijk antwoord op de vragen ‘Waar zit de tumor en hoe groot is de tumor?’”, steekt Marion Smits van wal. “Maar we kunnen tegenwoordig veel meer met beeldvorming. De afgelopen decennia zijn technieken ontwikkeld als PET, multi-parametrische MRI en diffusion weighted MRI. Hierdoor vertellen de beelden ons ook iets over de fysiologie en het metabolisme van de tumor.”

“Zolang het nodig is om een biopt te nemen ter wille van de diagnostiek, zijn we er nog niet met de radiologie”

Radioloog prof. Marion Smits

Geen biopten meer

Smits: “Ook is het mogelijk met beeldvorming na te gaan of de tumor bepaalde moleculen waarop een medicijn aangrijpt wel of niet bevat, belangrijk bij therapiekeuze. En doordat de beeldvorming tegenwoordig digitaal is, kunnen we bovendien op uitgebreide schaal meten en rekenen aan onze beelden waardoor we deze eigenschappen van de tumor in maat en getal kunnen uitdrukken.”
Kortom, beeldvormende technieken dragen in toenemende mate bij aan de diagnostiek. Smits: “Tot nu toe gebeurt veel diagnostiek aan de hand van histologisch, moleculair en/of genetisch onderzoek in een biopt. Het uitnemen van zo’n biopt is altijd belastend voor de patiënt, zeker bij een hersentumor, en soms niet of nauwelijks mogelijk. Hoe beter en uitgebreider we dus diagnostiek kunnen doen met beeldvorming, des te patiëntvriendelijker. In deze context citeer ik altijd graag Mark Griswold, een toonaangevende MRI-onderzoeker: ‘Every biopsy is a failed imaging experiment’. Oftewel, zolang het nodig is om een biopt te nemen ter wille van de diagnostiek zijn we er nog niet met de radiologie.”

“Door beeldvorming te koppelen aan gevalideerde algoritmen, kun je de diagnostiek in elk ziekenhuis op het niveau van de beste expert brengen”

Expert in ieder ziekenhuis

Diagnostiek via beeldvorming heeft daarnaast nog een voordeel, legt Smits uit. “Door de beeldvorming te koppelen aan gevalideerde algoritmen kun je de diagnostiek in elk ziekenhuis op het niveau van de beste expert brengen. Een voorbeeld: we hebben recent een algoritme ontwikkeld dat op basis van MRI-beelden met 70% nauwkeurigheid het subtype van een hersentumor kan vaststellen; dat is even nauwkeurig als de meest ervaren radioloog dit momenteel op basis van beelden kan. Door dit algoritme te koppelen aan de beeldvormende apparatuur kan ieder ziekenhuis nu dus in principe beschikken over de expertise van deze meest ervaren radioloog.”

Beter interpreteren

Natuurlijk komen deze genoemde (technische) ontwikkelingen niet uit de lucht vallen. “De verbeterde diagnostische mogelijkheden zijn het resultaat van intensieve samenwerking tussen medici en technici. Zo werk ik onder andere samen met mensen in de TU Delft die onderzoeken hoe ze nog meer informatie kunnen halen uit microscopische beelden, dus wel met weefsel. Die extra histologische en moleculaire informatie kunnen we gebruiken om nog beter te begrijpen wat we op onze MRI-beelden zien. Dat leidt er vervolgens toe dat we onze MRI-beelden nog beter kunnen interpreteren en snappen wat er zich afspeelt in het weefsel. Dat kan dan weer bijdragen aan nog verfijndere diagnostiek en aan het optimaliseren van de behandeling voor de betreffende patiënt.”

“Het dubbele hoogleraarschap geeft een zekere evidentie aan de samenwerking. Het is nog logischer dat we samenwerken”

Steuntje in de rug

Haar recente benoeming tot Medical Delta-hoogleraar – zij is nu hoogleraar aan zowel het Erasmus MC als de TU Delft – voelt als een extra steuntje in de rug in de benodigde samenwerking tussen de medici en technici. “Het dubbele hoogleraarschap geeft een zekere evidentie aan de samenwerking. Het is nog logischer dat we samenwerken. Voor mijzelf is het nu nog meer vanzelfsprekend dat ik me bij ieder onderzoek afvraag: wat kan Delft of wat kan Leiden hier nog aan bijdragen. En dat geldt ook omgekeerd; de partners in Delft of Leiden zullen samenwerking met het Erasmus MC nog meer vanzelfsprekend gaan vinden.”
“Overigens ben ik ook blij met de betrokkenheid van enkele hogescholen bij Medical Delta”, benadrukt Smits. “Het feit dat zij dicht bij de dagelijkse praktijk staan, maakt onderzoek naar de klinische effectiviteit van de nieuwe technische verworvenheden en naar de implicaties ervan in de dagelijkse praktijk gemakkelijker. Want uiteindelijk is het wel de bedoeling dat die nieuwe technieken de individuele patiënt en/of de gezondheidszorg in zijn geheel op de een of andere manier ten goede komen.”

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”