DOQ

Metformine verbetert beloop van beroerte bij diabetes

Het gebruik van metformine kan een beschermend effect hebben bij mensen met diabetes type 2 die een beroerte krijgen. Dat schrijven onderzoekers van Medisch Spectrum Twente in Journal of Stroke and Cerebrovascular Diseases.

Diabetes is een bekende risicofactor voor ischemische beroerte en wordt geassocieerd met een ongunstige uitkomst na een beroerte. Als eerstelijnsbehandeling wordt bij deze patiënten metformine aanbevolen. Het was al bekend dat het gebruik van metformine vóór een beroerte neuroprotectieve eigenschappen kan hebben die de ernst van een beroerte kunnen verminderen.
De resultaten van de effecten van metforminegebruik vóór een beroerte op de functionele uitkomst zijn echter tegenstrijdig en zijn bij patiënten met diabetes type 2 niet eerder beschreven. Onderzoekers van Medisch Spectrum Twente beoordeelden daarom de associatie tussen metforminegebruik en functionele uitkomst bij patiënten met diabetes type 2 en acute ischemische beroerte.

Retrospectief cohort

De onderzoekers onderzochten retrospectief data van 937 patiënten uit het Isala Ziekenhuis en Medisch Spectrum Twente, twee grote Nederlandse stroke centra. Al deze patiënten hadden tussen 2017 en 2021 een beroerte doorgemaakt. Zij gebruikten allen antidiabetica of er was in het medisch dossier sprake van diabetes type 2. Deze patiënten werden verdeeld in twee groepen: mensen die wel (n=592; 63%) of geen (n=345; 37%) metformine gebruikten. Van de 592 patiënten die metformine ontvingen, kregen 374 (40%) metformine als multitherapie. Bij opname waren 678 patiënten (74%) hyperglykemisch; een maat voor de ernst van de diabetes.

Gunstig beloop

Het beloop van de beroerte werd uitgedrukt in een score op de modified Rankin Scale (mRS) na drie maanden, waarbij een gunstig beloop werd gedefinieerd als een score van 0 tot 2. De ernst van de beroerte werd uitgedrukt in de NIHSS-score, waarbij een lichte beroerte werd gedefinieerd als een score van 4 of lager.
In de metformine-groep hadden 409 patiënten (69%) een gunstig ziektebeloop, vergeleken met 184 (53%) in de metforminevrije-groep. Dat leidde tot de conclusie dat metforminegebruik is geassocieerd met een gunstig beloop drie maanden na een beroerte. Dit verband bleek nog sterker bij patiënten met diabetes type 2 die metformine als multitherapie kregen.

Neuroprotectief effect

Deze bevindingen zijn in lijn met diverse grote studies met dezelfde opzet, schrijven de auteurs. Zij stellen dat metformine neuroprotectief kan werken door het dempen van de inflammatoire respons, het stimuleren van VEGF-expressie en de angiogenese.  Maar ook door het verminderen van de hoeveelheid oxidatieve stress. Bovendien kan metformine de bloed-hersenbarrière in stand houden en daarmee hersenoedeem verminderen.

Verder onderzoek

Een belangrijk punt dat de auteurs willen aanstippen is de retrospectieve opzet van de studie en het grote aandeel patiënten met ernstige diabetes op basis van hyperglykemie. Bovendien was bij de meeste patiënten niet bekend hoeveel en hoe lang zij metformine gebruikten. Volgens hen illustreert dat de noodzaak voor verder onderzoek naar de ideale dosering van metformine.

Referentie: Kersten CJBA, Knottnerus ILH, Heijmans E, Haalboom M, Zandbergen AAM, den Hertog HM. Effect of metformin on outcome after acute ischemic stroke in patients with type 2 diabetes mellitus. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2022 Sep;31(9):106648.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

‘Bevolkings­onderzoek sluit onvoldoende aan bij mensen met verstande­lijke beperking’

Mensen met een verstandelijke beperking nemen veel minder vaak deel aan bevolkingsonderzoeken naar kanker dan de algemene bevolking, vertelt Amina Banda. Ook krijgen zij minder vaak vervolgonderzoek. “Deze groep kan allerlei barrières voor deelname ervaren.”

Vertragen, verdragen en verbinden in moeilijke gesprekken

In de palliatieve zorg spelen niet alleen emoties bij de patiënt een rol, maar ook bij de zorgverlener. Machteld Muller legt uit hoe zelfinzicht helpt bij verbinding met je patiënt. “Herkennen van je eigen ‘rode knoppen’ helpt om uit vervelende dynamieken te blijven.”

Hoe je medische misinformatie als zorgverlener kunt aanpakken

Waarom geloven mensen dat zonnebrandcrème gevaarlijk is, of wantrouwen ze bewezen interventies zoals vaccins? Tom van Bommel vertelt over de mechanismen achter zulke overtuigingen. “Technieken waarmee misinformatie zich verspreidt, kunnen óók ten goede worden ingezet.”

Casus: patiënte met dyspnoe naar de EHH

Een oudere obese vrouw presenteert zich op de Eerste Hart Hulp vanwege dyspnoe. Die begon twee weken geleden en was aanvankelijk inspanningsgebonden, nu ook bij platliggen. Ze plast nog maar kleine beetjes sinds drie dagen. Wat is uw diagnose?

Casus: patiënt met progressieve inspanningsdyspneu

Een patiënt presenteert zich met progressieve inspanningsdyspneu. Voorheen was hij in staat om zonder klachten te tennissen, nu ervaart hij kortademigheid bij stevig doorwandelen. Er is geen sprake van hoesten, sputumproductie of koorts. Wat is uw diagnose?

Uitgebreid bloedonderzoek met één simpele vingerprik

Capillaire bloedafname via een vingerprik blijkt bij meer dan 30 standaardbepalingen een goed alternatief voor venapunctie, concludeerde Martijn Doeleman. “Patiënten kunnen zelf de vingerprik doen. Gewoon thuis, wanneer het hen uitkomt.”

Cultuur­sensitieve zorg in de praktijk: lessen van Mammarosa

Taal- en cultuurverschillen kunnen de communicatie met zorgverleners flink bemoeilijken. Stichting Mammarosa biedt hierin uitkomst. Samia Kasmi vertelt hoe belangrijk cultuursensitieve communicatie is, en hoe artsen hierin het verschil kunnen maken.

‘Er is een trend naar meer visuele informatie’

“Voor patiënten blijkt de juiste toedieningsroute van een geneesmiddel niet altijd vanzelfsprekend te zijn”, vertellen Yara Mangindaan en Nike Everaarts-de Gruyter. Zij hielpen medicijnpictogrammen te ontwikkelen die ondersteunen bij goed gebruik van geneesmiddelen.

Werkbereidheid bij een crisis niet vanzelf­sprekend

Ziekenhuizen kunnen tijdens een crisis niet blind vertrouwen op hun personeel, concluderen Dennis Barten en Lindsy Engels. Werkbereidheid hangt sterk af van verschillende factoren. “Het is belangrijk om te ontdekken wat nodig is om voor te bereiden op crisissituaties.”

Casus: man met dysfonie­klachten

Een 42-jarige man komt op uw spreekuur met dysfonieklachten, twee maanden geleden ontstaan in een periode van veel hoesten. Aan het einde van de dag worden de klachten erger en het is lastig om een lang gesprek te voeren. Wat is uw diagnose?