Helaas, het koude voorjaar slaat geen deuk in de coronakilo’s. Dat is – vrij vertaald – de belangrijkste conclusie uit het onderzoek waarop Michiel Moonen onlangs in Maastricht promoveerde. Zijn onderzoek toont aan dat blootstelling aan milde koude niet genoeg is om het bruin vet in volwassen mensen zodanig te stimuleren dat het flink wat vet gaat verbranden. Desondanks ziet hij mogelijkheden om de omgevingstemperatuur te betrekken bij de strijd tegen overgewicht.
‘Vlees noch vet’, zo karakteriseerde de Zwitserse natuuronderzoeker en arts Konrad Gessner (1516-1565) het bruin vet toen hij het beschreef in zijn boekwerk Historiae animalium. Gessners verwarring is begrijpelijk. Ofschoon bruin vet bestaat uit adipocyten, cellen die vet stapelen, hebben zij een kleur die aan spierweefsel doet denken. Die donkere kleur is het gevolg van de vele mitochondria die het bruin vet bevat. “Die mitochondria vormen de crux van de functie van het bruin vet”, legt Moonen uit. “Anders dan elders in het lichaam, verbranden de mitochondria in het bruin vet koolhydraten en vetzuren op zo’n manier dat er geen ATP ontstaan maar alleen warmte vrijkomt. Dat kunnen ze dankzij de aanwezigheid van het eiwit UCP1, dat als het ware kortsluiting in de mitochondria veroorzaakt. De energie die vrijkomt tijdens de verbranding van de vetzuren wordt daardoor helemaal omgezet in warmte.”
Michiel Moonen, anios interne geneeskunde bij Zuyderland
Blootstelling aan koude
Tot een dikke tien jaar geleden was er weinig belangstelling voor het bruin vet. Het stond vooral bekend als warmtebron van zoog
