DOQ

Minder infecties na prostaatbiopsie door antibiotica op maat

Preventieve antibiotica bij een prostaatbiopsie werken beter als eerst de resistentie tegen het standaard antibioticum wordt getest. Bij resistentie kan een antibioticum worden gekozen waartegen nog geen resistentie is. Een studie vanuit het Radboudumc in Nijmegen laat zien dat zo’n antibioticum op maat het aantal infecties bijna halveert.

Bij een prostaatbiopsie vanwege mogelijke prostaatkanker kunnen darmbacteriën een infectie aan de prostaat of urinewegen veroorzaken. Daarom wordt profylactisch ciprofloxacine gegeven, maar dit antibioticum is de laatste jaren minder effectief door toenemende bacteriële resistentie. Dat leidt tot een stijging van infectieuze complicaties na een prostaatbiopsie zoals sepsis, ziekenhuisopname en heel soms overlijden.

“Onze studie laat zien dat we het risico op infectie bijna kunnen halveren door vooraf te testen op resistentie”

Eerste auteur Sofie Tops

Darmbacteriën getest

Onderzoekers van het Radboudumc hebben daarom een gerandomiseerde studie gedaan naar toepassing van antibiotica op maat bij patiënten met resistente darmbacteriën. In de interventiegroep werden de darmbacteriën van de deelnemers afgenomen met een uitstrijk van het rectum, voorafgaand aan biopsie getest op resistentie tegen ciprofloxacine. Bij resistentie kreeg de deelnemer een antibioticum op maat dat nog wel werkzaam was tegen de darmbacteriën. Die werkzaamheid was getest in het laboratorium. In de controlegroep kregen de deelnemers de standaardbehandeling met ciprofloxacine. De studie duurde drie jaar en is landelijk gedaan in 11 ziekenhuizen. Van bijna 1.300 deelnemers, vrijwel gelijk verdeeld over de twee studiegroepen, konden data worden geanalyseerd.
In de controlegroep hadden deelnemers met ciprofloxacine-resistente bacteriën een 6,2 keer verhoogde kans op vroege infectie na biopsie. De uitkomst van de studie pleit voor profylaxe op maat tegen infectieuze complicaties na prostaatbiopsie. Maar desondanks kan een infectie nog steeds optreden. Daarom zijn ook andere maatregelen nodig om infectie te voorkomen.

“In de studie hebben we ook de kosteneffectiviteit en eventuele barrières voor implementatie onderzocht”

Richtlijn toepassen

Eerste auteur Sofie Tops is arts-microbioloog in opleiding in het Radboudumc in Nijmegen. De studie is onderdeel van haar promotieonderzoek. “Bij het nemen van een prostaatbiopt prikt de arts doorgaans via de endeldarm in de prostaat. Daarbij kunnen darmbacteriën in de prostaat komen en problemen veroorzaken. Ongeveer een derde van de mannen blijkt na biopsie geen prostaatkanker te hebben, terwijl zij dus wel risico hebben op een infectie vanwege de diagnostische ingreep. Onze studie laat zien dat we dat risico bijna kunnen halveren door vooraf te testen op resistentie tegen het standaard antibioticum ciprofloxacine. Antibiotica op maat helpen dus, maar voor verdere reductie van het infectierisico zijn nog andere maatregelen nodig. In de Europese richtlijn staat dat de arts bij een biopsie de darm eerst met jodium moet desinfecteren, waarvoor verschillende methodes bestaan. Dat gebeurt in Nederland nauwelijks. De reden daarvan is niet bekend, maar het zou ook kunnen helpen als we de richtlijn beter toepassen. Daarnaast is een andere manier van biopteren in opkomst: niet door de darm maar door de huid.”

Deze studie past binnen de vraag hoe we moeten omgaan met antibioticaresistentie. Tops: “Ik heb dit onderzocht voor prostaatbiopten, maar het is veel breder te trekken naar andere ingrepen. Zo worden bij een patiënt met prostaatkanker goudmarkers geplaatst voor bestraling, waarvoor ook profylaxe wordt gegeven. In de studie hebben we ook de kosteneffectiviteit en eventuele barrières voor implementatie onderzocht. Qua kosten is de methode met antibiotica op maat nauwelijks duurder. En het bleek dat arts-microbiologen, urologen, laboratoriumanalisten en ook patiënten weinig barrières zien om dit in te voeren. Ook logistiek was het goed te doen in de deelnemende ziekenhuizen.”

Referentie: Tops SCM, Kolwijck E, Koldewijn EL, et al. Rectal Culture-Based Versus Empirical Antibiotic Prophylaxis to Prevent Infectious Complications in Men Undergoing Transrectal Prostate Biopsy: A Randomized, Nonblinded Multicenter Trial. Clin Infect Dis, 2023;76(7):1188-1196.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”


0
Laat een reactie achterx