Moeders helpen zorg voor kwetsbare zwangeren te verbeteren

Wat heeft je geholpen, wat heb je gemist, wat kan beter? In het Albert Schweitzer ziekenhuis vragen ze dit aan recent bevallen moeders om zo de zorg aan kwetsbare zwangeren te verbeteren. In februari 2022 startte het ziekenhuis met bijeenkomsten van de Moederraad waar deze moeders aan deelnemen. Gynaecoloog Bettina Akerboom is ambitieus en wil zelfs nog een stapje verder gaan. “Deze moeders kunnen kwetsbare zwangeren veel beter bereiken en motiveren tot hulpverlening dan wij dat als zorgverleners kunnen.”

“In onze Moederraad denken vier moeders mee over onze zorg aan kwetsbare zwangeren,” vertelt gynaecoloog Bettina Akerboom van het Albert Schweitzer ziekenhuis. “Dit zijn moeders die recent zijn bevallen en extra zorgverlening hebben gehad tijdens hun zwangerschap. We bevragen hen bewust pas nadat ze zijn bevallen, omdat ze dan beter kunnen reflecteren op het zorgtraject dan wanneer ze er nog middenin zitten. Ons doel is om met de feedback die we op deze manier krijgen de zorg aan kwetsbare zwangeren te verbeteren.”

Extra zorgtrajecten

In 2006 begon het Albert Schweitzer ziekenhuis al met extra zorgtrajecten voor kwetsbare zwangeren door een multidisciplinaire begeleidingsgroep, bestaande uit psychiatrie, maatschappelijk werk, kindergeneeskunde en verloskunde. “Een zwangere vrouw is kwetsbaar als ze psychiatrische klachten heeft, zoals depressie, angst of een persoonlijkheidsstoornis. Maar ook als ze verslaafd is, schulden heeft, in een situatie zit met huiselijk geweld, vluchteling is of als tiener zwanger is,” legt Akerboom uit.

“Wat werkt voor jullie? Wat heeft je geholpen, wat heb je gemist, wat kan beter? Dat willen we toetsen in de Moederraad”

Wat werkt?

Ook na de zwangerschap is het belangrijk om deze groep te blijven ondersteunen, vindt Akerboom. “Daarom hebben we een ketennetwerk opgericht van psychosociale zorgverleners die met elkaar een convenant hebben ondertekend. Met dit netwerk bedenken we wat goede zorg is voor deze moeders. Maar niet alles wat wij bedenken werkt ook echt goed. Ik had al heel lang de wens om ook de moeders te vragen: wat werkt voor jullie? Wat heeft je geholpen, wat heb je gemist, wat kan beter? Dat willen we toetsen in de Moederraad.”

“De moeders kunnen ook zelf onderwerpen aankaarten. Ze sparren ook met elkaar in een appgroep”

Praten over de zorg

“We willen vier tot zes keer per jaar bijeenkomen,” vertelt Akerboom. “Vanuit ons ziekenhuis zit de maatschappelijk werker er altijd bij. Daarnaast doen steeds andere collega’s mee, afhankelijk van het thema dat we behandelen. Het kan bijvoorbeeld gaan over de bestaande zorg, zoals de keuze tussen VoorZorg en PréZorg, maar ook over vernieuwingen die we willen invoeren, zoals het prenatale huisbezoek. De moeders kunnen ook zelf onderwerpen aankaarten. Ze sparren ook met elkaar in een appgroep.”

Beter bereiken en motiveren

De focus ligt in de Moederraad op de zwangerschap en de overdracht naar een eventueel traject daarna. “Ik ben na de bevalling niet meer hun zorgverlener, maar ik wil er wel voor zorgen dat ze hun bevindingen terugkoppelen, zodat ik kan meenemen in het netwerk.” Akerbooms ambitie is om een aantal van de moeders uit de Moederraad uiteindelijk te vragen om in gesprek te gaan met kwetsbare zwangeren. “Deze moeders kunnen kwetsbare zwangeren veel beter bereiken en motiveren tot hulpverlening dan wij dat als zorgverleners kunnen.”

“In de eerste duizend dagen kun je echt veel positieve invloed hebben op de verdere ontwikkeling van een kind, zowel psychisch als somatisch”

Eerste duizend dagen

Het mag duidelijk zijn dat Akerboom zich als gynaecoloog niet wil beperken tot de puur medische kant van een zwangerschap. Ze voelt zich verantwoordelijk voor het ongeboren kind. “Dat kan namelijk niet voor zichzelf opkomen, ook niet in de eerste jaren na de geboorte. Ik ben de bewaker, zodat het kind een zo kansrijk mogelijke start krijgt. Ik regel de hulp niet allemaal zelf, maar ik regel wel dat de casemanager – de maatschappelijk werker – de hulp gaat regelen. Uit onderzoek weten we dat je in de eerste duizend dagen echt heel veel positieve invloed kunt hebben op de verdere ontwikkeling van een kind, zowel psychisch als somatisch. Mits je de juiste hulp en steun biedt. Dat vind ik waanzinnig fascinerend. Ik hoop daar met de Moederraad een bijdrage aan te kunnen leveren.”

Albert Schweitzer ziekenhuis, gynaecoloog Bettina Akerboom, kwetsbare zwangeren, Moederraad