DOQ

Nederlandse studie toont diafragmapathologie bij COVID-19

Een studie van eigen bodem levert uniek bewijs voor de expressie van het angiotensine-converting enzyme 2 (ACE-2) in het diafragma en voor de infiltratie van SARS-CoV-2 in het diafragma bij COVID-19-patiënten die op de IC opgenomen waren. Deze bevindingen verschenen in JAMA Internal Medicine.

Manifestaties van een SARS-CoV-2-infectie buiten de longen hebben grote klinische implicaties. Desalniettemin waren de effecten van deze infectie op de ademhalingsspieren nog niet onderzocht. Dat is verrassend, aangezien de ademhalingsspieren de alveolaire ventilatie aansturen en zwakte daarvan kan resulteren in acuut respiratoir falen. Ernstig zieke patiënten die beademd worden en zwakke ademhalingsspieren hebben, moeten gemiddeld genomen langere tijd beademd worden en hebben een hoger overlijdensrisico.

(Foto: iStock)

COVID-19 versus controle op IC

In deze studie is het verband tussen COVID-19 en de ademhalingsspieren bij ernstig zieke patiënten onderzocht en vergeleken met bevindingen bij ernstig zieke patiënten zonder COVID-19. Daarbij is specifiek gekeken naar het middenrif, omdat dat de belangrijkste ademhalingsspier is.

Opeenvolgende biopten van de diafragmaspier werden verzameld bij autopsie van 26 patiënten die door COVID-19 ernstig ziek waren geweest. Als controlegroep werden diafragmamonsters verzameld van acht overleden patiënten die ernstig ziek waren geweest zonder COVID-19.

De mediane leeftijd van de overleden COVID-19-patiënten was 71 jaar de meesten (81%) waren mannen. 24 patiënten (92,3%) kregen invasieve mechanische beademing gedurende gemiddeld 12 dagen. Het aantal beademingsdagen en de opnameduur op de IC waren vergelijkbaar tussen COVID-19- en controlepatiënten. COVID-19-patiënten hadden een hogere body mass index (BMI) en werden minder vaak met steroïden behandeld. Geen patiënt had een pre-existente neuromusculaire aandoening.

ACE-2 en virussen in diafragma

Bij analyse van het ACE-2 in het diafragma bleek dit voornamelijk gelokaliseerd te zijn op het spiermembraan. Dit enzym biedt een toegangspunt voor SARS-CoV-2 om de spiervezels van het diafragma te infecteren. Bewijs voor virus-RNA van SARS-CoV-2 in het middenrif werd gevonden bij vier patiënten (15,4%).

Nadere analyses met in situ hybridisatie bevestigden dat het virus-RNA gelokaliseerd was in de spiervezels van het middenrif. Een aanvullende analyse van de genexpressieprofielen toonde een activering van fibrosevorming (signalering via fibroblastgroeifactor). In overeenstemming hiermee was de epimysiale en perimysiale fibrosevorming meer dan twee keer hoger in de diafragma’s van COVID-19- dan van controlepatiënten.

Bij COVID-19-patiënten werd dus een toegenomen expressie van genen die betrokken zijn bij de fibrosevorming, gevonden. In aansluiting hiermee was er histologisch bewijs voor de ontwikkeling van fibrose in het diafragma. Dit myopathische fenotype was duidelijk verschillend van dat van controlepatiënten, die even lang beademd en op de IC opgenomen waren.

Ernstige diafragma-myopathie

Er moet nog vastgesteld worden of diafragma-myopathie een direct effect is van SARS-CoV-2. Slechts drie patiënten in de controlegroep (37,5%) hadden een virale longziekte. Bovendien is het verband van de virale pneumonie met de middenrifspieren onbekend.

De gedachte is dat ernstige diafragma-myopathie tijdens COVID-19, zoals gevonden in deze studie, kan leiden tot diafragmazwakte en zou kunnen bijdragen aan een falende weaning van de beademing en in een aanhoudende kortademigheid en vermoeidheid bij patiënten met COVID-19 die hun IC-verblijf overleven.


Referenties: Shi Z, de Vries HJ, Vlaar APJ, et al. Diaphragm Pathology in Critically Ill Patients With COVID-19 and Postmortem Findings From 3 Medical Centers. JAMA Intern Med. 2020, Nov 16. DOI:10.1001/jamainternmed.2020.6278. https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/10.1001/jamainternmed.2020.6278?guestAccessKey=43ecbf75-b2de-43da-8f8f-b633af5627fb&utm_source=For_The_Media&utm_medium=referral&utm_campaign=ftm_links&utm_content=tfl&utm_term=111620  

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder administratie, beter contact

AI kan artsen ondersteunen door administratieve lasten te verlichten, ziet Juliën Rezek. Transcriptietools maken automatisch verslagen, waardoor artsen meer tijd hebben voor patiënten. “Hierdoor kunnen artsen dieper ingaan op klachten, wat resulteert in betere zorg.”

‘Laten we allemaal één stapje in elkaars domein zetten’

Zorgverleners hebben nog onvoldoende oog voor het verband tussen mentale klachten, hormonale klachten en hart- en vaatziekten bij vrouwen, aldus Sandra Kooij. Meer samenwerking tussen verschillende disciplines is nodig. “Kijk bij elkaar mee. Geef elkaar advies.”

Casus: oudere patiënte met reukproblemen

Op het spreekuur komt een 70-jarige vrouw in verband met problemen met ruiken. De problemen zijn enkele jaren eerder gestart. Initieel met minder goed ruiken (hyposmie), sinds een half jaar worden geuren steeds vaker als vies ervaren (kakosmie). Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten in de bovenbuik

Een man heeft in toenemende mate klachten van pijn in de bovenbuik. De pijn is zeurend en soms stekend en zit middenin de buik. Wat is uw diagnose?

Van tropenarts naar huisarts op Texel

Josine Blanksma werkte jarenlang als tropenarts voor Artsen zonder Grenzen en is een paar jaar geleden een nieuw avontuur aangegaan: ze werkt nu als huisarts op Texel. “Mijn nieuwe carrièrepad is heus niet minder uitdagend te noemen.”

‘Ik kan niet wachten op de eerste geprinte lasagne’

Ineke Obbema werkt met 3D-geprinte maaltijden voor mensen met slikproblemen bij het Máxima MC. De herkenbare vormen en verbeterde smaak bieden een opvallend alternatief voor traditionele gemalen voeding. “Je kunt meteen proeven dat er een chef-kok achter zit.”

Klimaatimpact onderzoeken voor een heel zorgpad

Lisanne Kouwenberg doet onderzoek naar de milieu-impact van zorgpaden. Dat kan aangrijpingspunten opleveren voor het verlagen van de klimaatimpact. “De meeste studies kijken naar één behandeling. Maar daar zit een heel traject omheen dat er ook aan bijdraagt.”

Help patiënten te stoppen met roken: ‘Minder zenden en meer interacteren’

Marieke Helmus combineert kunst en innovatie om het gesprek over stoppen met roken te starten. Met tools zoals een ‘Chat met je sigaret’-chatbot en humoristische ansichtkaarten helpt ze moeilijk bereikbare groepen om na te denken over hun rookgedrag.

Is er een dokter aan boord?

Wat doe je als er in een vliegtuig om een arts wordt gevraagd? Huisarts en luchtvaartgeneeskundige Peter Nijhof legt uit hoe medische noodgevallen in de lucht worden aangepakt, van de rol van artsen en cabinepersoneel tot het gebruik van medische kits en noodlandingen.

‘Stress verdient centrale plek in het consult’

Chronische stress, vaak gekoppeld aan sociale problemen, kan gezondheidsklachten veroorzaken. Feia Hemke pleit voor meer aandacht hiervoor in de spreekkamer en ontwikkelde tools om dit bespreekbaar te maken. “Hierdoor voorkom je onnodige medicalisering.”