DOQ

Neoadjuvante immuuntherapie effectief bij MMR-deficiënt coloncarcinoom

Een behandeling met twee kuren immuuntherapie voorafgaand aan chirurgie blijkt veilig en haalbaar bij patiënten met niet-gemetastaseerd mismatch-repair-deficiënt coloncarcinoom. “We zagen daarnaast dat slechts één patiënt geen pathologische respons had op de neoadjuvante behandeling”, zegt dr. Myriam Chalabi, internist-oncoloog in het Antoni van Leeuwenhoek, over de resultaten van de NICHE-2-studie.

Het begon allemaal in 2016 met de NICHE-1-studie, blikt Myriam Chalabi terug. “We wisten inmiddels dat immuuntherapie werkzaam was bij een deel van de patiënten met gemetastaseerd mismatch-repair (MMR)-deficiënt coloncarcinoom.” En preklinische gegevens wezen erop dat het eerder inzetten van immuuntherapie bij darmkanker mogelijk effectiever was. “In de NICHE-1-studie, een relatief kleine, exploratieve studie, hebben we toen 35 patiënten met niet-gemetastaseerd coloncarcinoom in de wachttijd tot aan de operatie neoadjuvant behandeld met immuuntherapie.”[1] Dit betrof zowel patiënten met MMR-deficiënte als patiënten met MMR-proficiënte tumoren. Chalabi: “In de NICHE-1-studie behaalden alle patiënten met MMR-deficiënte tumoren een pathologische respons. In de wetenschap dat neoadjuvante chemotherapie bij slechts 5% van de patiënten een pathologische respons gaf, was dit echt een heel bijzonder resultaat.”

“Het indrukwekkendst was dat bijna alle patiënten (99%) een pathologische respons hadden. 95% had een complete of bijna complete respons en 67% een pathologische complete respons”

Internist-oncoloog dr. Myriam Chalabi

Uitgebreidere tumoren

De positieve resultaten van de NICHE-1-studie leidden tot het opzetten van de NICHE-2-studie met in totaal 112 patiënten. “We includeerden, net als in NICHE-1, niet eerder behandelde patiënten met niet-gemetastaseerd MMR-deficiënt coloncarcinoom. Dit keer selecteerden we op de uitgebreidere, maar nog wel operatief te verwijderen tumoren.” De co-primaire eindpunten waren veiligheid, haalbaarheid en ziektevrije overleving. “De pathologische respons was een van de secundaire eindpunten.”

“Slechts 4% van de patiënten had bijwerkingen van graad 3 of 4”

Fantastisch resultaat

Chalabi presenteerde de resultaten van de NICHE-2-studie tijdens het afgelopen ESMO-congres.[2] “Het indrukwekkendste was dat bijna alle patiënten (99%) een pathologische respons hadden, 95% een complete of bijna complete respons had en 67% een pathologische complete respons. Dit was echt een fantastisch resultaat.” Daarnaast werd de behandeling goed verdragen. “Slechts 4% van de patiënten had bijwerkingen van graad 3 of 4.” Wat betreft de haalbaarheid van de behandeling was bepaald dat bij niet meer dan 5% van de patiënten uitstel van de operatie mocht plaatsvinden wegens immuungerelateerde bijwerkingen. Ook voor dit eindpunt was de studie positief. “Bij slechts twee patiënten was uitstel van de operatie wegens bijwerkingen noodzakelijk”, zegt Chalabi, “en deze patiënten zijn inmiddels allebei geopereerd.”

“We zagen na een follow-up van 13 maanden nog geen recidieven”

Nieuwe standaardbehandeling

Op basis van deze resultaten kan neoadjuvante immuuntherapie volgens Chalabi de nieuwe standaardbehandeling worden voor patiënten met niet-gemetastaseerd MMR-deficiënt coloncarcinoom. “Maar naast deze resultaten op korte termijn moeten we ook de resultaten op lange termijn, de ziektevrije overleving, afwachten”, zegt zij. “We weten dat de kans op een recidief met chemotherapie bij stadium 3-coloncarcinoom 20 tot 40% is, en hopen dat dit met neoadjuvante immuuntherapie veel lager is. Bij de presentatie op de ESMO zagen we – na een mediane follow-up van 13 maanden – nog geen recidieven.”

Binnenkort nieuw cohort

Totdat neoadjuvante immuuntherapie onderdeel is van de standaardzorg bij niet-gemetastaseerd coloncarcinoom, blijft het volgens Chalabi belangrijk patiënten met MMR-deficiënte tumoren in studieverband te behandelen. “We proberen voor zoveel mogelijk van deze patiënten een studie beschikbaar te hebben.” Chalabi benadrukt hierbij het belang van het bepalen van de MMR-status voorafgaand aan de operatie. Ze hoopt binnenkort een nieuw cohort te openen voor neoadjuvante immuuntherapie bij MMR-deficiënt coloncarcinoom.

Respons bij MMR-proficiënte tumoren

“Maar we mogen in dit kader ook zeker de patiënten met MMR-proficiënte tumoren niet vergeten”, besluit zij. “In de NICHE-1-studie had 30% van deze patiënten een pathologische respons op neoadjuvante immuuntherapie.[3] Dat is echt hoog voor een tumortype waarvan we vooraf niet verwachtten dat immuuntherapie effectief zou zijn en waarvoor het alternatief chemotherapie is.” Binnen de NICHE studie loopt een vervolgstudie voor patiënten met MMR-proficiënte tumoren, geeft zij daarbij aan. “Op dit moment verandert het behandellandschap voor patiënten met MMR-proficiënte tumoren veel minder snel dan het landschap voor MMR-deficiënte tumoren. Maar als we echt vooruit willen komen met de behandeling van coloncarcinoom, dan zullen we toch neoadjuvante studies moeten blijven doen. Daar leren we ontzettend veel van.”

Referenties:

  1. Chalabi M, Fanchi LF, Dijkstra KK, Van den Berg JG, Aalbers AG, Sikorska K, e.a. Neoadjuvant immunotherapy leads to pathological responses in MMR-proficient and MMR-deficient early-stage colon cancers. Nat Med. april 2020;26(4):566–76.
  2. Chalabi M, Verschoor YL, Van den Berg J, Sikorska K, Beets G, Lent A, e.a. Neoadjuvant immune checkpoint inhibition in locally advanced MMR-deficient colon cancer: The NICHE-2 study. Ann Oncol. 2022;33(Suppl_7):S808–69.
  3. Verschoor YL, van den Berg J, Beets G, Sikorska K, Aalbers A, van Lent A, e.a. Neoadjuvant nivolumab, ipilimumab, and celecoxib in MMR-proficient and MMR-deficient colon cancers: Final clinical analysis of the NICHE study. JCO. juni 2022;40(16_suppl):3511–3511.
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?