DOQ

Neurowetenschapper drs. Huiskamp: ‘Hardlooptraining verbetert geheugen bij MS-patiënten’

Fysieke training kan de cognitieve functie van MS-patiënten beïnvloeden. Dat blijkt uit een studie van het Amsterdam UMC en de Universiteit Hasselt. Onderzoeker drs. Marijn Huiskamp van afdeling Anatomie en Neurowetenschappen van Amsterdam UMC bracht in beeld hoe de hersenen van MS-patiënten reageren op fysieke inspanning, en hoe de geheugenfunctie in verbinding staat met andere delen van het brein. “Hardlopen lijkt het geheugen te verbeteren, maar we weten nog niet precies hoe.”

“Naast lichamelijke ongemakken kampt 40 tot 70 procent van de MS-patiënten met cognitieve beperkingen”, zegt onderzoeker drs. Marijn Huiskamp. “Vooral die laatste ervaren ze als zeer belastend. Het zijn vaak vrij jonge patiënten, waarbij deze beperkingen een grote invloed hebben op hun dagelijkse bezigheden: het verdelen van aandacht of het voeren van een gesprek. Dat kan werk of je taak in je gezin in de weg staan.” Op dit moment is er echter geen behandeling voor deze cognitieve beperkingen.

Neurowetenschapper Marijn Huiskamp (Bron foto: M. Huiskamp)

Hersendelen in verbinding

Reden voor de promovendus om op de afdeling Anatomie en Neurowetenschappen van het Amsterdam UMC, locatie VUmc, onderzoek te doen naar het ontstaan en voorkomen van deze cognitieve beperkingen. Dat doen Huiskamp en zijn collega’s met hersenscans. “Op basis van functionele MRI (fMRI) brengen wij in kaart hoe verschillende delen van de hersenen met elkaar in verbinding staan. Dat noemen we connectiviteit. Zo kunnen we het effect van cognitieve training onderzoeken. In het kader daarvan kijken we naar de invloed van fysieke inspanning.”

Hardloop-app

Samen met de Universiteit Hasselt zetten Huiskamp en zijn collega’s een onderzoek op, deels gebaseerd op een training met de bekende app Hardlopen met Evy, een programma waarmee de ongeoefende sporter in twaalf weken onafgebroken 5 kilometer leert hardlopen. Huiskamp: “We wilden het effect van hardlooptraining op de hersenen onderzoeken, maar wilden patiënten de training laten uitvoeren in hun eigen omgeving.” De patiënten werden daarom alleen voor aanvang en na afloop van het trainingsprogramma doorgelicht in een inspanningslaboratorium. “We maten daar de zuurstofopname, cognitieve tests, vragenlijsten rond de kwaliteit van leven en vermoeidheid. Onze afdeling mat de activiteit van hersennetwerken met functionele MRI-scans. Zo konden we het effect van de training op de hersenen bepalen.”

‘De neuroloog moet beoordelen of fysieke inspanning in het behandelplan van een individuele patiënt past’

Veranderingen in de hersenen

En dat effect was zeker aanwezig in de hersenen, zegt Huiskamp. “De hersenconnectiviteit lijkt te profiteren van de fysieke training. We zagen bij de hardlopers een verbeterde geheugenfunctie, die samenhing met een verhoogde connectiviteit. De getrainde groep liet meer communicatie zien tussen de hippocampus en het default mode network van de hersenen: een groep hersengebieden die respectievelijk zorg draagt voor het functioneren van het lichaam in rust, maar ook betrokken is bij het geheugen. Kort gezegd: we vonden de veranderingen in hersennetwerken bij MS gerelateerd aan een beter geheugen na hardlooptraining.”

Sportschoenen

Moeten MS-patiënten massaal hun sportschoenen uit de mottenballen halen? “Fysieke inspanning kan een belangrijke toevoeging zijn aan een MS-behandeling met medicatie”, zegt Huiskamp. Tegelijkertijd wijst hij op de haken en ogen van zijn onderzoek: patiënten trainen thuis, elk in zijn eigen omgeving. Dat zorgt voor minder eenduidige resultaten. Bovendien kan niet elke patiënt deelnemen aan de training vanwege verschillen in het ziekteproces. “We kunnen de resultaten niet zomaar vertalen naar alle MS-patiënten”, zegt Huiskamp. “Het zou mooi zijn om op termijn de waarde van minder belastende fysieke inspanningen, zoals fysiotherapie of zwemmen, in kaart te brengen. Maar daarvoor is meer onderzoek nodig.”

Advies neurologen

Voor nu houdt hij het daarom bij een algemeen advies voor neurologen. “De mogelijkheden die de ziekte biedt zijn voor iedere MS-patiënt anders, en de neuroloog moet beoordelen of fysieke inspanning in het behandelplan past. Maar voor een MS-patiënt is het een goede aanbeveling om zo fysiek actief mogelijk te blijven.”

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”


0
Laat een reactie achterx