DOQ

‘Niet het stelsel, maar onze menta­liteit moet op de schop’

Een nieuw stelsel met zeven geneeskundige kernspecialismen, in plaats van de huidige 34 specialismen en 13 profielen. Dat is hoe het College Geneeskundige Specialismen (CGS) van de KNMG, dat gaat over het opheffen en instellen van specialismen, de toekomst ziet. Internist, voorzitter NWO en hoogleraar geneeskunde Marcel Levi denkt dat het zover niet hoeft te komen.

Om de zorg toekomstbestendig te houden moet het stelsel van specialismen op de schop, vindt het CGS. In hun houtskoolschets signaleert het CGS dat de zorgvraag verandert: patiënten worden ouder en hebben meerdere aandoeningen. Daarnaast verschuift de zorg van het ziekenhuis naar de wijk en krijgen mensen dankzij technologie steeds meer eigen regie over gezondheid en ziekte. Tegelijkertijd specialiseren artsen zich vaak steeds verder en zijn ze voor een smaller deel van de geneeskunde inzetbaar. Herkenbaar, vindt Marcel Levi: “Het is niet langer houdbaar dat mensen van de ene specialist naar de andere worden verwezen voor elk orgaanprobleem.”

“Al dat doorverwijzen naar een ander is meer een mentaliteitsprobleem dan een opleidingsprobleem”

Internist Marcel Levi

Breder kijken

Maar de vraag is of dokters nog breder opgeleid moeten worden. “Dokters breed opleiden doen we namelijk al”, betoogt Levi. “In die eerste zes jaar leer je veel over het menselijk lichaam en diverse aandoeningen, van diabetes tot urine- en luchtweginfecties. Een medisch specialist krijgt in de vervolgopleiding daarna ook nog veel algemene kennis mee. Een oogarts die is gespecialiseerd in voorste oogkamer-problematiek, moet ook de bijkomende diabetes mellitus type 2 kunnen behandelen. Zo moeilijk is dat niet. Dat specialisten patiënten nu alleen voor een klein deelgebied behandelen en voor elke comorbiditeit verwijzen naar een ander, is meer een mentaliteitsprobleem dan een opleidingsprobleem.”

Mavo-dokter

Bovendien vraagt Levi zich af of een brede opleiding die leidt tot meer generalisten, zoals het CGS voorstelt, een oplossing is voor het probleem. “Ik denk het niet. Ten eerste voldoen veel artsen dan niet meer aan de Europese eisen voor een diploma en kun je geen erkenning meer krijgen om ergens anders dan in Nederland te werken. Dat lijkt me onwenselijk. Daarnaast krijgen we met de ‘kernspecialisten’ zoals het CGS voorstelt, een tweede echelon van artsen. Ook iets om goed over na te denken: je wilt voorkomen dat zij worden gezien als ‘mavo-dokter’, of halve specialist. De kans is ook groot dat de patiënt niet naar de eerstgenoemde wil. Dan past de oplossing dus niet op het probleem.”

Zelf nadenken

Toch ziet Levi ook dat de huidige manier van opleiden en beroepsuitoefening aan verandering toe is. Hij ziet de oplossing in een verandering van mindset. “We leiden vooral op in een meester-gezelsetting waarbij de aios werkt onder supervisie. De crux zit hem dus in opleiders die het goede voorbeeld geven om met een meer generalistische inslag te werken. Komt de patiënt voor maag-darmklachten en is die ook benauwd? Dan moet je niet een consult uitschrijven, maar zelf nadenken. Daar is geen verandering van het stelsel voor nodig.”

“De vorm van de opleiding is nu een piramide, terwijl ik denk dat we naar een zandlopervorm moeten”

Zandloper

Wel zou het helpen om de opleiding aan te passen: met name de vorm. “Nu is die vorm een piramide: je begint breed en specialiseert steeds verder. Terwijl ik denk dat we naar een zandlopervorm toe moeten: je begint breed, kunt je verdiepen, maar blijft daarna ook in de breedte werkzaam. Iemand die pancreas-chirurg wordt, zou ook gewoon algemene diensten moeten doen. Je vak in de breedte uitoefenen houdt de zorg toegankelijker, maar maakt het werk ook leuker en afwisselender. Wat dat betreft is het goed dat het CGS de discussie op gang heeft gebracht: we moeten zoeken naar een oplossing die echt iets doet aan het probleem.”

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?

‘We willen de maatschappij met de gezond­heids­zorg verbinden’

Huisarts Bernard Leenstra wil dat álle Nederlanders goed leren handelen in levensbedreigende situaties. Met zijn initiatief Schok & Pomp biedt hij leuke en tijdbesparende cursussen in levensreddend handelen en probeert hij maatschappij en gezondheidszorg te verbinden.

Trends in brandwonden bij kinderen

Zijn er meer brandwonden bij kinderen, of worden ze sneller doorverwezen? Arts-onderzoeker Frederique Kemme en chirurg Annebeth de Vries volgden de cijfers. “Er komen meer kinderen naar het brandwondencentrum.”

Veel kanker in de toekomst door CT-scans

Een recente analyse wijst op tienduizenden toekomstige kankergevallen door CT-scans. Cardio-thoracaal radioloog Firdaus Mohamed Hoesein pleit voor zorgvuldig gebruik: “Alleen als het écht nodig is en met een zo laag mogelijke dosis.”

‘Zorg dat de digitale weg niet de enige ingang naar de maatschap­pij wordt’

Steeds vaker gaat zorg via de digitale weg. Nicole Goedhart onderzoekt de toegankelijkheid van de (online) samenleving en geeft tips hoe de zorgverlener de zorg toegankelijk voor iedereen houdt. “Een afstand tot de online wereld kan gezondheidsverschillen vergroten.”


Lees ook: Verwijzen naar zelfhulptools vermindert machteloosheid

Naar dit artikel »