Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
Nieuwe cytokine centraal bij mogelijke behandelingen spondyloartritis
Modulatie van IL-17A kan een manier zijn om ontsteking en ziektelast te verminderen bij patiënten met bij spondyloartritis. Dat is de conclusie van het proefschrift van Jia Chen, die recent promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam.
Spondyloartritis (SpA) is een chronische auto-inflammatoire aandoening die veel voorkomt bij jongvolwassenen en wordt gekenmerkt door ontsteking en pathologische botvorming in de wervelkolom en de sacro-iliacale gewrichten. Dat uit zich in pijn en stijfheid, maar ook in ontstekingen in de huid, darmen en ogen. Over de oorzaak en ontwikkeling van de ziekte is nog weinig bekend, net als effectieve medicatie: tot nu toe bekende behandelopties zijn beperkt tot NSAID’s, DMARD’s en anti-TNF-alfa-therapie. Deze zijn niet effectief voor alle patiënten.
IL-17A als aangrijpingspunt
Chen en haar collega’s onderzochten de rol van interleukine-17A (IL-17A) in de pathogenese van SpA. Deze recent ontdekte cytokine speelt een belangrijke rol in de gewrichtsontsteking bij de ziekte, maar zijn potentie is afhankelijk van andere cytokinen in de omgeving. Omdat de cytokine een katalysator is van pro-inflammatoire cytokinen zoals TNF-alfa, is deze sinds enkele jaren de hoeksteen van een nieuwe therapie voor SpA-patiënten, gebaseerd op de blokkade van de IL-17A-as met monoklonale antilichamen.
Anti-IL-17A-therapie blijkt effectief bij veel SpA-patiënten bij het behandelen van ontstekingen en klinische kenmerken van de ziekte. Dat laat zien dat IL-17A een belangrijke rol speelt in het ziekteproces bij SpA. Toch is er ruimte voor verbetering: 60 tot 70 procent van de patiënten ervaren verbetering. Slechts 15 procent van de patiënten gaan in partiële remissie. Chen en haar collega’s onderzochten daarom aangrijpingspunten voor het verbeteren van anti-IL-17A-therapie bij SpA.
Resultaten
Chen en collega’s ontdekten dat mestcellen fungeren als reservoirs voor IL-17A. De inhoud van deze cellen blijkt te veranderen met de mate van ontsteking: IL-17A neemt toe wanneer de ontsteking afneemt. Dat biedt een mogelijk aangrijpingspunt voor therapie, al is daarvoor nog meer onderzoek nodig. Daarnaast ontdekten de onderzoekers dat er naast T-helper-17-cellen nog een bron is voor IL-17A: de lymfocyten van het aangeboren immuunsysteem. Beide cellen bleken gevoelig te zijn voor inhibitie van PI3Kδ: ze produceerden minder IL-17A en andere cytokines die een rol spelen in het ontstekingsproces.
Vermindering van ontsteking in vitro
Concreet liet behandeling van gewrichtsbiopten met PI3Kδ in vitro een vermindering van ontsteking zien. Dat gold ook voor blokkeren van de mTOR-signaleringsroute met rapamycine bij patiëntenmateriaal. Bovendien bleek uit een diermodel dat rapamycine effectief is bij het voorkomen en verminderen van ontsteking, botafbraak en pathologische botaanmaak.
Conclusie
Concluderend schrijft Chen daarom dat het direct aanpakken van IL-17A-producerende cellen, het blokkeren van IL-17A en samenwerkende cytokines, het blokkeren van de andere cytokines uit de IL-17-familie en het zoeken naar andere mediatoren in gewrichten mogelijke nieuwe aangrijpingspunten kan vormen bij de behandeling van SpA. Daarvoor is nog wel veel aanvullend onderzoek nodig.
Referentie: proefschrift Jia Chen