Nieuwe dialyse­methode verlaagt sterfte­risico bij nierfalen

Hemodiafiltratie zorgt voor een afname van het sterfterisico met 23% vergeleken met de gebruikelijke hemodialyse. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het UMC Utrecht. De resultaten werden onlangs gepubliceerd in New England Journal of Medicine.

Meer dan 6000 Nederlanders, wereldwijd ongeveer 4 miljoen, ondergaan jaarlijks een dialysebehandeling. Daarvan krijgt 80% hemodialyse als dialysemethode. Maar ondanks die behandeling overlijdt toch nog zo’n 10% van de dialysepatiënten. Bij hemodiafiltratie, een nieuwe dialysebehandeling, worden de afvalstoffen naast diffusie ook via een drukverschil gefilterd. Zo verwijdert hemodiafiltratie meer afvalstoffen uit het bloed dan de conventionele hemodialyse.

Hemodiafiltratie

Resultaten van eerdere klinische trials die zochten naar de werkzaamheid van hemodiafiltratie waren twijfelachtig in termen van overleving. Een meta-analyse van vier trials concludeerde dat het voordeel van hemodiafiltratie afhankelijk was van de behandelingsdosis, en stelde een veronderstelde drempel voor werkzaamheid en een meetbaar effect op de overleving vast op 23 liter per sessie.
Een Europees Horizon 2020-onderzoek, onder leiding van internist-nefroloog Peter Blankestijn en arts-epidemioloog prof. dr. Michiel Bots, beiden werkzaam bij het UMC Utrecht, levert nu bewijs voor overlevingswinst van hemodiafiltratie boven reguliere dialyse in een algemene groep patiënten met nierfalen.

Gerandomiseerde studie

Blankestijn en collega’s onderzochten in deze CONVINCE-trial specifiek het voordeel van hooggedoseerde hemodiafiltratie. Zij includeerden in hun klinische trial 1360 patiënten met stadium V-nierfalen die eerder minimaal 3 maanden hemodialyse hadden ondergaan. Alle patiënten waren in staat geacht voor een dialysevolume van minimaal 23 liter per sessie en drie sessies per week. 683 van hen ondergingen hooggedoseerde hemodiafiltratie en 677 hemodialyse.

Tijdens de mediane follow-upperiode van 30 maanden overleden 118 patiënten (17,3%) in de hemodiafiltratiegroep vergeleken met 148 (21,9%) in de hemodialysegroep (HR 0.77; 95% BI 0.65-0.93). De onderzoekers concluderen daaruit dat hooggedoseerde hemodiafiltratie zorgt voor een 23% lager sterfterisico vergeleken met conventionele hemodialyse bij patiënten met nierfalen. Bovendien verzamelden de onderzoekers veel informatie over patient reported outcomes, die later dit jaar worden gepresenteerd.

“Hemodiafiltratie heeft dezelfde frequentie en tijdsduur als hemodialyse, namelijk driemaal per week 4 tot 5 uur”

Makkelijk toe te passen

De auteurs stellen dat de resultaten van hun onderzoek waardevol zijn, omdat het gaat om een gerandomiseerde, gecontroleerde trial die pragmatisch van aard is; werkt hooggedoseerde hemodiafiltratie beter dan de gouden standaard? In tegenstelling tot eerdere onderzoeken is daardoor geen sprake van eventuele confounding op het gebied van ziekte-indicatie. Hemodiafiltratie, stellen de auteurs, is immers een algemene, niet-selectieve interventie, waarbij onderliggende ziektemechanismen en fysiologische processen geen rol spelen. Maar, voegen zij toe, omdat de overlevingswinst wisselde tussen individuele patiënten, zou het nog wel nuttig kunnen zijn om de resultaten van de CONVINCE-trial samen te voegen met data van andere hemodiafiltratie-trials. Dat zou meer kennis kunnen verschaffen over mogelijke behandelingseffecten bij subgroepen van patiënten.

De nieuwe vorm van dialyse is redelijk makkelijk toe te passen in de praktijk, zegt hoofdonderzoeker Peter Blankestijn. “Hemodiafiltratie heeft dezelfde frequentie en tijdsduur als hemodialyse, namelijk driemaal per week 4 tot 5 uur.” Wel is moderne apparatuur nodig en is aparte scholing nodig voor dialyseverpleegkundigen over de uitvoering van de nieuwe dialysetechniek. Blankestijn verwacht niettemin dat hemodiafiltratie uitgebreider zal worden toegepast. “Wellicht zal het de hemodialyse vervangen als de standaardbehandeling.”

Referentie: Blankestijn PJ, Vernooij RWM, Hockham C, et al. Effect of Hemodiafiltration or Hemodialysis on Mortality in Kidney Failure. N Engl J Med. 2023 Jun 16. doi: 10.1056/NEJMoa2304820. Epub ahead of print. PMID: 37326323.

Lees meer over: