DOQ

Nieuwe dialyse­methode verlaagt sterfte­risico bij nierfalen

Hemodiafiltratie zorgt voor een afname van het sterfterisico met 23% vergeleken met de gebruikelijke hemodialyse. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het UMC Utrecht. De resultaten werden onlangs gepubliceerd in New England Journal of Medicine.

Meer dan 6000 Nederlanders, wereldwijd ongeveer 4 miljoen, ondergaan jaarlijks een dialysebehandeling. Daarvan krijgt 80% hemodialyse als dialysemethode. Maar ondanks die behandeling overlijdt toch nog zo’n 10% van de dialysepatiënten. Bij hemodiafiltratie, een nieuwe dialysebehandeling, worden de afvalstoffen naast diffusie ook via een drukverschil gefilterd. Zo verwijdert hemodiafiltratie meer afvalstoffen uit het bloed dan de conventionele hemodialyse.

“Wellicht zal hemodiafiltratie reguliere hemodialyse vervangen als standaardbehandeling”

Internist-nefroloog Peter Blankestijn

Hemodiafiltratie

Resultaten van eerdere klinische trials die zochten naar de werkzaamheid van hemodiafiltratie waren twijfelachtig in termen van overleving. Een meta-analyse van vier trials concludeerde dat het voordeel van hemodiafiltratie afhankelijk was van de behandelingsdosis, en stelde een veronderstelde drempel voor werkzaamheid en een meetbaar effect op de overleving vast op 23 liter per sessie.
Een Europees Horizon 2020-onderzoek, onder leiding van internist-nefroloog Peter Blankestijn en arts-epidemioloog prof. dr. Michiel Bots, beiden werkzaam bij het UMC Utrecht, levert nu bewijs voor overlevingswinst van hemodiafiltratie boven reguliere dialyse in een algemene groep patiënten met nierfalen.

Gerandomiseerde studie

Blankestijn en collega’s onderzochten in deze CONVINCE-trial specifiek het voordeel van hooggedoseerde hemodiafiltratie. Zij includeerden in hun klinische trial 1360 patiënten met stadium V-nierfalen die eerder minimaal 3 maanden hemodialyse hadden ondergaan. Alle patiënten waren in staat geacht voor een dialysevolume van minimaal 23 liter per sessie en drie sessies per week. 683 van hen ondergingen hooggedoseerde hemodiafiltratie en 677 hemodialyse.

Tijdens de mediane follow-upperiode van 30 maanden overleden 118 patiënten (17,3%) in de hemodiafiltratiegroep vergeleken met 148 (21,9%) in de hemodialysegroep (HR 0.77; 95% BI 0.65-0.93). De onderzoekers concluderen daaruit dat hooggedoseerde hemodiafiltratie zorgt voor een 23% lager sterfterisico vergeleken met conventionele hemodialyse bij patiënten met nierfalen. Bovendien verzamelden de onderzoekers veel informatie over patient reported outcomes, die later dit jaar worden gepresenteerd.

“Hemodiafiltratie heeft dezelfde frequentie en tijdsduur als hemodialyse, namelijk driemaal per week 4 tot 5 uur”

Makkelijk toe te passen

De auteurs stellen dat de resultaten van hun onderzoek waardevol zijn, omdat het gaat om een gerandomiseerde, gecontroleerde trial die pragmatisch van aard is; werkt hooggedoseerde hemodiafiltratie beter dan de gouden standaard? In tegenstelling tot eerdere onderzoeken is daardoor geen sprake van eventuele confounding op het gebied van ziekte-indicatie. Hemodiafiltratie, stellen de auteurs, is immers een algemene, niet-selectieve interventie, waarbij onderliggende ziektemechanismen en fysiologische processen geen rol spelen. Maar, voegen zij toe, omdat de overlevingswinst wisselde tussen individuele patiënten, zou het nog wel nuttig kunnen zijn om de resultaten van de CONVINCE-trial samen te voegen met data van andere hemodiafiltratie-trials. Dat zou meer kennis kunnen verschaffen over mogelijke behandelingseffecten bij subgroepen van patiënten.

De nieuwe vorm van dialyse is redelijk makkelijk toe te passen in de praktijk, zegt hoofdonderzoeker Peter Blankestijn. “Hemodiafiltratie heeft dezelfde frequentie en tijdsduur als hemodialyse, namelijk driemaal per week 4 tot 5 uur.” Wel is moderne apparatuur nodig en is aparte scholing nodig voor dialyseverpleegkundigen over de uitvoering van de nieuwe dialysetechniek. Blankestijn verwacht niettemin dat hemodiafiltratie uitgebreider zal worden toegepast. “Wellicht zal het de hemodialyse vervangen als de standaardbehandeling.”

Referentie: Blankestijn PJ, Vernooij RWM, Hockham C, et al. Effect of Hemodiafiltration or Hemodialysis on Mortality in Kidney Failure. N Engl J Med. 2023 Jun 16. doi: 10.1056/NEJMoa2304820. Epub ahead of print. PMID: 37326323.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

‘Bevolkings­onderzoek sluit onvoldoende aan bij mensen met verstande­lijke beperking’

Mensen met een verstandelijke beperking nemen veel minder vaak deel aan bevolkingsonderzoeken naar kanker dan de algemene bevolking, vertelt Amina Banda. Ook krijgen zij minder vaak vervolgonderzoek. “Deze groep kan allerlei barrières voor deelname ervaren.”

Vertragen, verdragen en verbinden in moeilijke gesprekken

In de palliatieve zorg spelen niet alleen emoties bij de patiënt een rol, maar ook bij de zorgverlener. Machteld Muller legt uit hoe zelfinzicht helpt bij verbinding met je patiënt. “Herkennen van je eigen ‘rode knoppen’ helpt om uit vervelende dynamieken te blijven.”

Hoe je medische misinformatie als zorgverlener kunt aanpakken

Waarom geloven mensen dat zonnebrandcrème gevaarlijk is, of wantrouwen ze bewezen interventies zoals vaccins? Tom van Bommel vertelt over de mechanismen achter zulke overtuigingen. “Technieken waarmee misinformatie zich verspreidt, kunnen óók ten goede worden ingezet.”

Casus: patiënte met dyspnoe naar de EHH

Een oudere obese vrouw presenteert zich op de Eerste Hart Hulp vanwege dyspnoe. Die begon twee weken geleden en was aanvankelijk inspanningsgebonden, nu ook bij platliggen. Ze plast nog maar kleine beetjes sinds drie dagen. Wat is uw diagnose?

Casus: patiënt met progressieve inspanningsdyspneu

Een patiënt presenteert zich met progressieve inspanningsdyspneu. Voorheen was hij in staat om zonder klachten te tennissen, nu ervaart hij kortademigheid bij stevig doorwandelen. Er is geen sprake van hoesten, sputumproductie of koorts. Wat is uw diagnose?

Uitgebreid bloedonderzoek met één simpele vingerprik

Capillaire bloedafname via een vingerprik blijkt bij meer dan 30 standaardbepalingen een goed alternatief voor venapunctie, concludeerde Martijn Doeleman. “Patiënten kunnen zelf de vingerprik doen. Gewoon thuis, wanneer het hen uitkomt.”

Cultuur­sensitieve zorg in de praktijk: lessen van Mammarosa

Taal- en cultuurverschillen kunnen de communicatie met zorgverleners flink bemoeilijken. Stichting Mammarosa biedt hierin uitkomst. Samia Kasmi vertelt hoe belangrijk cultuursensitieve communicatie is, en hoe artsen hierin het verschil kunnen maken.

‘Er is een trend naar meer visuele informatie’

“Voor patiënten blijkt de juiste toedieningsroute van een geneesmiddel niet altijd vanzelfsprekend te zijn”, vertellen Yara Mangindaan en Nike Everaarts-de Gruyter. Zij hielpen medicijnpictogrammen te ontwikkelen die ondersteunen bij goed gebruik van geneesmiddelen.

Werkbereidheid bij een crisis niet vanzelf­sprekend

Ziekenhuizen kunnen tijdens een crisis niet blind vertrouwen op hun personeel, concluderen Dennis Barten en Lindsy Engels. Werkbereidheid hangt sterk af van verschillende factoren. “Het is belangrijk om te ontdekken wat nodig is om voor te bereiden op crisissituaties.”

Casus: man met dysfonie­klachten

Een 42-jarige man komt op uw spreekuur met dysfonieklachten, twee maanden geleden ontstaan in een periode van veel hoesten. Aan het einde van de dag worden de klachten erger en het is lastig om een lang gesprek te voeren. Wat is uw diagnose?