Nieuwe hoogleraar Harlaar stimuleert multidisciplinaire aanpak artrose
Artrose moet multidisciplinair worden aangepakt, vindt prof. dr. ir. Jaap Harlaar. Hij brengt experts uit meerdere universitaire medische centra samen om deze aandoening te ontrafelen en beter te behandelen. De nieuwe Medical Delta-hoogleraar is onlangs benoemd tot Leidse hoogleraar Klinische Biomechanica.
Jaap Harlaar is hoogleraar bij zowel de TU Delft als de afdeling Orthopedie van het LUMC. Binnen de Medical Delta is hij ook werkzaam in het Erasmus MC. “Ik zie mij als verbinder om de juiste mensen bij elkaar te brengen. Elk instituut heeft zijn eigen specialiteiten, maar alleen gezamenlijk kunnen we een verschil maken.”
Afname kraakbeen meten
“Als je maar oud genoeg wordt dan krijg je artrose”, vertelt Harlaar. “In 2040 is de verwachting dat het de meest voorkomende chronische ziekte is. Het is dus duidelijk dat het een enorm probleem is.” Bij artrose neemt het kraakbeen in gewrichten, zoals de knie, af. De beschermlaag rond de twee botten die bij een gewricht samen komen wordt minder, hierdoor kunnen de botten over elkaar heen gaan schuiven.
“Het is een complexe aandoening. We weten dat mechanische overbelasting bijdraagt aan kraakbeenvermindering, maar genetische factoren, leeftijd en bijvoorbeeld overgewicht spelen ook een rol.” Harlaar wil de mechanische belasting op het kraakbeen precies in kaart brengen. “Met biomechanische modellen kunnen we de belasting op het kraakbeen tijdens het lopen berekenen en de zo rol van het bewegingspatroon bepalen bij de ontwikkeling van artrose.”
Precisiediagnostiek
“Het uiteindelijke doel is om dit voor iedere individuele patiënt te bepalen en aan de hand daarvan de behandeling te kiezen. Dat noemen we ook wel precisiediagnostiek.” Tijdens zijn leerstoel zal Harlaar op allerlei niveaus kijken wat de oorzaak van kraakbeenvermindering is. “Mijn specialiteit is het hele gewricht. Andere onderzoekers, zoals prof. Ingrid Meulenbelt van de afdeling Biomedical Data Sciences, onderzoeken hoe kraakbeencellen reageren op bepaalde belastingen. Door ons onderzoek te combineren komen we verder in het begrip van kraakbeendegeneratie.”
Samenwerking ziekenhuizen
Volgens Harlaar is de samenwerking tussen het LUMC, TU Delft en Erasmus MC (Medical Delta), die hun krachten bundelen op het gebied van één aandoening, uniek in de wereld. “Zo’n complex probleem moet je enerzijds breed genoeg en anderzijds diep genoeg beschouwen. Het Erasmus MC focust zich meer op de breedte, terwijl de verdieping, het fundamentele onderzoek en het uitzoeken van de oorzaak, plaatsvindt in het LUMC.”