Nieuwe operatietechniek bij prostaatkanker verwijdert uitzaaiingen beter
In het Antoni van Leeuwenhoek (AVL) is recent voor het eerst in Nederland een nieuwe techniek toegepast waarmee tijdens een robot-geassisteerde operatie lymfeklier-uitzaaiingen van prostaatkanker worden opgespoord en verwijderd.
Een flexibele detector scant tijdens de operatie het lichaam van de patiënt en spoort, na toediening van een radioactief middel, lymfeklieruitzaaiingen op die voorheen lastig te vinden en operatief ingewikkeld te verwijderen waren. Hierdoor kunnen uitzaaiingen nog preciezer en beter worden opgespoord en verwijderd. Dit moet de oncologische uitkomsten en kwaliteit van leven van prostaatkankerpatiënten verbeteren. De patiënt heeft de operatie goed doorstaan en kon de volgende dag naar huis. Uit pathologisch onderzoek blijkt dat de uitzaaiing volledig is verwijderd.
Niet goed zichtbaar
Dankzij verbeterde onderzoekstechnieken wordt bij patiënten met prostaatkanker steeds vaker een beperkt aantal lymfeklier-uitzaaiingen gevonden. Bij een deel van de patiënten kan het nuttig zijn deze lymfeklieren operatief te verwijderen. Maar tijdens een operatie zijn deze lymfeklieren niet goed te zien, omdat ze klein zijn en zich vaak diep in het kleine bekken bevinden: een gebied tussen de heupgewrichten, het schaambeen en het stuitje waar veel organen, zenuwen, bloed- en lymfvaten bij elkaar komen.
Detector
Het is voor het eerst dat in Nederland uitzaaiingen van prostaatkanker tijdens een operatie met behulp van een radioactief signaal zijn opgespoord en verwijderd. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van een detector die is ontwikkeld door het Interventional Molecular Imaging Laboratory van het LUMC in samenwerking met het AVL. Een dag voor de operatie krijgt de patiënt intraveneus een radioactief middel toegediend. Dit bindt zich aan de prostaatkankercellen, waardoor de uitzaaiingen in de lymfeklieren radioactief worden. De lymfeklierdetector, ook wel DROP-IN gammaprobe genaamd, zit aan een flexibele kabel en kan tijdens de operatie in alle richtingen zoeken naar radioactieve signalen in het lichaam.
Meer precisie
“Met de arm van de operatierobot bedien ik als operateur de detector. Zodra de detector de klieren gevonden heeft, geeft het apparaat een signaal”, aldus Pim van Leeuwen, uroloog in het Antoni van Leeuwenhoek. “Zo kan ik de lymfeklier-uitzaaiingen heel precies opsporen en verwijderen. Dit is een belangrijke stap vooruit in de technologie van de prostaatkankerchirurgie.”
Studie
Na bijna twee jaar van uitgebreide voorbereiding is het voor het eerst in Nederland dat deze innovatieve techniek tijdens een kankeroperatie werd toegepast. De behandeling valt binnen de TRACE studie. Als onderdeel van deze klinische studie worden de resultaten van het radioactief verwijderde weefsel vergeleken met de uitslag van de patholoog die na de operatie het weefsel beoordeelt. Enkele weken na de operatie wordt verder gekeken naar de oncologische resultaten van de operatie.