DOQ

Nieuwe richtlijn Palliatieve zorg bij nierfalen

Begin deze maand verscheen de multidisciplinaire richtlijn Palliatieve zorg eindstadium nierfalen. De nieuwe richtlijn geeft medisch specialisten (internisten, huisartsen, apothekers) aanbevelingen over begeleiding en behandeling van patiënten met eindstadium nierfalen met als doel een betere kwaliteit van de zorgverlening. In de richtlijn komen de lichamelijke, psychische, sociale en spirituele kanten van de zorg aan bod. De richtlijn is te vinden op pallialine.nl.

In Nederland ondervinden ruim een miljoen mensen problemen veroorzaakt door chronische nierschade. Ruim 16.000 mensen zijn afhankelijk van nierfunctie vervangende therapie in de vorm van dialyse of een niertransplantatie. In de 107 Nederlandse dialysecentra dialyseren jaarlijks zo’n 6.500 patiënten, van wie circa 64% ouder is dan 65 jaar. Bij een deel van deze patiënten is palliatieve zorg geïndiceerd. Desondanks ontbrak er tot op heden een richtlijn voor palliatieve zorg voor patiënten met nierfalen. Deze patiënten presenteren zich met verschillende symptomen die om een specifieke behandeling vragen. De behandeling en management van de acht voornaamste symptomen staat in de nieuwe richtlijn beschreven in onder andere de samenvatting: slaapstoornissen, nociceptieve pijn, neuropatische pijn, dyspneu, jeuk, rusteloze benen, delier en depressie.

Werkgroep
De richtlijn werd ontwikkeld door een werkgroep van onder andere internisten, nefrologen, huisartsen en verpleegkundigen. Het initiatief voor de richtlijn lag bij PAZORI (PAlliatieve ZOrg RIchtlijnen). IKNL financierde de richtlijn en zorgde voor de procesbegeleiding. De werkgroep onder leiding van dr. M. Van Buren (internist-nefroloog, HaGaZiekenhuis, Den Haag) is op 11 februari 2015 voor de eerste maal bijeengekomen. Op basis van een door de leden opgestelde enquête vond er een knelpuntenanalyse plaats onder professionals en patiënten. Na het versturen van de enquête hebben 275 professionals en 7 patiënten gereageerd en knelpunten geprioriteerd en/of ingebracht. Door de werkgroep is besloten dat de huidige richtlijn van toepassing is op alle volwassen patiënten (> 18 jaar) die stadium V nierfalen (eGFR < 15 ml/min) hebben.

Wat betreft de palliatieve zorg bij nierfalen kan het gaan om:

  • Dialysezorg.
  • Conservatieve zorg om de resterende nierfunctie te behouden voor patiënten die niet starten met dialyse.
  • Symptoombestrijding bij patiënten die de dialyse besluiten te staken.

Behandelplan
Stel als specialist een individueel zorg- en behandelplan op, gebaseerd op de individuele doelen, behoeften, grenzen en wensen van de patiënt. Houd daarbij rekening met verschillen in taal, laaggeletterdheid, en/of cultuur. Verleen basale psychosociale zorg door middel van goede voorlichting en steun bij het omgaan met de gevolgen van de ziekte en de behandeling hiervan. Voorwaarden voor goede basale psychosociale zorg zijn aandacht, actief luisteren en het op adequate wijze voeren van slechtnieuws-gesprekken. Onderken psychosociale en/of existentiële problematiek en heb oog voor de soms sterk verschillende culturele en levensbeschouwelijke achtergronden en daarbij behorende zorgbehoeften, waarbij verwijzing naar een gespecialiseerde psychosociale hulpverlener noodzakelijk is. Het is tevens belangrijk om de mantelzorger waar mogelijk te ondersteunen met informatie.

Bron: www.pallialine.nl

AUTEUR: LENNARD BONAPART

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder allergieën: ‘beetje modder, minder zeep en wat gezonde chaos’

Het aantal mensen met een allergie neemt toe. Hoe komt dit en is dit tij te keren? Allergoloog Hanneke Oude Elberink geeft uitleg en praktische adviezen. “We zien een wereldwijde trend die we niet louter op een verhoogde perceptie kunnen afschuiven.”

Casus: vrouw met mogelijke pneumonie

Een 64-jarige vrouw presenteert zich op de spoedeisende hulp vanwege verdenking op een pneumonie. Ze heeft een voorgeschiedenis van COPD en twee maanden eerder had zij een symptomatische COVID-19-infectie. Wat is uw diagnose?

Bij complexe casuïstiek is meedenken huisarts waardevol voor specialist

Carel Veldhoven, de eerste Academische Generalist in een academisch ziekenhuis, wil dat de specialist bij complexe problematiek de huisarts laat meedenken. “Huisartsen hebben een andere pragmatiek, kennis en kunde, die ook in een academisch ziekenhuis meerwaarde heeft.”

‘De tijd is rijp om mensen integraal te behandelen’

Kelly Dollenkamp leidt het spreekuur integrale geneeskunde oncologie, waar patiënten leren hoe ze zelf hun gezondheid en kwaliteit van leven kunnen verbeteren naast hun reguliere behandeling. “Patiënten kunnen zelf veel doen om hun gezondheid te bevorderen.”

‘Allergie of nie?’: beoordeling van antibiotica in de allergiebanner

Hanneke Oude Elberink geeft adviezen om onterechte vermelding van antibiotica-allergieën in de allergiebanner tegen te gaan. “Als een patiënt aangeeft allergisch te zijn voor antibiotica, vraag dan de aard van de klachten goed uit.”

Over bias, gezondheids­verschillen en racisme in de gezond­heidszorg

Alana Helberg-Proctor legt uit hoe ‘de witte man’ nog steeds de standaard is in de gezondheidszorg, met gevolgen voor andere bevolkingsgroepen. “Iedereen die niet tot deze referentiegroep behoort, kan benadeeld worden. Want de zorg is niet primair op hen afgestemd.”

Casus: man met zwelling in de hals

Een 60-jarige man heeft al vele jaren een zwelling mediaan in de hals. Voorheen nooit last van gehad. Echter, het laatste jaar is de afwijking langzaam progressief in omvang gegroeid en is er toenemende last van een globusgevoel. Wat is uw diagnose?

‘Euthanasie heeft ethische, psycho­logische en sub­jectieve aspecten’

Intervisiebegeleider Jacintha Verhallen deelt de uitdagingen waar euthanasieartsen voor staan, van ethische dilemma's tot psychisch lijden bij jongeren. “De intervisiegroepen vormen een leercirkel, waarin de deelnemers reflecteren op hun ervaringen.”

Limburgse apotheek wil chronisch gebruik slaap­medi­catie voorkomen

Apotheker Waan Yasen startte in samenwerking met huisartsen en de gemeente Reuver een project om chronisch gebruik van slaapmedicatie te voorkomen. “We willen patiënten bewust maken van de risico’s. Een alternatief voor medicatie is bijvoorbeeld slaaptherapie.”

‘Zorg dat je digitaal geletterd blijft’

Maartje Schermer deelt enkele ethische vraagstukken die spelen bij technologische ontwikkelingen in de zorg, zoals AI. “Wees er niet bang voor, probeer het uit, en vooral: blijf je er vragen bij stellen. Want één ding is zeker: dit gaat niet meer weg.”