Nieuwe richtlijn Palliatieve zorg bij nierfalen

Redactioneel

Lennard Bonapart

28 maart 2017

Begin deze maand verscheen de multidisciplinaire richtlijn Palliatieve zorg eindstadium nierfalen. De nieuwe richtlijn geeft medisch specialisten (internisten, huisartsen, apothekers) aanbevelingen over begeleiding en behandeling van patiënten met eindstadium nierfalen met als doel een betere kwaliteit van de zorgverlening. In de richtlijn komen de lichamelijke, psychische, sociale en spirituele kanten van de zorg aan bod. De richtlijn is te vinden op pallialine.nl.

In Nederland ondervinden ruim een miljoen mensen problemen veroorzaakt door chronische nierschade. Ruim 16.000 mensen zijn afhankelijk van nierfunctie vervangende therapie in de vorm van dialyse of een niertransplantatie. In de 107 Nederlandse dialysecentra dialyseren jaarlijks zo’n 6.500 patiënten, van wie circa 64% ouder is dan 65 jaar. Bij een deel van deze patiënten is palliatieve zorg geïndiceerd. Desondanks ontbrak er tot op heden een richtlijn voor palliatieve zorg voor patiënten met nierfalen. Deze patiënten presenteren zich met verschillende symptomen die om een specifieke behandeling vragen. De behandeling en management van de acht voornaamste symptomen staat in de nieuwe richtlijn beschreven in onder andere de samenvatting: slaapstoornissen, nociceptieve pijn, neuropatische pijn, dyspneu, jeuk, rusteloze benen, delier en depressie.

Werkgroep
De richtlijn werd ontwikkeld door een werkgroep van onder andere internisten, nefrologen, huisartsen en verpleegkundigen. Het initiatief voor de richtlijn lag bij PAZORI (PAlliatieve ZOrg RIchtlijnen). IKNL financierde de richtlijn en zorgde voor de procesbegeleiding. De werkgroep onder leiding van dr. M. Van Buren (internist-nefroloog, HaGaZiekenhuis, Den Haag) is op 11 februari 2015 voor de eerste maal bijeengekomen. Op basis van een door de leden opgestelde enquête vond er een knelpuntenanalyse plaats onder professionals en patiënten. Na het versturen van de enquête hebben 275 professionals en 7 patiënten gereageerd en knelpunten geprioriteerd en/of ingebracht. Door de werkgroep is besloten dat de huidige richtlijn van toepassing is op alle volwassen patiënten (> 18 jaar) die stadium V nierfalen (eGFR < 15 ml/min) hebben.

Wat betreft de palliatieve zorg bij nierfalen kan het gaan om:

Dialysezorg.
Conservatieve zorg om de resterende nierfunctie te behouden voor patiënten die niet starten met dialyse.
Symptoombestrijding bij patiënten die de dialyse besluiten te staken.

Behandelplan
Stel als specialist een individueel zorg- en behandelplan op, gebaseerd op de individuele doelen, behoeften, grenzen en wensen van de patiënt. Houd daarbij rekening met verschillen in taal, laaggeletterdheid, en/of cultuur. Verleen basale psychosociale zorg door middel van goede voorlichting en steun bij het omgaan met de gevolgen van de ziekte en de behandeling hiervan. Voorwaarden voor goede basale psychosociale zorg zijn aandacht, actief luisteren en het op adequate wijze voeren van slechtnieuws-gesprekken. Onderken psychosociale en/of existentiële problematiek en heb oog voor de soms sterk verschillende culturele en levensbeschouwelijke achtergronden en daarbij behorende zorgbehoeften, waarbij verwijzing naar een gespecialiseerde psychosociale hulpverlener noodzakelijk is. Het is tevens belangrijk om de mantelzorger waar mogelijk te ondersteunen met informatie.

Bron: www.pallialine.nl