Nijmeegse studie toont aanhoudende problemen na COVID-19

Redactioneel

Daniël Dresden

1 december 2020

Hoewel drie maanden na herstel van een acute COVID-19 de parenchymafwijkingen zijn verdwenen, geeft een aanzienlijk deel van de patiënten in meerdere gezondheidsdomeinen ernstige problemen aan, zoals vermoeidheid, functionele beperkingen en een afgenomen kwaliteit van leven. Dat is naar voren gekomen uit een uitgebreide beoordeling in het Radboudumc drie maanden na herstel van acute COVID-19.

Op 5 november 2020 meldde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat er wereldwijd meer dan 47 miljoen bevestigde gevallen van een SARS-CoV-2-infectie waren. Dit aantal neemt iedere dag toe. Hoewel het sterftecijfer door COVID-19 aanzienlijk is, herstelt de overgrote meerderheid van de met SARS-CoV-2 geïnfecteerde patiënten van de acute fase. De verwachting is dat veel patiënten langdurige last zullen houden. De langetermijngevolgen voor de gezondheid van COVID-19 zijn echter nog grotendeels onbekend.

Verwachte langetermijngevolgen

Op basis op observaties van ziekten die lijken op Covid-19, zoals acute respiratoir distress syndroom (ARDS), andere coronavirussen (MERS en SARS) en Q-koorts, zal naar verwachting een aanzienlijk deel van de Covid-19-patiënten langetermijngevolgen hebben. Voorbeelden zijn longfunctiestoornissen, resterende parenchymafwijkingen, verminderde fysieke capaciteit, verlies van spiermassa, angst, depressie, cognitieve beperkingen, posttraumatische stressstoornis, vermoeidheid en een slechte algehele gezondheidstoestand.

Uitgebreide nacontrole

In deze studie zijn bovengenoemde gezondheidsdomeinen uitgebreid beoordeeld bij patiënten drie maanden na herstel van acute COVID-19. Alle patiënten die na COVID-19 werden ontslagen uit het Radboudumc, werden uitgenodigd voor een nacontrole op een multidisciplinaire polikliniek. Ook patiënten die een milde ziekte hadden doorgemaakt, niet opgenomen waren geweest, maar wel aanhoudende symptomen gedurende meer dan 6 weken hadden, konden naar deze poli worden verwezen.

Op de poli kregen de patiënten een gestandaardiseerde beoordeling met metingen van de longfunctie, CT-scan of röntgenfoto van de thorax, zes-minutenlooptest, metingen van de lichaamssamenstelling en vragenlijsten over hun mentale en cognitieve functioneren, gezondheidsstatus en kwaliteit van leven.

Pulmonale en andere problemen

124 patiënten (gemiddelde leeftijd 59 jaar, 60% man) werden geïncludeerd. Van hen hadden 27 patiënten milde COVID-19 doorgemaakt, 51 patiënten matige COVID-19, 26 patiënten ernstige COVID-19 en 20 patiënten een kritieke ziekte.

De diffusiecapaciteit was bij 42% van de ontslagen patiënten onder de ondergrens van normaal. Bij vrijwel alle ontslagen patiënten (99%) waren de matglasafwijkingen op de controle-CT-scan afgenomen. Bij 93% van de patiënten met een milde ziekte toonde de controle-X-thorax geen afwijkingen. Bij 91% van de ontslagen patiënten waren resterende parenchymafwijkingen aanwezig, wat gepaard ging met een verminderde diffusiecapaciteit.

22% had een lage inspanningscapaciteit en 19% had een lage vetvrije massa-index. Problemen met het mentale en/of cognitieve functioneren werden gevonden bij 36% van de patiënten. De gezondheidstoestand was over het algemeen slecht, vooral in de domeinen functionele beperkingen (64%), vermoeidheid (69%) en kwaliteit van leven (72%).

Ernstige restverschijnselen

Bij deze uitgebreide beoordeling van de gezondheidstoestand van ex-COVID-19-patiënten bleek een aanzienlijk deel ernstige problemen in verschillende gezondheidsdomeinen te hebben. Er is langer follow-uponderzoek nodig om het natuurlijke beloop van een doorgemaakt COVID-19 op te helderen. Daarnaast moet geprobeerd worden om voorspellers voor een gecompliceerd beloop te vinden.

Referentie: van den Borst B, Peters JB, Brink M, et al. Comprehensive health assessment three months after recovery from acute COVID-19. Clin Infect Dis. 2020;ciaa1750. https://academic.oup.com/cid/advance-article/doi/10.1093/cid/ciaa1750/5998118, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33220049/