DOQ

Onderzoeker Overbeek: ‘Verhoogd risico op kanker bij diabetes type-2 komt niet door diabetesmedicatie’

Zowel mannen als vrouwen met type 2-diabetes hebben 1,3 keer vaker colorectaal kanker dan mannen en vrouwen zonder diabetes. Verder hebben mannen met type 2-diabetes vaker een tumor aan het einde van de dikke darm, en vrouwen juist aan het begin van de dikke darm. En vrouwen met borstkanker en type 2-diabetes hebben vaker een agressiever type borstkanker. Zo luidt de conclusie van recent onderzoek.

Met haar promotieonderzoek (Amsterdam UMC) leverde onderzoeker Jetty Overbeek een waardevolle bijdrage aan kennisontwikkeling over de complexe relatie tussen type 2-diabetes en kanker, een relatie waarnaar al decennialang onderzoek wordt gedaan. Voor haar onderzoek creëerde ze het PHARMO DIAMANT-cohort door alle mensen met diabetes te selecteren uit het PHARMO Datanetwerk. Ze concludeert onder andere dat zowel mannen als vrouwen met type 2-diabetes 1,3 keer vaker colorectaal kanker hebben dan mannen en vrouwen zonder diabetes. Mannen met type 2-diabetes hebben vaker een tumor aan het einde van de dikke darm, vrouwen juist aan het begin van de dikke darm. Verder hebben vrouwen met borstkanker en type 2-diabetes vaker een agressiever type borstkanker dan vrouwen met borstkanker zonder diabetes. Het gebruik van insuline heeft hier geen invloed op.

Onderzoeker Jetty Overbeek
(Bron foto: J. Overbeek)

Aandacht voor het soort kanker

Op basis van de bevindingen bepleit Overbeek dat in onderzoek meer rekening wordt gehouden met het soort kanker, het geslacht, de locatie en de aard van de tumor. “Het is belangrijk dat verder uit te diepen”, stelt ze, “want als je in onderzoek geen onderscheid maakt tussen mannen en vrouwen en het type en de karakteristieken van de tumor, vertroebelt dat de resultaten. We hebben kortom veel meer data nodig en het is dan ook goed dat inmiddels Europese studies gedaan worden.”

Geen restrictie in medicatiekeuze

Over de directe gevolgen van haar bevindingen voor de klinische praktijk is Overbeek nuchter. “In de discussie van mijn thesis schrijf ik dat, wanneer gekeken wordt naar de bijwerking kanker, artsen geen restricties moeten hanteren in de keuze voor de medicatie die ze aan diabetespatiënten voorschrijven”, zegt ze. “Op basis van wat nu bekend is, kan ik niet concluderen dat er een relatie is tussen die medicatie en het krijgen van kanker. Het ligt kortom niet aan de medicijnen. De nieuwe middelen, waarbij wel een relatie wordt gesuggereerd, worden nog weinig toegepast en toch zien we al dat het aantal mensen met type 2 dat kanker krijgt, stijgt. Dat moet dus ergens anders door verklaard worden. Persoonlijk neig ik ernaar te denken dat het vooral moet worden gezocht in de gezamenlijke risicofactoren voor type 2-diabetes en kanker: leeftijd, leefstijl en overgewicht. Wat artsen dus in ieder geval op dit moment niet moeten doen, is diabetespatiënten bang maken door te zeggen dat ze een verhoogd kankerrisico hebben vanwege de diabetesmedicatie. Het risico is dat ze dan de medicijnen – die ze echt nodig hebben – niet meer durven gebruiken.”

‘Het verhoogde kankerrisico is mogelijk het gevolg van de gezamenlijke risicofactoren voor type 2-diabetes en kanker: leeftijd, leefstijl en overgewicht’

Leeftijd als factor

Ondertussen zal de discussie over de relatie tussen type 2-diabetes en kanker blijven bestaan, verwacht ze. Ze zegt: “We weten dat het aantal ouderen toeneemt en dat leeftijd een factor is in de ontwikkeling van type 2-diabetes. We weten ook dat leeftijd een factor is in het ontwikkelen van kanker. Bij deze patiëntgroep zal dus steeds discussie gevoerd blijven worden over de vraag welke rol de medicatie speelt als iemand met type 2-diabetes kanker krijgt.”

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”


0
Laat een reactie achterx