DOQ

Onderzoekers publiceren nieuwe classificatie cognitieve MS-fenotypes

Een nieuwe classificatie van cognitieve fenotypes bij Multiple Sclerose kan een beter idee geven van de klinische beperkingen van MS-patiënten. Dat schrijven Italiaanse onderzoekers in JAMA Neurology. Volgens de auteurs kan een nauwkeurigere classificatie behandelaars helpen de meest geschikte behandeling uit te kiezen.

MS staat bekend als een neurodegeneratieve ziekte die met name klachten veroorzaakt in het motorische en sensorische spectrum. Toch ontwikkelt een groot deel van de MS-patiënten ook cognitieve klachten, zoals geheugenstoornissen, stemmingsstoornissen en persoonlijkheidsveranderingen. Deze groep patiënten is echter sterk heterogeen, wat behandelaars verhindert om de cognitieve klachten gericht te behandelen. Onderzoekers van het San Raffaele Scientific Institute in Milaan includeerden tussen 2010 en 2019 ruim 1200 MS-patiënten en bijna 200 gezonde controlepersonen. Alle deelnemers deden de Rao’s Brief Repeatable Battery en Stroop Test. 172 van de MS-patiënten en 50 mensen uit de controlegroep ondergingen een hersen-MRI.

(Foto: Pixabay)

Vijf cognitieve fenotypen

Uit de resultaten van de tests destilleerden de auteurs vijf cognitieve fenotypen uit de groep MS-patiënten:

  • Preserved cognition: patiënten die geen verschil lieten zien ten opzichte van de controlegroep (n=235).
  • Mild-verbal memory/semantic fluency: patiënten met een kleine afwijking ten opzichte van de controlegroep bij het herinneren en opsommen van woorden (n=362).
  • Mild-multidomain: patiënten die ten opzichte van de controlegroep enigszins verminderd scoorden op meerdere tests (n=236).
  • Severe-executive/attention: patiënten die ten opzichte van de controlegroep sterk verminderd scoorden op het gebied van het verdelen van de aandacht (n=167).
  • Secere multidomain: patiënten die ten opzichte van de controlegroep sterk verminderde scores lieten zien op meerdere cognitieve gebieden (n=212).

Patiënten met milde cognitieve klachten waren over het algemeen jonger en hadden korter geleden de diagnose MS gekregen, vergeleken met MS-patiënten die milde cognitieve klachten hadden. De patiënten met ernstige cognitieve klachten waren gemiddeld het oudst.

Conclusie

De auteurs zetten wel enkele vraagtekens bij hun onderzoek. Zo weten ze niet of hun steekproef representatief is voor de gehele MS-populatie, en werd slechts bij een deel van de patiënten een MRI verricht. Toch zijn ze van mening dat hun onderzoek kan helpen om MS-patiënten beter te classificeren. Dat kan leiden tot persoonlijkere behandelkeuzes.


Referentie: De Meo E, Portaccio E, Giorgio A, et al. Identifying the Distinct Cognitive Phenotypes in Multiple Sclerosis. JAMA Neurol. 2021 Jan 4;e204920. doi: 10.1001/jamaneurol.2020.4920

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Snel en agressief koelen essentieel bij hitteberoerte

Pas op voor oververhitting: SEH-arts Amber Hoek waarschuwt voor inspanningsgebonden hitteberoerte bij hardlopers en legt uit hoe dit te behandelen en te voorkomen. “Snel en agressief koelen is essentieel om een fatale afloop te voorkomen.”

Tussen de spreekkamer en het schetsboek: arts met beeld als tweede taal

Aios dermatologie Loes Vos maakt naast haar werk medische illustraties. Voor collega’s, patiënten én landelijke campagnes vertaalt ze complexe informatie naar helder beeld. “Ik teken bijna bij elk consult wel iets uit.”

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”