DOQ

Online training voor huisartsen vermindert voorschrijven van antibiotica bij kinderen

Een gericht, online trainingsprogramma voor huisartsen, in combinatie met een informatieboekje voor ouders, leidt tot minder antibioticavoorschriften voor kinderen met een luchtweginfecties. Onnodig antibioticagebruik kan hiermee relatief simpel worden teruggedrongen, en levert voordelen op zoals een lager risico op antibioticaresistentie, minder bijwerkingen en minder gezondheidskosten. Deze conclusies trekt Anne Dekker die in september op dit onderzoek is gepromoveerd.

Van alle antibiotica wordt zo’n 80 procent voorgeschreven door huisartsen, voornamelijk voor luchtweginfecties en oorontstekingen. Zulke infecties zijn vaak viraal, meestal mild en gaan vaak vanzelf over. Een antibioticabehandeling vermindert dan niet de ernst of de duur van de klachten. Onnodig antibioticagebruik verhoogt het risico op antibioticaresistentie, leidt tot overmatig medicijngebruik en stelt patiënten onnodig bloot aan bijwerkingen. Uit dit proefschrift blijkt dat in de Nederlandse huisartsenpraktijk in éénderde van de gevallen waar bij kinderen een antibioticum wordt voorgeschreven, dit niet geïndiceerd is volgens de richtlijnen.

Promovenda Anne Dekker (Foto: UMC Utrecht)

Antibioticagebruik bij kinderen

Uit het onderzoek van Dekker blijkt verder uit de dossiers van 45 Nederlandse huisartspraktijken dat kinderen jaarlijks 1029 keer de huisarts consulteren voor een infectieziekte per 1000 kinderen waarbij 262 keer een antibioticakuur werd voorgeschreven. Het hoogste aantal voorschriften was voor kinderen van 1 jaar (714 recepten per 1000 kindjaren). De meest voorkomende reden om de huisarts te bezoeken was voor een acute luchtweginfecties en dit was, na oorontsteking, de tweede meest voorkomende reden om antibiotica voor te schrijven.

Beïnvloeden voorschrijfgedrag

Huisartsen neigen bij kinderen vaker antibiotica voor te schrijven wanneer ze zich onzeker voelen over de ernst van de klachten. Daarnaast spelen de onzekerheden, overtuigingen en verwachtingen van ouders een belangrijke rol in de beslissing van de huisarts om al dan niet antibiotica voor te schrijven.

Anne Dekker legt uit: “In mijn proefschrift beschrijf ik het effect van de RAAK interventie (dit staat voor RAtioneel Antibioticagebruik Kinderen). Dit is een online scholing voor huisartsen gecombineerd met informatieboekjes voor ouders, die moet zorgen voor een reductie in het aantal antibioticavoorschriften voor kinderen met luchtweginfecties. Zo’n 21 procent van de kinderen met klachten van een luchtweginfectie in praktijken die de online training hadden gevolgd kreeg een antibioticum, vergeleken met 33 procent van de kinderen in de controle praktijken. Het lijkt er dus op dat zelfs in een land waar relatief weinig antibiotica worden gebruikt, we het voorschrijfgedrag toch nog verder kunnen verbeteren.” Uit het onderzoek bleek ook dat de RAAK interventie bij kinderen met luchtweginfecties vanuit gezondheidsperspectief kosteneffectief was tegen een relatief lage investering.

Informatieboekje

Uit interviews met ouders na het lezen van het informatieboekje bleek dat ze gerustgesteld waren, dat ze meer kennis hadden opgedaan (sommige ouders wisten bijvoorbeeld niet dat antibiotica niet werken tegen virale luchtweginfecties), en dat ze hun reeds bestaande terughoudendheid ten aanzien van het voorschrijven van antibiotica voor hun kind bevestigd zagen. Ook vertrouwden ze het besluit van hun huisarts om al dan niet antibiotica voor te schrijven. In tegenstelling tot wat huisartsen vaak denken, verwachten de meeste ouders niet dat de huisarts snel een antibioticarecept zal voorschrijven. Uit de interviews bleek verder dat de informatie over bacteriele resistentie voor ouders vaak lastig te begrijpen is.

Arts, blijf alert

Anne Dekker over de toekomst van dit programma: “We weten dat het effect van een eenmalige training in de loop van de tijd verwatert. We moeten daarom overwegen wat de opties zijn om huisartsen alert te houden ten aanzien van hun voorschrijfgedrag, bijvoorbeeld door de RAAK interventie een plaats te geven in de praktijkaccreditatie van het Nederlands Huisartsen Genootschap.”


Promotie
Anne Dekker (1989, Leiden) promoveerde op 27 september 2018 aan de Universiteit Utrecht op het proefschrift “Rational antibiotic prescribing for children with respiratory tract infections”. Promotor is prof. dr. Th.J.M. Verheij (afd. Huisartsengeneeskunde) en copromotor is dr. A.W. van der Velden (afd. Huisartsengeneeskunde), beiden verbonden aan het Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijnsgeneeskunde, UMC Utrecht. Anne Dekker vervolgt in oktober 2018 haar opleiding tot huisarts in het UMC Utrecht.

Bron: UMC Utrecht

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”


0
Laat een reactie achterx