Oratie prof. dr. Poolman: ‘Zorgevaluatie is experimenteren voor rechtvaardige zorg’

Redactioneel

redactie

23 september 2020

Rudolf Poolman is met ingang van 1 december 2019 benoemd tot hoogleraar orthopedie – in het bijzonder Zorgevaluatie – aan de Universiteit Leiden. De Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) is initiatiefnemer van de leerstoel. Op 21 september sprak hij zijn rede uit: Zorgevaluatie is experimenteren voor rechtvaardige zorg.

Poolman schetste dat zorgevaluatie een experiment is van agenderen, evalueren en implementeren. En dat medici dit nodig hebben om de onderwerpen in de artseneed waar te maken.

Zinvolle interventies

Agenderen is het verzamelen van de belangrijkste onbeantwoorde vragen over de beste bestaande behandeling. Evalueren is het uitzoeken van die onbeantwoorde vragen. Poolman pleit ervoor om daarbij meer gebruik te maken van eenvoudige experimenten en zo sneller antwoorden te vinden. Omdat er uit de uitslagen van diagnostische tests vaak interventies volgen, moeten we volgens hem meer onderzoek doen naar het klinisch nut van die tests. Hij maakte duidelijk dat we met goed opgezette studies causale verbanden aan kunnen tonen. Daarmee laten we zien welke tests en interventies zinvol zijn en welke we beter niet meer kunnen doen.

Lastig te overtuigen

De laatste stap – implementeren – is niet de makkelijkste. Want artsen die al jaren gewend zijn om een behandeling op een bepaalde manier te doen, zijn niet snel te overtuigen om dit anders te doen. Volgens Poolman is het daarom belangrijk het hele proces van zorgevaluatie in de opleidingen geneeskunde te onderwijzen en onderdeel te maken van de reguliere zorg.

Behandelrichtlijnen

Poolman wil vasthouden aan het systeem van het ontwikkelen van behandelrichtlijnen. De implementatie van die richtlijnen is nog iets heel anders. Hij stelt voor om een richtlijn stapsgewijs in clusters te introduceren en de uitkomsten hiervan te evalueren. Loting bepaalt daarbij welk ziekenhuis begint met de introductie van de richtlijn. Als de ziekenhuizen één voor één de richtlijn implementeren en de uitkomsten meten, zien we volgens hem of de richtlijn ook écht doet wat we verwachten. Dit is naar zijn idee een verbetering ten opzichte van het huidige systeem waar we zeggen “dit is de nieuwe richtlijn: succes!”

Leven lang leren

Poolman sloot af met het opsommen van de mensen die we nodig hebben voor zorgevaluatie. Dat zijn er veel: van patiënten en medici, tot epidemiologen, studenten, docenten, data-scientists en zorgverzekeraars. Wat we volgens hem vooral nodig hebben, is een growth mindset. Daarmee is het mogelijk om fouten te maken en daarvan te leren. Zorgevaluatie past volgens de hoogleraar in een leven lang leren.