Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
’Met deze manier van samenwerken hebben we goud in handen’
Eind dit jaar kunnen de zorgverleners in de zeven Santeon ziekenhuizen elke dag de resultaten van hun zorg bekijken en vergelijken met hun collega’s in de andere ziekenhuizen. Om zo snel te kunnen reflecteren of en waar de zorg in de eigen klinische praktijk beter kan. Continu nieuwe waarde toevoegen aan de zorg. Dat is het resultaat van ruim 10 jaar samen werken aan meer openheid over de behandelresultaten, zegt bestuurslid Nardo van der Meer over de kracht van Santeon.
Bij de start van de netwerksamenwerking waren de ziekenhuizen nog terughoudend over transparantie. Die tijd is voorbij. “Door lid te zijn van het netwerk, is de zelfreflectie toegenomen en durven de instellingen zich kwetsbaar op te stellen”, aldus Van der Meer. Hij was tot 2020 werkzaam als intensivist en maakt deel uit van het Santeon-bestuur sinds hij in datzelfde jaar bestuursvoorzitter van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven werd. “Alle ziekenhuizen hebben de missie dat ze waarde willen toevoegen aan de zorg. Maar Santeon doet dat heel concreet door onderling resultaten te vergelijken en samen te streven naar het beste.”
“Patiënten snappen het juist niet als je geen resultaten laat zien”
Nardo van der Meer, bestuursvoorzitter Catharina Ziekenhuis en lid Santeon-bestuur
Onderling vertrouwen
Aanvankelijk was er angst om open te zijn over de zorgresultaten, legt Van der Meer verder uit. “Er is altijd een ziekenhuis de beste en een die het minst scoort. In het begin was dat nog best spannend. Het onderlinge vertrouwen moest echt groeien. Specialisten dachten nog wel eens dat als de resultaten slecht waren dit misschien wel negatief in het nieuws zou komen, of dat de media de cijfers verkeerd zouden uitleggen. De angst was dat patiënten dan voor andere ziekenhuizen zouden kiezen.” De reactie bleek anders te zijn. “Patiënten kunnen de cijfers vaak heel goed lezen. Zij hebben ervaring met het ziekenhuis en kennen de dokters. Mensen begrijpen ook dat zorg niet 100 procent perfect kan zijn. Patiënten snappen het juist niet als je geen resultaten laat zien.”
“Samenwerken kan alleen als je niet met elkaars regiozorg te maken hebt”
Geografische spreiding
Om de kwaliteit van zorg te verbeteren en waardegedreven zorg te kunnen leveren volgens het Value-Based Health Care-principe van Micheal Porter, zul je samenwerkingsverbanden moeten aangaan, vertelt Van der Meer over de aanleiding tot netwerkvorming binnen Santeon. “Vanwege de gereguleerde marktwerking in Nederland kunnen ziekenhuizen niet zomaar data uitwisselen. Voor samenwerking moet je uit die concurrentiepositie stappen. Dat kan alleen als er voldoende afstand tussen de ziekenhuizen is en je niet met elkaars regiozorg te maken hebt.” De zeven netwerkziekenhuizen liggen daarom geografisch gezien op ruime afstand van elkaar. Verder zijn ze gelijkwaardig. Het zijn allemaal grote regionale topklinische ziekenhuizen met oncologische zorg als speerpunt, een grote afdeling voor acute zorg en enkele instellingen hebben een hartcentrum.
Gezonde samenwerking
“Binnen Santeon is een gezonde samenwerking ontstaan”, vervolgt Van der Meer. Hij legt uit hoe dat in zijn werk gaat. “Wij hebben voor 15 zorgpaden de professionals en patiënten samen eindpunten laten definiëren die de kwaliteit van zorg goed weergeven. Periodiek delen de ziekenhuizen de resultaten en komen de professionals bij elkaar om de uitkomsten te vergelijken. Bij gelijke resultaten is er geen gesprek nodig, maar is ziekenhuis a beter dan b, dan gaan ze onderzoeken wat de oorzaak van die verschillen is.
“Als je gedreven bent om je patiënten betere zorg te bieden, dan is deze samenwerking daar een enorm vliegwiel voor”
Vliegwiel
Zorgverleners willen zo goed mogelijke zorg leveren. Zien ze dat een ander het beter doet, dan is er een intrinsieke motivatie om diens resultaat te evenaren. Ze voelen de ambitie en verplichting om op de getallen te reflecteren en te zoeken naar het waarom. Het effect is dat ziekenhuizen die het minder goed doen, verbeteren door te leren van de anderen en dat ziekenhuizen met goede resultaten nog een extra stap zetten.” En omdat de professionals elkaar kennen, kunnen ze best practices snel van elkaar overnemen. “De best practices liggen voor je. Wacht je op een publicatie, dan duurt het een aantal maanden voordat je hiervan weet. Als je er al iets over hoort. Maar we hebben met deze samenwerking goud in handen. Als je gedreven bent om je patiënten betere zorg te bieden, dan is deze samenwerking daar een enorm vliegwiel voor”
Resultaten openbaar
De gemiddelde resultaten van alle Santeon ziekenhuizen samen en van de afzonderlijke instellingen worden inzichtelijk op de website gepubliceerd en zijn voor iedereen openbaar. Een recent voorbeeld van zorgverbetering is te lezen in de publicatie Samen Beter geboortezorg. In 2019 was in alle Santeon ziekenhuizen gemiddeld bij iets minder dan 30 procent van de klinische bevallingen een episiotomie nodig. Bij het Medisch Spectrum Twente lag dit percentage ruim boven 40 procent. Een verbeteractie in 2019 zorgde ervoor dat dit ziekenhuis nu op hetzelfde niveau zit als de overige ziekenhuizen. 1
Een ouder voorbeeld van zorgverbetering deed zich rond 2015 voor en staat vermeld in de publicatie Betere borstkankerzorg door samenwerking.2 In alle Santeon ziekenhuizen was het gemiddeld aantal borstsparende operaties in dagbehandeling 56 procent. In het Catharina Ziekenhuis lag dat percentage met 58 procent iets hoger. Nadat de ziekenhuizen bij elkaar in de keuken hadden gekeken om van elkaar te leren, zetten ze een jaar later en grote stap voorwaarts: het gemiddelde kwam op 66 procent. In het Catharina Ziekenhuis steeg het percentage borstsparende operaties in dagbehandeling zelfs door naar 74.
Continu verbeterproces
Het unieke aan Santeon is volgens Van der Meer, dat dokters en groepen professionals elkaar kennen en vertrouwen. Op internationaal niveau vergelijkt ICHOM ook zorgresultaten, maar daarvoor is de afstand groot en voelen dokters geen connectie.3
De ambitie is nu om verder te groeien naar een continu verbeterproces, zodat zorgverleners dagelijks voor de 15 zorgpaden de resultaten kunnen vergelijken. “Dan kan de dokter zelf langsgaan bij zijn collega in het ziekenhuis dat de grootste verbetering heeft en vragen wat hij of zij daarvoor heeft gedaan.”
Referenties: