Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
Patiënten staan open voor duurzame gynaecologische behandeling
Geef de keuze uit twee behandelingen en patiënten op de poli gynaecologie zeggen dat ze best willen nadenken over de klimaatvriendelijkere optie. Als het effect van de behandeling maar hetzelfde is. Dit blijkt uit een wachtkameronderzoek van arts-onderzoeker Eva Cohen.
Ze is arts, ze is onderzoeker en ja, Eva Cohen vindt zichzelf ook wel een activist. “Groene gynaecoloog zou een mooie titel zijn”, geeft ze toe. “Maar ik werk nog niet als gynaecoloog. Ik doe nu bij Amsterdam UMC promotieonderzoek naar de milieu-impact van gynaecologische zorg. Een onderwerp waar ik me heel betrokken bij voel, want ik maak me zorgen om de gevolgen van klimaatverandering.”

“Ons vragenlijstonderzoek werd ook een soort bewustzijnscampagne”
Arts-onderzoeker Eva Cohen
Bijdrage
De zorg draagt voor 7% bij aan de totale Nederlandse uitstoot van CO2, vertelt Cohen. Het cijfer begint langzaam bekend te raken in de zorgwereld. De meeste patiënten staan nog nauwelijks stil bij de milieu-impact van hun behandelingen, ontdekte Cohen in haar onderzoek. De vraag is of die impact wel bovenaan hun lijstje kán staan als ze in een ziekenhuis wachten op onderzoek, uitslagen of een behandeling. En toch heeft de arts-onderzoeker precies dáár, in de wachtruimte, patiënten vragen gesteld over klimaatverandering en duurzame keuzes in de zorg.
“Op twee poli’s gynaecologie van het Amsterdam UMC heb ik met een groepje studenten onderzoek gedaan”, legt Cohen uit. “We hebben veel patiënten bereid gevonden om de vragenlijst in te vullen. Daaruit blijkt dat een grote meerderheid zich zorgen maakt om klimaatverandering. Ik ging na afloop ook met de deelnemers in gesprek over de milieu-impact van de zorg. Best vaak hoorde ik dan ‘Oh, daar had ik nog nooit over nagedacht’. Ons vragenlijstonderzoek werd zo ook een soort bewustzijnscampagne.”
“Een uitsluitend vegetarisch maaltijdaanbod in het ziekenhuis stuit veel mensen toch tegen de borst”
Milieu-impact
Een belangrijke conclusie die Cohen trekt uit het onderzoek onder bijna driehonderd patiënten is de bereidwilligheid om voor een klimaatvriendelijkere behandeling te kiezen. “Ruim 60% van de patiënten staat daarvoor open als ze twee behandelopties krijgen met eenzelfde effect.”
Vooral bij menstruatieproblemen of de keuze voor anticonceptie zeggen patiënten een duurzame keuze te overwegen. “Zeker als het gaat om een behandeling als een operatie of langdurig medicijngebruik zeggen zij milieu-impact belangrijk te vinden.” Bij behandelingen bij kanker of bij hun kinderen willen ze duurzaamheid dan weer minder laten meewegen.
Opvallend genoeg was de meerderheid over algemene duurzame maatregelen in het ziekenhuis niet echt te spreken. “Een uitsluitend vegetarisch maaltijdaanbod in het ziekenhuis stuit veel mensen toch tegen de borst”, vertelt Cohen. “Kom niet aan hun kroket. Ook meer telefonische consulten en de mogelijkheid van een groene en duurdere zorgverzekering kregen weinig handen op elkaar.”
“We weten al dat een wegwerpspeculum minder duurzaam is”
Narekenen
De resultaten van de patiëntperspectieven zijn gepubliceerd en geven Cohen extra inspiratie voor haar onderzoek naar groenere gynaecologische zorg. Gynaecologie leent zich volgens haar goed voor dit onderzoek, omdat het zo breed is. “Van oncologie tot verloskunde en reproductieve zorg”, somt ze op. “Je komt binnen het specialisme ook in aanraking met de publieke gezondheidszorg.” Daarmee doelt ze op zaken als bevolkingsonderzoeken en adviezen voor vrouwen die zwanger willen worden.
De arts-onderzoeker pleit voor meer onderzoek naar het bepalen van de milieu-impact van behandelopties. “We weten al dat een wegwerpspeculum minder duurzaam is dan een herbruikbaar speculum, we weten dat bij lachgas bij bevallingen schadelijke dampen vrijkomen. Maar het is echt belangrijk om bij behandelingen alles nauwkeurig na te rekenen, het hele zorgpad. Dus ook de opnameduur meenemen bij twee verschillende ingrepen of de vervuiling van het oppervlaktewater door het uitplassen van bepaalde stoffen uit medicatie.”
Zonder waardeoordeel
Hoewel onderzoeker Cohen zeer betrokken is bij haar onderwerp, wil ze patiënten zeker geen schuldgevoel aanpraten. “Onder bepaalde voorwaarden kunnen we de informatie over milieu-impact gewoon gaan geven, zonder waardeoordeel”, stelt ze. “Die voorwaarden zijn we nu aan het onderzoeken met een kwalitatieve studie. Over veiligheid en kosten praten we ook open in de zorg, milieu-impact hoeft geen vreemde eend in de bijt te zijn. En uit mijn onderzoek onder de patiënten weet ik ook dat we patiënten niet hoeven te onderschatten. Zij staan open voor informatie.”