DOQ

Pijnstillende effecten van opioïden te mediëren via immuuncellen

Prof. Dr. Halina Machelska, et al. van de Charité – Universitätsmedizin Berlin hebben ontdekt dat opioïden naast de werking op de opioïd-receptoren in de hersenen ook immuuncellen kunnen activeren. De bevindingen leiden tot een beter begrip en een nieuw concept over de mechanismen waarop opioïden pijnstillend kunnen werken. De resultaten van het onderzoek zijn recent gepubliceerd in het vakblad Brain, Behavior and Immunity.

Uit het recente onderzoek van prof. dr. Machelska blijkt dat pijnreductie bij muizen voor een groot deel gemedieerd wordt door activatie van opioïd-receptoren in immuuncellen. Verschillende opioïden zoals morfine vormen de gouden standaard in de behandeling van ernstige pijn. Echter werd tot dusver aangenomen dat opioïden de pijn reduceren door inhibitie van de activiteit van sensorische neuronen in de hersenen. Echter veel pijn ontstaat door schade aan de perifere weefsels (huid, gewrichten, ingewanden). Deze worden vervolgens geïnfiltreerd met immuuncellen. “Wij vroegen ons derhalve af of de pijn geremd kon worden door die immuuncellen aan te pakken”, aldus Machelska. We veronderstelden dat opioïden tevens aangrijpen op opioïde receptoren op immuuncellen en zo opioïde peptiden van endogene oorsprong (lichaamseigen stoffen), zoals endorfinen, enkefalinen en de dynorfinen konden vrijmaken. De peptiden zouden op hun beurt weer een pijnstillende werking in de hersenen hebben door activatie van sensorische neuronen.

Hersenen
Bij de ‘OPERA studie’ werd de perceptie van pijn door patiënten als gevolg van transdermale behandeling geëvalueerd. Uit onderzoek blijkt dat veel oudere mensen meerdere pijnstillende middelen nemen die een effect hebben op de hersenen. Door diermodellen te gebruiken van neuropatische pijn en drie verschillende opioïd-receptor agonisten te gebruiken, konden de wetenschappers laten zien dat de agonisten een verzachting van pijn gaven. Echter dieren met minder immuuncellen lieten een zwakkere pijnstilling zien. Wanneer je echter de immuuncellen herstelt bij de muizen, is het effect weer volledig zichtbaar. Machelska: “We konden laten zien dat opioïd agonisten de opioïd-receptoren op immuuncellen activeren en zo dus pijnstillers kunnen vrijmaken. We zijn hierdoor van mening dat opioïden dus een direct effect kunnen hebben op de plaats waar de weefsels beschadigd zijn, het weefsel dient dan wel ontstoken te zijn, waardoor immuuncellen betrokken worden.”

Deze bevindingen zijn relevant voor veel verschillende aandoeningen waaronder artritis, zenuwschade en kankerpijn na chirurgie. Kortom alle aandoeningen waarbij een immuunrespons betrokken is. “Tevens kan lokaal behandelen leiden tot minder bijwerkingen zoals misselijkheid, ademhalingsproblemen en verslaving”, aldus Machelska.

Source: https://anaesthesie.charite.de/en/research/pain/

AUTEUR: LENNARD BONAPART

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Een medifoor gebruiken in medische gesprekken: zeven tips

Een medifoor is een getekende metafoor die helpt bij het eenvoudig uitleggen van medische begrippen. Charlie Obihara is initiatiefnemer van het Medifoor platform en legt uit hoe ze te gebruiken. “Ook voor volwassenen is het goed om de informatie juist te verpakken.”

Casus: man met koorts, malaise en huiduitslag

Een 36-jarige man heeft klachten van koorts, malaise en huiduitslag. Hij is 3 weken geleden teruggekeerd van een vakantie naar Bangkok. Wat is uw diagnose?

Spraakherkenning zorgt voor minder administratielast

Spraakherkenning leidt tot snelle, efficiënte dossiervoering voor de arts. Harm Wesseling legt uit hoe dit in de praktijk wordt gebruikt en welke winst er behaald kan worden. “Artsen kunnen eerder hun rapportage afronden. Dat hoeven ze dan niet ’s avonds nog te doen.”

Verlies­sensitief werken in de zorg

Artsen: herken en erken verlies bij de patiënten, stelt Herman de Mönnink. Hiermee kunnen leed en complicaties worden voorkomen. “Op het moment dat je ruimte neemt voor je eigen emotionele werkstress, kun je ook ruimte nemen voor de kant van de patiënt.”

Casus: patiënt met pijnlijke oorschelp en gewrichtsklachten

Dit is de tweede keer dat u deze 32-jarige patiënt ziet met dezelfde klacht. Vandaag gaat de pijnlijke rechter oorschelp ook gepaard met gewrichtsklachten. Het gehoor is goed en patiënt heeft geen neusobstructie of een inspiratoire stridor. Er is geen trauma in de anamnese. Wat is uw diagnose?

Casus: man met buikklachten en veranderd defecatiepatroon

Een man wordt gestuurd naar de polikliniek in verband met geleidelijk toenemende buikklachten met een verandering van het defecatiepatroon. Wat is uw diagnose?

AI-gestuurd model verbetert doorstroom

Esther Janssen ontwikkelde een AI-gestuurd model dat voor de operatie al voorspellingen doet over het ontslagmoment van een patiënt en de benodigde nazorg, en zo de doorstroom te verbeteren. “Hiermee kun je eerder schakelen, door nazorgpartners te benaderen.”

SPAT voor allergietesten

Senne Gorris bedacht de SPAT: een automatische machine die alle allergiekrasjes in een keer zet. Dit maakt de testen betrouwbaarder en sneller. “De resultaten zijn na een kwartier bekend en overal waar de SPAT wordt gebruikt zijn de testen en dus de uitslagen gelijk.”

Machte­loosheid drijft artsen tot ‘medische gas­lighting’

De uitdrukking ‘medische gaslighting’ popt steeds vaker op in discussies onder ontevreden patiënten en in de medische wereld zelf. Marlies van Hemert legt uit wat dit betekent en hoe om te gaan met de patiënt als een diagnose uitblijft. “Bescheidenheid helpt.”

Casus: patiënt met probleem bij uitsteken tong

Uw 24-jarige ietwat schuchtere patiënt 'steekt' zijn tong direct naar u uit als u vraagt wat u voor hem kan doen. Daarna vervolgt hij dat hij maar één probleem heeft... Wat is uw diagnose?