DOQ

Pijnstillende effecten van opioïden te mediëren via immuuncellen

Prof. Dr. Halina Machelska, et al. van de Charité – Universitätsmedizin Berlin hebben ontdekt dat opioïden naast de werking op de opioïd-receptoren in de hersenen ook immuuncellen kunnen activeren. De bevindingen leiden tot een beter begrip en een nieuw concept over de mechanismen waarop opioïden pijnstillend kunnen werken. De resultaten van het onderzoek zijn recent gepubliceerd in het vakblad Brain, Behavior and Immunity.

Uit het recente onderzoek van prof. dr. Machelska blijkt dat pijnreductie bij muizen voor een groot deel gemedieerd wordt door activatie van opioïd-receptoren in immuuncellen. Verschillende opioïden zoals morfine vormen de gouden standaard in de behandeling van ernstige pijn. Echter werd tot dusver aangenomen dat opioïden de pijn reduceren door inhibitie van de activiteit van sensorische neuronen in de hersenen. Echter veel pijn ontstaat door schade aan de perifere weefsels (huid, gewrichten, ingewanden). Deze worden vervolgens geïnfiltreerd met immuuncellen. “Wij vroegen ons derhalve af of de pijn geremd kon worden door die immuuncellen aan te pakken”, aldus Machelska. We veronderstelden dat opioïden tevens aangrijpen op opioïde receptoren op immuuncellen en zo opioïde peptiden van endogene oorsprong (lichaamseigen stoffen), zoals endorfinen, enkefalinen en de dynorfinen konden vrijmaken. De peptiden zouden op hun beurt weer een pijnstillende werking in de hersenen hebben door activatie van sensorische neuronen.

Hersenen
Bij de ‘OPERA studie’ werd de perceptie van pijn door patiënten als gevolg van transdermale behandeling geëvalueerd. Uit onderzoek blijkt dat veel oudere mensen meerdere pijnstillende middelen nemen die een effect hebben op de hersenen. Door diermodellen te gebruiken van neuropatische pijn en drie verschillende opioïd-receptor agonisten te gebruiken, konden de wetenschappers laten zien dat de agonisten een verzachting van pijn gaven. Echter dieren met minder immuuncellen lieten een zwakkere pijnstilling zien. Wanneer je echter de immuuncellen herstelt bij de muizen, is het effect weer volledig zichtbaar. Machelska: “We konden laten zien dat opioïd agonisten de opioïd-receptoren op immuuncellen activeren en zo dus pijnstillers kunnen vrijmaken. We zijn hierdoor van mening dat opioïden dus een direct effect kunnen hebben op de plaats waar de weefsels beschadigd zijn, het weefsel dient dan wel ontstoken te zijn, waardoor immuuncellen betrokken worden.”

Deze bevindingen zijn relevant voor veel verschillende aandoeningen waaronder artritis, zenuwschade en kankerpijn na chirurgie. Kortom alle aandoeningen waarbij een immuunrespons betrokken is. “Tevens kan lokaal behandelen leiden tot minder bijwerkingen zoals misselijkheid, ademhalingsproblemen en verslaving”, aldus Machelska.

Source: https://anaesthesie.charite.de/en/research/pain/

AUTEUR: LENNARD BONAPART

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”