DOQ

Plantaardige maaltijd voor iedere ziekenhuis­patiënt

“Hoe kun je het als ziekenhuis verkopen dat je iemand met darmkanker eerst opereert en hem drie dagen later een worstje voorschotelt? Natuurlijk, van dat ene worstje zal de patiënt niet opnieuw kanker krijgen, maar je negeert daarmee de kennis dat structurele vleesconsumptie het risico op darmkanker verhoogt. Geef de patiënt daarom lekkere en volwaardige plantaardige alternatieven.” Patrick Deckers heeft grote ambities met Caring Doctors.

Minstens één groot Nederlands ziekenhuis zou moeten beginnen aan de volledige transitie van vlees en zuivel naar hoofdzakelijk plantaardig voedsel, zowel voor patiënt als personeel. In politiek Den Haag zouden voorzetten moeten worden gedaan om afscheid te nemen van de bio-industrie en nieuwe verdienmodellen te ontwikkelen voor boeren. Dit zijn ambities voor dit jaar van Caring Doctors.1

“Als iedereen plantaardig gaat eten, is er voldoende voedsel voor tien miljard mensen”

Voorzitter van Caring Doctors Patrick Deckers

Verantwoordelijkheid nemen

Het initiatief van Patrick Deckers leidde in oktober 2022 tot een website en manifest en sinds begin februari is er een officiële stichting. Deckers was tot voor kort orthopedisch chirurg in Zuyderland en is nu voorzitter van Caring Doctors. “Caring Doctors is gebaseerd op de wetenschap van het rapport van Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) dat met de juiste maatregelen de wereldwijde temperatuurstijging binnen de anderhalve graad Celsius kan blijven. En ook op het daarvan afgeleide rapport van de EAT-Lancet Commission on Food, Planet, Health.2 Daarin staat dat de aarde tien miljard mensen fatsoenlijk kan voeden als we eetgewoonten en voedselproductie- en aanbod veranderen.”
Deckers vindt het essentieel dat ziekenhuizen ook hun verantwoordelijk nemen. “Veel ziekenhuizen zijn zich inmiddels bewust van het belang van verduurzaming. Ze schakelen bijvoorbeeld vaker het licht uit of scheiden afval. Maar je maakt pas wérkelijk impact met de vervanging van vlees en zuivel door plantaardig voedsel. De 11 ziekenhuizen in New York City hebben hun instellingskeuken omgezet naar plantaardige maaltijden. In één jaar werden drie miljoen plantaardige maaltijden bereid. Daarmee behaalden ze meteen hun CO2-doelen.”

“Het westerse voedingssysteem, waarin 60% dierlijk is, moet als onhoudbaar worden beschouwd”

Drie grote voordelen

Vervanging van vlees door plantaardig voedsel leidt volgens Deckers tot drie grote voordelen: een duurzame planeet, voorkomen van voedselschaarste en vermindering van het aantal welvaartsziekten. “Het westerse voedingssysteem, waarin 60% dierlijk is, moet als onhoudbaar worden beschouwd. Bossen verdwijnen voor veeteelt. Het is bizar dat 80% van de landbouwgrond wordt gebruikt voor vee of om voeding te produceren voor de bio-industrie: dieren die uiteindelijk worden gegeten door de – vooral westerse – mens. Deze landbouwgrond genereert slechts 18% van de noodzakelijke calorische waarde voor de mensheid. Terwijl: als iedereen plantaardig gaat eten, is er voldoende voedsel voor tien miljard mensen.”

“Het merendeel van de patiënten vindt de transitie begrijpelijk, noodzakelijk en wenselijk”

Praktische punten

Wie besluit dat een ziekenhuis standaard een plantaardige maaltijd te bieden? Deckers: “Als de raad van bestuur, beleidsmedewerkers, inkoop, catering, diëtisten en het green team de urgentie zien van het IPCC- en EAT Lancet-rapport, kunnen ze een integrale afspraak maken.” De 11 New York-ziekenhuizen hebben laten zien hoe dit doorgevoerd kan worden. Ze begonnen met nudging, aldus Deckers. “Dat deden ze vooral in de vorm van klimaatvoorlichting, verwijdering van zuivel en dierlijke snacks bij congres- en symposiumcatering en verwondering van medewerkers en patiënten met een goede plantaardige keuken of catering. Onderzoek heeft uitgewezen dat plantaardige voeding volwaardig is én in elk levensfase gezonder.”4
Deckers: “Het merendeel van de patiënten vindt de transitie begrijpelijk, noodzakelijk en wenselijk. De notoire ‘ik eet vlees’-types zijn in de minderheid en hebben nog steeds een dierlijke optie, blijkt uit cijfers van het Future of Food Institute.5 Dankzij subsidies is vlees nu goedkoper. Maar reken je klimaat- en gezondheidsschade mee, dan is plantaardig voedsel goedkoper, zeker wanneer het lokaal bij de bioboer wordt afgenomen.”

Zorginfarcten

Een recent rapport in The Lancet voorspelt voor de komende tien jaar in de westerse wereld een stijging van ruim 500 miljoen mensen met een welvaartsziekte of ziekte als gevolg van klimaatverandering.5 Deckers: “Dat kan leiden tot zorginfarcten. Zorgverleners hebben de taak samen met de patiënt meer in te zetten op preventie: gezonde voeding en beweging. Een holistische blik is belangrijker dan ooit: niet alleen voor huisartsen, maar ook voor medisch specialisten. We moeten de overstap maken van human health naar planetary health.”

“Al 750 zorgverleners hebben zich achter de doelen van Caring Doctors geschaard”

Crackers met avocado

Geen vlees of vis, maar crackers met avocado tijdens de lunch of tofu of tempeh bij het avondeten. En ook: verse in plaats van doorgaarde groenten. Deckers ziet genoeg fijne mogelijkheden voor plantaardig voedsel. Hij is niet de enige. “Al 750 zorgverleners hebben zich achter de doelen van Caring Doctors geschaard. 150 willen zich actief inzetten. Denk aan het katalyseren van bestaande plantaardige initiatieven binnen ziekenhuizen en de duurzame en gezonde transitie promoten bij de politiek.”

Referenties:

1. https://caringdoctors.org/
2. https://eatforum.org/eat-lancet-commission/
3. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2212267216311923
4. https://www.futureoffood.institute/wp-content/uploads/Future-of-Food-rapport-Snapshots-English.pdf
5. https://www.thelancet.com/action/showPdf?pii=S0140-6736%2821%2901787-6

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe naar de EHH

Een oudere obese vrouw presenteert zich op de Eerste Hart Hulp vanwege dyspnoe. Die begon twee weken geleden en was aanvankelijk inspanningsgebonden, nu ook bij platliggen. Ze plast nog maar kleine beetjes sinds drie dagen. Wat is uw diagnose?

Casus: patiënt met progressieve inspanningsdyspneu

Een patiënt presenteert zich met progressieve inspanningsdyspneu. Voorheen was hij in staat om zonder klachten te tennissen, nu ervaart hij kortademigheid bij stevig doorwandelen. Er is geen sprake van hoesten, sputumproductie of koorts. Wat is uw diagnose?

Uitgebreid bloedonderzoek met één simpele vingerprik

Capillaire bloedafname via een vingerprik blijkt bij meer dan 30 standaardbepalingen een goed alternatief voor venapunctie, concludeerde Martijn Doeleman. “Patiënten kunnen zelf de vingerprik doen. Gewoon thuis, wanneer het hen uitkomt.”

Cultuur­sensitieve zorg in de praktijk: lessen van Mammarosa

Taal- en cultuurverschillen kunnen de communicatie met zorgverleners flink bemoeilijken. Stichting Mammarosa biedt hierin uitkomst. Samia Kasmi vertelt hoe belangrijk cultuursensitieve communicatie is, en hoe artsen hierin het verschil kunnen maken.

‘Er is een trend naar meer visuele informatie’

“Voor patiënten blijkt de juiste toedieningsroute van een geneesmiddel niet altijd vanzelfsprekend te zijn”, vertellen Yara Mangindaan en Nike Everaarts-de Gruyter. Zij hielpen medicijnpictogrammen te ontwikkelen die ondersteunen bij goed gebruik van geneesmiddelen.

Werkbereidheid bij een crisis niet vanzelf­sprekend

Ziekenhuizen kunnen tijdens een crisis niet blind vertrouwen op hun personeel, concluderen Dennis Barten en Lindsy Engels. Werkbereidheid hangt sterk af van verschillende factoren. “Het is belangrijk om te ontdekken wat nodig is om voor te bereiden op crisissituaties.”

Casus: man met dysfonie­klachten

Een 42-jarige man komt op uw spreekuur met dysfonieklachten, twee maanden geleden ontstaan in een periode van veel hoesten. Aan het einde van de dag worden de klachten erger en het is lastig om een lang gesprek te voeren. Wat is uw diagnose?

Integrale geneeskunde in Nederland: tijd voor de volgende stap

Het spreekuur Integrative Medicine van Ines von Rosenstiel is erg populair en ook in andere ziekenhuizen groeit de belangstelling voor een dergelijk spreekuur. Hoe zorgen we ervoor dat IM een structureel onderdeel wordt van de reguliere zorg in Nederland?

Mindfulness in de zorg: allesbehalve zweverig

“Zorg goed voor jezelf. Er is er maar één van.” Dat zei een patiënt ooit tegen longarts Miep van der Drift. Ze weet als geen ander: mindfulness is niet alleen voor patiënten, maar ook voor zorgverleners. Ze geeft tips voor kleine veranderingen met een grote impact.

Medicatie vaak te lang voortgezet na ontslag uit ziekenhuis

Veel patiënten gebruiken in ziekenhuizen voorgeschreven opiaten, benzodiazepines en antipsychotica nog langdurig na ontslag, aldus Judith de Ruijter. “We geven artsen de tip om, als ze bij ontslag nieuwe medicatie voorschrijven, al meteen na te denken over stoppen.”