DOQ

Positieve effecten van long­revali­datie bij ernstig astma blijven behouden

Dat patiënten met een ernstige vorm van astma baat kunnen hebben bij longrevalidatie is in meerdere studies aangetoond. Maar wat blijft er over van het positieve effect van longrevalidatie op langere termijn? “Wij hebben dat in ons centrum in kaart gebracht”, vertelt Bram van den Borst, longarts in het Radboudumc, Nijmegen. “En we zagen dat patiënten goed in staat waren de geboekte winsten van de longrevalidatie vast te houden.”

“Tijdens het longrevalidatietraject voor mensen met een ernstige vorm van astma proberen we niet alleen te focussen op vooruitgang van patiënten tijdens de revalidatie”, zegt Bram van den Borst. “We leren onze patiënten ook hoe deze winst op langere termijn behouden kan blijven. En hoewel meerdere studies hebben laten zien dat longrevalidatie effectief kan zijn bij ernstige vormen van astma, is er maar weinig onderzoek gedaan naar de effecten van longrevalidatie in de loop van de tijd. Daarom hebben we dit voor onze patiënten in kaart gebracht.”

“We leren patiënten de symptomen vroegtijdig te herkennen en daar op te reageren”

Longarts Bram van den Borst

Vastlopen tijdens behandeling

Patiënten met een ernstige vorm van astma die vastlopen tijdens hun behandeling kunnen verwezen worden voor longrevalidatie, legt Van den Borst uit. “Dit vastlopen kan bijvoorbeeld betekenen dat patiënten meerdere longaanvallen hebben gehad in het voorgaande jaar of dat zij worstelen met de combinatie van alledaagse bezigheden zoals sporten, hobby’s, of werk, en het hebben van een chronische ziekte. Daar kunnen we bij helpen.” Als longrevalidatie geïndiceerd is, start een traject van tien weken waarin patiënten een klinisch, poliklinisch of gecombineerd programma aangeboden krijgen, afhankelijk van de behandeldoelen van patiënten. “We spijkeren hen bij over de ziekte astma, leren hen de symptomen vroegtijdig te herkennen en daar op een goede manier op te reageren.” Hier is een multidisciplinair team bij betrokken, met longartsen, psychologen, fysiotherapeuten, verpleegkundig specialisten, longverpleegkundigen, diëtisten, maatschappelijk werkers, creatief therapeuten en bewegingstherapeuten. “Na tien weken sluiten we het traject af, waarna de patiënt weer teruggaat naar de eigen longarts.”

“Onze resultaten bevestigen dat een longrevalidatietraject op meerdere gezondheidsdomeinen succesvol kan zijn”

Succes op verschillende fronten

Om het effect van de longrevalidatie in kaart te brengen voerden Van den Borst en collega’s een retrospectieve, observationele, longitudinale studie uit onder 49 patiënten met astma die het longrevalidatietraject in het Radboudumc voltooiden, evenals de follow-up na zes en twaalf maanden.1 De onderzoekers bepaalden verschillende uitkomstmaten op onder andere het gebied van longfunctie, kwaliteit van leven en fysieke activiteit. Van den Borst: “Onze resultaten bevestigden wat we al weten vanuit de literatuur: een longrevalidatietraject kan op verschillende fronten succesvol zijn.” De patiënten rapporteerden na de revalidatie een betere kwaliteit van leven, longfunctie en spierkracht, en minder astmasymptomen en kortademigheid. De patiënten waren fysiek actiever en ervaarden op verschillende domeinen in het dagelijks leven minder problemen. “Maar wat onze studie aan de reeds bekende literatuur toevoegt is dat het de patiënten lukt om deze geboekte winsten gedurende twaalf maanden na de revalidatie vast te houden.”

“Ik denk dat er nog een grote groep patiënten is die wij niet zien, die mogelijk wel baat kan hebben bij longrevalidatie”

Kennisnemen van longrevalidatieprogramma’s

Hoewel longrevalidatie bekender is binnen de COPD-zorg, kan het dus ook een heel zinvolle toevoeging zijn aan tweedelijnszorg voor patiënten met moeilijk behandelbaar of ernstig astma, stelt Van den Borst. Naar schatting zijn er in Nederland ongeveer 100.000 mensen met moeilijk behandelbaar of ernstig astma. “Met de aantallen die wij verwezen krijgen, denk ik dat er nog een grote groep patiënten is die wij niet zien, maar die mogelijk wel baat kan hebben bij longrevalidatie.” Hij adviseert longartsen dan ook kennis te nemen van het bestaan van longrevalidatieprogramma’s zodat samen met patiënten gekeken kan worden of dat wellicht tot de mogelijkheden kan behoren. “En bij twijfel kan er altijd contact opgenomen worden met een van de vijf Kenniscentra Complex Chronische Longaandoeningen waar longrevalidatie wordt aangeboden”, besluit Van den Borst.

Referentie:

1. Van den Borst B, Van Grimbergen I, Robberts B, et al. One-year sustained and clinically meaningful outcomes following pulmonary rehabilitation in people with difficult-to-treat or severe asthma. J Allergy Clin Immunol Pract 2023;S2213-2198(23)01147-9.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?

‘We willen de maatschappij met de gezond­heids­zorg verbinden’

Huisarts Bernard Leenstra wil dat álle Nederlanders goed leren handelen in levensbedreigende situaties. Met zijn initiatief Schok & Pomp biedt hij leuke en tijdbesparende cursussen in levensreddend handelen en probeert hij maatschappij en gezondheidszorg te verbinden.

Trends in brandwonden bij kinderen

Zijn er meer brandwonden bij kinderen, of worden ze sneller doorverwezen? Arts-onderzoeker Frederique Kemme en chirurg Annebeth de Vries volgden de cijfers. “Er komen meer kinderen naar het brandwondencentrum.”

Veel kanker in de toekomst door CT-scans

Een recente analyse wijst op tienduizenden toekomstige kankergevallen door CT-scans. Cardio-thoracaal radioloog Firdaus Mohamed Hoesein pleit voor zorgvuldig gebruik: “Alleen als het écht nodig is en met een zo laag mogelijke dosis.”

‘Zorg dat de digitale weg niet de enige ingang naar de maatschap­pij wordt’

Steeds vaker gaat zorg via de digitale weg. Nicole Goedhart onderzoekt de toegankelijkheid van de (online) samenleving en geeft tips hoe de zorgverlener de zorg toegankelijk voor iedereen houdt. “Een afstand tot de online wereld kan gezondheidsverschillen vergroten.”