Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
Positieve effecten van longrevalidatie bij ernstig astma blijven behouden
Dat patiënten met een ernstige vorm van astma baat kunnen hebben bij longrevalidatie is in meerdere studies aangetoond. Maar wat blijft er over van het positieve effect van longrevalidatie op langere termijn? “Wij hebben dat in ons centrum in kaart gebracht”, vertelt Bram van den Borst, longarts in het Radboudumc, Nijmegen. “En we zagen dat patiënten goed in staat waren de geboekte winsten van de longrevalidatie vast te houden.”
“Tijdens het longrevalidatietraject voor mensen met een ernstige vorm van astma proberen we niet alleen te focussen op vooruitgang van patiënten tijdens de revalidatie”, zegt Bram van den Borst. “We leren onze patiënten ook hoe deze winst op langere termijn behouden kan blijven. En hoewel meerdere studies hebben laten zien dat longrevalidatie effectief kan zijn bij ernstige vormen van astma, is er maar weinig onderzoek gedaan naar de effecten van longrevalidatie in de loop van de tijd. Daarom hebben we dit voor onze patiënten in kaart gebracht.”

“We leren patiënten de symptomen vroegtijdig te herkennen en daar op te reageren”
Longarts Bram van den Borst
Vastlopen tijdens behandeling
Patiënten met een ernstige vorm van astma die vastlopen tijdens hun behandeling kunnen verwezen worden voor longrevalidatie, legt Van den Borst uit. “Dit vastlopen kan bijvoorbeeld betekenen dat patiënten meerdere longaanvallen hebben gehad in het voorgaande jaar of dat zij worstelen met de combinatie van alledaagse bezigheden zoals sporten, hobby’s, of werk, en het hebben van een chronische ziekte. Daar kunnen we bij helpen.” Als longrevalidatie geïndiceerd is, start een traject van tien weken waarin patiënten een klinisch, poliklinisch of gecombineerd programma aangeboden krijgen, afhankelijk van de behandeldoelen van patiënten. “We spijkeren hen bij over de ziekte astma, leren hen de symptomen vroegtijdig te herkennen en daar op een goede manier op te reageren.” Hier is een multidisciplinair team bij betrokken, met longartsen, psychologen, fysiotherapeuten, verpleegkundig specialisten, longverpleegkundigen, diëtisten, maatschappelijk werkers, creatief therapeuten en bewegingstherapeuten. “Na tien weken sluiten we het traject af, waarna de patiënt weer teruggaat naar de eigen longarts.”
“Onze resultaten bevestigen dat een longrevalidatietraject op meerdere gezondheidsdomeinen succesvol kan zijn”
Succes op verschillende fronten
Om het effect van de longrevalidatie in kaart te brengen voerden Van den Borst en collega’s een retrospectieve, observationele, longitudinale studie uit onder 49 patiënten met astma die het longrevalidatietraject in het Radboudumc voltooiden, evenals de follow-up na zes en twaalf maanden.1 De onderzoekers bepaalden verschillende uitkomstmaten op onder andere het gebied van longfunctie, kwaliteit van leven en fysieke activiteit. Van den Borst: “Onze resultaten bevestigden wat we al weten vanuit de literatuur: een longrevalidatietraject kan op verschillende fronten succesvol zijn.” De patiënten rapporteerden na de revalidatie een betere kwaliteit van leven, longfunctie en spierkracht, en minder astmasymptomen en kortademigheid. De patiënten waren fysiek actiever en ervaarden op verschillende domeinen in het dagelijks leven minder problemen. “Maar wat onze studie aan de reeds bekende literatuur toevoegt is dat het de patiënten lukt om deze geboekte winsten gedurende twaalf maanden na de revalidatie vast te houden.”
“Ik denk dat er nog een grote groep patiënten is die wij niet zien, die mogelijk wel baat kan hebben bij longrevalidatie”
Kennisnemen van longrevalidatieprogramma’s
Hoewel longrevalidatie bekender is binnen de COPD-zorg, kan het dus ook een heel zinvolle toevoeging zijn aan tweedelijnszorg voor patiënten met moeilijk behandelbaar of ernstig astma, stelt Van den Borst. Naar schatting zijn er in Nederland ongeveer 100.000 mensen met moeilijk behandelbaar of ernstig astma. “Met de aantallen die wij verwezen krijgen, denk ik dat er nog een grote groep patiënten is die wij niet zien, maar die mogelijk wel baat kan hebben bij longrevalidatie.” Hij adviseert longartsen dan ook kennis te nemen van het bestaan van longrevalidatieprogramma’s zodat samen met patiënten gekeken kan worden of dat wellicht tot de mogelijkheden kan behoren. “En bij twijfel kan er altijd contact opgenomen worden met een van de vijf Kenniscentra Complex Chronische Longaandoeningen waar longrevalidatie wordt aangeboden”, besluit Van den Borst.
Referentie:
1. Van den Borst B, Van Grimbergen I, Robberts B, et al. One-year sustained and clinically meaningful outcomes following pulmonary rehabilitation in people with difficult-to-treat or severe asthma. J Allergy Clin Immunol Pract 2023;S2213-2198(23)01147-9.