DOQ

Prof. huisartsgeneeskunde Frans Rutten: ‘We moeten huisartsen overtuigen van het belang om COPD-patiënten jaarlijks te onderzoeken op hartziekten’

Huisartsen doen er verstandig aan om COPD-patiënten jaarlijks te checken op hartziekten, stelt professor huisartsgeneeskunde Frans Rutten bij aanvaarding van het hoogleraarschap Hart- en vaatziekten in de eerste lijn. Hoewel dit al langer bekend is, doen huisartsen dit toch nog steeds onvoldoende. Rutten gaat in op hoe dit komt en hoe dit is op te lossen.

De huisarts zou zijn patiënten met COPD jaarlijks moeten checken op hartziekten, met name hartfalen. Deze boodschap stond centraal in de berichtgeving bij het aanvaarden van het hoogleraarschap Hart- en vaatziekten in de eerste lijn door Frans Rutten, eind vorig jaar. “Bijzonder ineens deze interesse”, zegt Frans Rutten (Julius Centrum UMC Utrecht). “Deze boodschap draag ik eigenlijk al sinds 2005 uit.” Waarom wordt er dan nog steeds geen gehoor aan gegeven? “Mensen met COPD en mensen met hartfalen hebben vergelijkbare klachten”, vertelt hij. “Ze hebben een verminderde inspanningstolerantie, ze zijn kortademig bij inspanning en moeten langer van inspanning herstellen. In tegenstelling tot COPD houden mensen met hartfalen vocht vast en dat zou je kunnen zien aan de dikke enkels. Maar dikke enkels zie je ook bij 65-plussers met chronische veneuze insufficiëntie. De klachten zijn dus niet altijd goed van elkaar te onderscheiden.”

Onderscheid nog onduidelijker

In de huisartspraktijk is spirometrie een makkelijk toegankelijk onderzoek. “Het wordt er sneller gedaan dan een ECG of een bloedonderzoek”, zegt Rutten, “ook sneller dan een verwijzing. Maar een niet herkend hartfalen kan de uitkomst van de blaastest beïnvloeden en het is dan makkelijk die uitkomst aan te zien voor een gevolg van de COPD. En worden de klachten erger, dan worden ze gezien als verergering van de COPD. Dan zijn er ook nog de pufjes om rekening mee te houden. Die helpen in eerste instantie een beetje tegen vocht op de longen, wat het onderscheidende beeld tussen COPD en hartziekten nog onduidelijker maakt.”

Professor huisartsgeneeskunde Frans Rutten

Check op b-type natriuretisch peptide

Wat is de oplossing? Rutten: “Bij hartfalen is het b-type natriuretisch peptide bijna altijd te hoog. Bij COPD is dit niet het geval. Het is daarmee bij uitstek de manier om de twee ziektebeelden van elkaar te onderscheiden, zeker bij patiënten boven de 65 jaar in de huisartspraktijk. Een afwijkende uitslag is dan echt een goede reden om iemand te verwijzen voor een echocardiogram. Het is daarom waardevol dat de huisarts dit onderzoek jaarlijks doet bij COPD-patiënten vanaf 65 jaar. Zo staat het ook in de behandelrichtlijn van het Nederlands Huisartsen Genootschap.”

Paaltjes zetten

Maar: het gebeurt dus te weinig. Het feit dat de bepaling zo’n vijftien euro kost en dat de patiënt dit zelf moet betalen, is niet de belangrijkste reden denkt Rutten. “Er is onduidelijkheid over de afkapwaarde doordat laboratoria verschillende grenswaarden en eenheden gebruiken. Verder ben ik bang dat de kaderhuisartsen astma/COPD hartziekten soms een beetje als concurrentie te zien. Specialisatie leidt helaas tot paaltjes zetten, je ziet dat in de medisch-specialistische zorg ook. Kaderhuisartsen spelen een belangrijke rol in nascholing. Als zij die jaarlijkse b-type natriuretisch peptide-test niet belangrijk vinden, zullen ze de kennis erover ook niet overdragen.”

Patiënt ambassadeur maken

Rutten ziet het als een belangrijk doel van zijn hoogleraarschap om huisartsen ervan te overtuigen dat ze die test bij COPD-patiënten toch echt jaarlijks moeten doen. “Via onderwijs waarin de meerwaarde ervan getalsmatig wordt aangetoond lukt dit niet”, zegt hij. “Wellicht lukt het wel via de route de patiënt ambassadeur te maken van zijn klachten. Als de patiënt wordt voorgelicht zodat die goed geïnformeerd aan de huisarts de vraag kan stellen ‘Kan het niet mijn hart zijn?’, dan moet de huisarts beargumenteren waarom hij dat niet zou willen onderzoeken. Een mooie vorm van patient-empowerment.”

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”


0
Laat een reactie achterx