DOQ

Regelmatig checken op nierschade bij kinderen met mononier

Kinderen met een mononier hebben meer kans op het ontwikkelen van nierschade. Dat blijkt uit een groot Nederlands onderzoek van het Radboudumc naar risicofactoren voor die schade bij deze kinderen. De resultaten benadrukken het belang van regelmatige controles, met extra aandacht voor overgewicht.

Kinderen met een mononier (solitary functioning kidney, SFK), als gevolg van een erfelijke afwijking of een operatieve verwijdering van de andere nier, hebben meer kans op het ontwikkelen van nierschade in een latere levensfase. De beschikbare langetermijnstudies naar SFK wijzen op een verlaagde glomerulaire filtratie, nierfalen, en langetermijncomplicaties zoals cardiovasculair lijden.

“Dankzij grote betrokkenheid van kinderartsen, kindernefrologen en kinderurologen hebben we het grootste cohort ter wereld samengesteld”

Arts en epidemioloog in opleiding Sander Groen in ’t Woud

SOFIA-studie

Hoewel er rollen lijken te bestaan voor genetische, perinatale en leefstijlgerelateerde factoren, is nog grotendeels onbekend waarom sommige kinderen met een mononier nierschade ontwikkelen en anderen niet. Wetenschappers van het Radboudumc zetten daarom de SOFIA (Solitary Functioning Kidney: Aetiology and Prognosis)-cohortstudie op om dit te onderzoeken.
Het retrospectieve cohort van de SOFIA-studie bestaat uit 990 minderjarige patiënten met een mononier afkomstig uit 36 Nederlandse ziekenhuizen. Van alle patiënten haalden de onderzoekers uit elektronische patiëntendossiers informatie over de oorzaak van de SFK, blootstelling aan mogelijke risicofactoren en follow-updata. Daarnaast werd ouders gevraagd online vragenlijsten in te vullen over de gezondheid van hun kind.

Risicofactoren

De onderzoekers formuleerden risicofactoren voor nierschade op basis van bestaande literatuur en kennis van de pathofysiologie. Deze risicofactoren waren: het vrouwelijke geslacht, vroeggeboorte, de oorzaak van de SFK, aanwezigheid van extrarenale aangeboren afwijkingen, rechtszijdige SFK, andere aangeboren afwijkingen aan de nieren en de urineweg, infecties van de urineweg in het eerste levensjaar, grootte van de functionerende nier na 90 dagen en 1 jaar, en een hoge BMI.
Uit analyse van deze risicofactoren bleken het vrouwelijke geslacht, ernstige aangeboren afwijkingen aan de nieren en de urineweg en een hoge BMI te zijn geassocieerd met een hoger risico op nierschade. Verder bleek in het gehele cohort bij 39% van de kinderen met aangeboren SFK ernstige nierschade voor te komen. Bij kinderen met een niet-aangeboren SFK was dit 37%. Indicatoren van nierschade bleken respectievelijk bij 75% en 80% van de patiënten aanwezig te zijn. Volgens de auteurs laten de resultaten van hun onderzoek zien dat SFK een aandoening is waarvoor langetermijn-follow-up is geïndiceerd.

Groot cohort

Deze studie laat zien dat een groot aandeel van de kinderen met SFK nierschade ontwikkelt. De onderzoekers identificeren risicofactoren die behandelaars kunnen gebruiken bij de begeleiding van hun patiënten. Zij zouden moeten worden gevolgd tot volwassen leeftijd, schrijven de auteurs, waarbij behandelaars extra aandacht moeten geven aan overgewicht als een te voorkomen risicofactor.
“Bij deze kinderen is het dus extra van belang om overgewicht te voorkomen, om zo hun mononier zo min mogelijk te belasten”, zegt eerste auteur Sander Groen in ’t Woud, arts en epidemioloog in opleiding bij het Radboudumc. “Dankzij de grote betrokkenheid van de kinderartsen, kindernefrologen en kinderurologen uit de 36 participerende centra hebben we het grootste cohort ter wereld voor kinderen met een mononier kunnen samenstellen. Zelfs bij zo’n brede groep kinderen komen vaak tekenen van nierschade voor. Dat benadrukt het belang van regelmatige controles.”

Referentie: Groen In ’t Woud S, Roeleveld N, Westland R, et al. Solitary Functioning Kidney: Aetiology and Prognosis (SOFIA) study group. Uncovering risk factors for kidney injury in children with a solitary functioning kidney. Kidney Int. 2023 Jan;103(1):156-165. doi: 10.1016/j.kint.2022.09.028. Epub 2022 Oct 28. PMID: 36374825.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder administratie, beter contact

AI kan artsen ondersteunen door administratieve lasten te verlichten, ziet Juliën Rezek. Transcriptietools maken automatisch verslagen, waardoor artsen meer tijd hebben voor patiënten. “Hierdoor kunnen artsen dieper ingaan op klachten, wat resulteert in betere zorg.”

‘Laten we allemaal één stapje in elkaars domein zetten’

Zorgverleners hebben nog onvoldoende oog voor het verband tussen mentale klachten, hormonale klachten en hart- en vaatziekten bij vrouwen, aldus Sandra Kooij. Meer samenwerking tussen verschillende disciplines is nodig. “Kijk bij elkaar mee. Geef elkaar advies.”

Casus: oudere patiënte met reukproblemen

Op het spreekuur komt een 70-jarige vrouw in verband met problemen met ruiken. De problemen zijn enkele jaren eerder gestart. Initieel met minder goed ruiken (hyposmie), sinds een half jaar worden geuren steeds vaker als vies ervaren (kakosmie). Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten in de bovenbuik

Een man heeft in toenemende mate klachten van pijn in de bovenbuik. De pijn is zeurend en soms stekend en zit middenin de buik. Wat is uw diagnose?

Van tropenarts naar huisarts op Texel

Josine Blanksma werkte jarenlang als tropenarts voor Artsen zonder Grenzen en is een paar jaar geleden een nieuw avontuur aangegaan: ze werkt nu als huisarts op Texel. “Mijn nieuwe carrièrepad is heus niet minder uitdagend te noemen.”

‘Ik kan niet wachten op de eerste geprinte lasagne’

Ineke Obbema werkt met 3D-geprinte maaltijden voor mensen met slikproblemen bij het Máxima MC. De herkenbare vormen en verbeterde smaak bieden een opvallend alternatief voor traditionele gemalen voeding. “Je kunt meteen proeven dat er een chef-kok achter zit.”

Klimaatimpact onderzoeken voor een heel zorgpad

Lisanne Kouwenberg doet onderzoek naar de milieu-impact van zorgpaden. Dat kan aangrijpingspunten opleveren voor het verlagen van de klimaatimpact. “De meeste studies kijken naar één behandeling. Maar daar zit een heel traject omheen dat er ook aan bijdraagt.”

Help patiënten te stoppen met roken: ‘Minder zenden en meer interacteren’

Marieke Helmus combineert kunst en innovatie om het gesprek over stoppen met roken te starten. Met tools zoals een ‘Chat met je sigaret’-chatbot en humoristische ansichtkaarten helpt ze moeilijk bereikbare groepen om na te denken over hun rookgedrag.

Is er een dokter aan boord?

Wat doe je als er in een vliegtuig om een arts wordt gevraagd? Huisarts en luchtvaartgeneeskundige Peter Nijhof legt uit hoe medische noodgevallen in de lucht worden aangepakt, van de rol van artsen en cabinepersoneel tot het gebruik van medische kits en noodlandingen.

‘Stress verdient centrale plek in het consult’

Chronische stress, vaak gekoppeld aan sociale problemen, kan gezondheidsklachten veroorzaken. Feia Hemke pleit voor meer aandacht hiervoor in de spreekkamer en ontwikkelde tools om dit bespreekbaar te maken. “Hierdoor voorkom je onnodige medicalisering.”