DOQ

Regelmatig checken op nierschade bij kinderen met mononier

Kinderen met een mononier hebben meer kans op het ontwikkelen van nierschade. Dat blijkt uit een groot Nederlands onderzoek van het Radboudumc naar risicofactoren voor die schade bij deze kinderen. De resultaten benadrukken het belang van regelmatige controles, met extra aandacht voor overgewicht.

Kinderen met een mononier (solitary functioning kidney, SFK), als gevolg van een erfelijke afwijking of een operatieve verwijdering van de andere nier, hebben meer kans op het ontwikkelen van nierschade in een latere levensfase. De beschikbare langetermijnstudies naar SFK wijzen op een verlaagde glomerulaire filtratie, nierfalen, en langetermijncomplicaties zoals cardiovasculair lijden.

“Dankzij grote betrokkenheid van kinderartsen, kindernefrologen en kinderurologen hebben we het grootste cohort ter wereld samengesteld”

Arts en epidemioloog in opleiding Sander Groen in ’t Woud

SOFIA-studie

Hoewel er rollen lijken te bestaan voor genetische, perinatale en leefstijlgerelateerde factoren, is nog grotendeels onbekend waarom sommige kinderen met een mononier nierschade ontwikkelen en anderen niet. Wetenschappers van het Radboudumc zetten daarom de SOFIA (Solitary Functioning Kidney: Aetiology and Prognosis)-cohortstudie op om dit te onderzoeken.
Het retrospectieve cohort van de SOFIA-studie bestaat uit 990 minderjarige patiënten met een mononier afkomstig uit 36 Nederlandse ziekenhuizen. Van alle patiënten haalden de onderzoekers uit elektronische patiëntendossiers informatie over de oorzaak van de SFK, blootstelling aan mogelijke risicofactoren en follow-updata. Daarnaast werd ouders gevraagd online vragenlijsten in te vullen over de gezondheid van hun kind.

Risicofactoren

De onderzoekers formuleerden risicofactoren voor nierschade op basis van bestaande literatuur en kennis van de pathofysiologie. Deze risicofactoren waren: het vrouwelijke geslacht, vroeggeboorte, de oorzaak van de SFK, aanwezigheid van extrarenale aangeboren afwijkingen, rechtszijdige SFK, andere aangeboren afwijkingen aan de nieren en de urineweg, infecties van de urineweg in het eerste levensjaar, grootte van de functionerende nier na 90 dagen en 1 jaar, en een hoge BMI.
Uit analyse van deze risicofactoren bleken het vrouwelijke geslacht, ernstige aangeboren afwijkingen aan de nieren en de urineweg en een hoge BMI te zijn geassocieerd met een hoger risico op nierschade. Verder bleek in het gehele cohort bij 39% van de kinderen met aangeboren SFK ernstige nierschade voor te komen. Bij kinderen met een niet-aangeboren SFK was dit 37%. Indicatoren van nierschade bleken respectievelijk bij 75% en 80% van de patiënten aanwezig te zijn. Volgens de auteurs laten de resultaten van hun onderzoek zien dat SFK een aandoening is waarvoor langetermijn-follow-up is geïndiceerd.

Groot cohort

Deze studie laat zien dat een groot aandeel van de kinderen met SFK nierschade ontwikkelt. De onderzoekers identificeren risicofactoren die behandelaars kunnen gebruiken bij de begeleiding van hun patiënten. Zij zouden moeten worden gevolgd tot volwassen leeftijd, schrijven de auteurs, waarbij behandelaars extra aandacht moeten geven aan overgewicht als een te voorkomen risicofactor.
“Bij deze kinderen is het dus extra van belang om overgewicht te voorkomen, om zo hun mononier zo min mogelijk te belasten”, zegt eerste auteur Sander Groen in ’t Woud, arts en epidemioloog in opleiding bij het Radboudumc. “Dankzij de grote betrokkenheid van de kinderartsen, kindernefrologen en kinderurologen uit de 36 participerende centra hebben we het grootste cohort ter wereld voor kinderen met een mononier kunnen samenstellen. Zelfs bij zo’n brede groep kinderen komen vaak tekenen van nierschade voor. Dat benadrukt het belang van regelmatige controles.”

Referentie: Groen In ’t Woud S, Roeleveld N, Westland R, et al. Solitary Functioning Kidney: Aetiology and Prognosis (SOFIA) study group. Uncovering risk factors for kidney injury in children with a solitary functioning kidney. Kidney Int. 2023 Jan;103(1):156-165. doi: 10.1016/j.kint.2022.09.028. Epub 2022 Oct 28. PMID: 36374825.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH- artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”