DOQ

Regelmatig checken op nierschade bij kinderen met mononier

Kinderen met een mononier hebben meer kans op het ontwikkelen van nierschade. Dat blijkt uit een groot Nederlands onderzoek van het Radboudumc naar risicofactoren voor die schade bij deze kinderen. De resultaten benadrukken het belang van regelmatige controles, met extra aandacht voor overgewicht.

Kinderen met een mononier (solitary functioning kidney, SFK), als gevolg van een erfelijke afwijking of een operatieve verwijdering van de andere nier, hebben meer kans op het ontwikkelen van nierschade in een latere levensfase. De beschikbare langetermijnstudies naar SFK wijzen op een verlaagde glomerulaire filtratie, nierfalen, en langetermijncomplicaties zoals cardiovasculair lijden.

“Dankzij grote betrokkenheid van kinderartsen, kindernefrologen en kinderurologen hebben we het grootste cohort ter wereld samengesteld”

Arts en epidemioloog in opleiding Sander Groen in ’t Woud

SOFIA-studie

Hoewel er rollen lijken te bestaan voor genetische, perinatale en leefstijlgerelateerde factoren, is nog grotendeels onbekend waarom sommige kinderen met een mononier nierschade ontwikkelen en anderen niet. Wetenschappers van het Radboudumc zetten daarom de SOFIA (Solitary Functioning Kidney: Aetiology and Prognosis)-cohortstudie op om dit te onderzoeken.
Het retrospectieve cohort van de SOFIA-studie bestaat uit 990 minderjarige patiënten met een mononier afkomstig uit 36 Nederlandse ziekenhuizen. Van alle patiënten haalden de onderzoekers uit elektronische patiëntendossiers informatie over de oorzaak van de SFK, blootstelling aan mogelijke risicofactoren en follow-updata. Daarnaast werd ouders gevraagd online vragenlijsten in te vullen over de gezondheid van hun kind.

Risicofactoren

De onderzoekers formuleerden risicofactoren voor nierschade op basis van bestaande literatuur en kennis van de pathofysiologie. Deze risicofactoren waren: het vrouwelijke geslacht, vroeggeboorte, de oorzaak van de SFK, aanwezigheid van extrarenale aangeboren afwijkingen, rechtszijdige SFK, andere aangeboren afwijkingen aan de nieren en de urineweg, infecties van de urineweg in het eerste levensjaar, grootte van de functionerende nier na 90 dagen en 1 jaar, en een hoge BMI.
Uit analyse van deze risicofactoren bleken het vrouwelijke geslacht, ernstige aangeboren afwijkingen aan de nieren en de urineweg en een hoge BMI te zijn geassocieerd met een hoger risico op nierschade. Verder bleek in het gehele cohort bij 39% van de kinderen met aangeboren SFK ernstige nierschade voor te komen. Bij kinderen met een niet-aangeboren SFK was dit 37%. Indicatoren van nierschade bleken respectievelijk bij 75% en 80% van de patiënten aanwezig te zijn. Volgens de auteurs laten de resultaten van hun onderzoek zien dat SFK een aandoening is waarvoor langetermijn-follow-up is geïndiceerd.

Groot cohort

Deze studie laat zien dat een groot aandeel van de kinderen met SFK nierschade ontwikkelt. De onderzoekers identificeren risicofactoren die behandelaars kunnen gebruiken bij de begeleiding van hun patiënten. Zij zouden moeten worden gevolgd tot volwassen leeftijd, schrijven de auteurs, waarbij behandelaars extra aandacht moeten geven aan overgewicht als een te voorkomen risicofactor.
“Bij deze kinderen is het dus extra van belang om overgewicht te voorkomen, om zo hun mononier zo min mogelijk te belasten”, zegt eerste auteur Sander Groen in ’t Woud, arts en epidemioloog in opleiding bij het Radboudumc. “Dankzij de grote betrokkenheid van de kinderartsen, kindernefrologen en kinderurologen uit de 36 participerende centra hebben we het grootste cohort ter wereld voor kinderen met een mononier kunnen samenstellen. Zelfs bij zo’n brede groep kinderen komen vaak tekenen van nierschade voor. Dat benadrukt het belang van regelmatige controles.”

Referentie: Groen In ’t Woud S, Roeleveld N, Westland R, et al. Solitary Functioning Kidney: Aetiology and Prognosis (SOFIA) study group. Uncovering risk factors for kidney injury in children with a solitary functioning kidney. Kidney Int. 2023 Jan;103(1):156-165. doi: 10.1016/j.kint.2022.09.028. Epub 2022 Oct 28. PMID: 36374825.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?