DOQ

Registreer bariatrische chirurgie als contra-indicatie

Zorgverleners in zowel de tweede als eerste lijn moeten de contra-indicatie bariatrische chirurgie consequent vastleggen in hun computersysteem. Dat gebeurt nu nog veel te weinig, waardoor de medicatiebewaking na een bariatrische operatie vaak tekortschiet. Dat stelt ziekenhuisapotheker Cedric Lau naar aanleiding van onderzoek dat hij deed vanuit het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht.

Lau heeft medicatiegebruik rond bariatrische ingrepen als bijzonder aandachtsgebied. Zo doet hij onderzoek naar de farmacokinetiek van geneesmiddelen voor en na een bariatrische ingreep. Ook begeleidt hij patiënten en geeft ze uitleg over medicatiegebruik rondom deze operaties. Een dankbare taak, vindt hij. “Patiënten zijn soms ongerust of hun geneesmiddelen problematisch zijn als ze een maagverkleinende operatie hebben ondergaan. Ik kan hen dan geruststellen door te zeggen dat we de medicatie goed in de gaten houden.” 

“Structureel data vastleggen in computersystemen van ziekenhuizen, huisartsen en apothekers gebeurt in de praktijk veel te weinig”

Ziekenhuisapotheker Cedric Lau

Andere dosering

De dosering van een geneesmiddel kan behoorlijk anders zijn na een bariatrische ingreep, bijvoorbeeld doordat de absorptie is veranderd. Voorschrijvend artsen moeten hiermee rekening houden. Apothekers controleren bij aflevering of de dosering past bij de wijziging van het maag-darmstelsel. Medicatiebewaking kan echter alleen plaatsvinden als bij de huisartsen en apothekers bekend is dát een patiënt zo’n ingreep heeft ondergaan. Dit moet daarom als structurele data worden vastgelegd in het ziekenhuissysteem én in het computersysteem van huisartsen en apothekers. Maar dat gebeurt in de praktijk veel te weinig, zo blijkt uit het onderzoek dat Lau eind 2022 publiceerde in de European Journal of Clinical Pharmacology.

“Apothekers kregen zelden van de huisarts of het ziekenhuis door dat een patiënt een operatie onderging”

Vastleggen ingreep

Lau dook in het elektronische patiëntendossier van het ziekenhuis. Hij filterde daaruit 664 patiënten die tussen 2018 en 2021 een bariatrische ingreep – overwegend Roux-en-Y gastric bypass – ondergingen. “Bariatrische chirurgen legden bij 459 patiënten (69,1%) vast dat ze deze ingreep ondergingen. Huisartsen krijgen een ontslagbrief met de vermelding dat hun patiënt een bariatrische ingreep heeft ondergaan. Ze bleken dit slechts in 28% van de gevallen in hun systeem te registreren als contra-indicatie. In de openbare apotheek werd uiteindelijk 24% geregistreerd. Slechts bij 8,9% van de patiënten stond de bariatrische ingreep zowel in het huisartsen- als het apotheekinformatiesysteem geregistreerd. En in 56,8% van de gevallen had noch de huisarts noch de apotheker dit geregistreerd. Apothekers kregen zelden van de huisarts of het ziekenhuis door dat een patiënt een operatie onderging. Ook de patiënten zelf meldden dit niet bij hun apotheek.”

“Veel patiënten lopen het risico een geneesmiddel te krijgen dat vermeden of anders gedoseerd had moeten worden”

Lage percentages

Met deze lage percentages is optimale medicatiebewaking na een bariatrische ingreep nog ver weg. “We zijn erg geschrokken van de uitkomst van dit onderzoek. Ik pleit er daarom voor dat registratie van deze contra-indicatie in de hele keten consequent gebeurt – van bariatrisch chirurg, poliklinische apotheek, tot huisarts en openbare apotheek. Veel patiënten lopen dus nu het risico om na een bariatrische ingreep een geneesmiddel te krijgen dat beter vermeden kon worden of dat anders gedoseerd had moeten worden. Betere registratie in het ziekenhuis en in de eerste lijn is dringend nodig. Van collega’s heb ik begrepen dat het ook elders in het land niet veel beter gaat met de registratie. Laten we dit daarom in de hele zorgketen aanpakken.”

Maatregelen getroffen

In het ASz zijn inmiddels maatregelen getroffen om de contra-indicatie ‘bariatrische chirurgie’ in de hele keten goed geregistreerd te krijgen, zegt Lau. “We hebben dit met de bariatrisch chirurgen besproken. Zij checken bij het controlebezoek of de ingreep daadwerkelijk is geregistreerd. Met de poliklinische apotheek hebben we afgesproken dat alle contra-indicaties uit het elektronisch patiëntdossier worden overgezet in het apotheekinformatiesysteem van waaruit we deze informatie ook kunnen delen met de huisartsen en apothekers. Verder melden de chirurgen in de ontslagbrief nu expliciet dat huisartsen de contra-indicatie duidelijk moeten vastleggen. En patiënten krijgen na de operatie een kaartje dat ze bij hun apotheek kunnen inleveren, zodat daar goede registratie kan plaatsvinden. Ook kunnen ze een app gebruiken die hen eraan herinnert hun operatie aan alle betrokken zorgverleners door te geven.” 

Referentie: Lau C, Sbaa O, Smeenk R, Van Kesteren C. Patients with bariatric surgery: Urgent need for accurate registration of the contraindication to enable safe pharmacotherapy in hospital and primary care. Eur J Clin Pharmacol. 2023;79(2):237-242. doi: 10.1007/s00228-022-03432-w

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”


0
Laat een reactie achterx