DOQ

Neuropsycholoog Van Maurik: ‘Rekenmodellen maken risico op dementie beter voorspelbaar’

Wetenschappers van het VUmc Alzheimercentrum hebben rekenmodellen ontwikkeld aan de hand waarvan voor individuele patiënten, veel beter dan tot nu toe, kan worden vastgesteld hoe groot de kans is dat zij binnen enkele jaren dementie krijgen. Neuropsycholoog Ingrid van Maurik: “Dit geeft neurologen meer houvast in hun gesprek met een patiënt, terwijl deze laatste meer zekerheid krijgt over het risico op dementie.”

Neuropsycholoog Ingrid van Maurik heeft, samen met collega’s, recent in JAMA Neurology gepubliceerd over rekenmodellen die bij patiënten kunnen voorspellen of ze binnen een tot drie jaar dementie krijgen. Het onderzoek is onderdeel van het ABIDE-project en wordt gefinancierd vanuit ZonMw-memorabel, onderdeel van het Deltaplan Dementie. “Patiënten met geheugenproblemen kunnen diagnostisch worden getest via MRI-scans en door het afnemen van hersenvocht. Resultaat van deze onderzoeken kan zijn dat sprake is van een milde cognitieve stoornis (MCI), wat een aanwijzing is voor het risico om dementie te ontwikkelen”, aldus Van Maurik.

Ongemak in spreekkamer

Uit de literatuur is bekend dat de helft van MCI-patiënten die zich op een geheugenpoli hebben gemeld binnen drie jaar dementie krijgt. “De andere helft dus niet en dat is heel ongemakkelijk in de spreekkamer, zowel voor neuroloog als patiënt: naar welke kant zal het muntje vallen? Door gegevens uit diagnostische tests te linken aan patiëntkenmerken, zoals leeftijd, geslacht en de score van de mini-mental state examination, hebben we onze modellen ontwikkeld. We vullen deze waardes van een patiënt in en daar rolt vervolgens een specifieke kans op het ontwikkelen van dementie binnen één en binnen drie jaar uit.”

Voor neurologen wordt het voortaan eenvoudiger om aan de hand van de uitslag te kunnen bepalen welke patiënten ze willen volgen en terug willen laten komen op de poli. En anderzijds welke patiënten een laag risico lopen en dus gerustgesteld kunnen worden.

Hoe vertel je het de patiënt

De tool is er, de implementatie ervan in de praktijk moet nog plaatsvinden. Van Maurik: “We zijn ons aan het oriënteren op het ontwikkelen van een app, waarin overigens al stappen gezet zijn. Belangrijke vraag is verder hoe je het risico op dementie met de patiënt communiceert. Een percentage zegt niet iedereen evenveel, een afbeelding werk dan beter.

Bovendien willen sommige patiënten het misschien helemaal niet weten en zo zijn er nog wel meer vragen die eerst beantwoord moeten worden voordat de tool kan worden ingezet.

Voor het onderdeel shared decision making en de verdere implementatie naar de klinische praktijk werken we samen met de Afdeling Medische Psychologie van het AMC en met Vilans. Samen onderzoeken we de vraag hoe je de wens van de patiënt in de spreekkamer het best kunt verkennen. Met een patiënt wordt straks van tevoren besproken of zij het risico willen weten.”

Artsen, de rekenmodellen bestaan!

Van Maurik kan geen ‘hard’ tijdstip noemen waarop de tool, waarschijnlijk via een app, beschikbaar komt voor clinici. Bij het congres van het Nederlands Geheugenpoli Netwerk (www.geheugenpoliklinieken.nl) is in elk geval al een voorproefje te zien.

“Vanzelfsprekend kan de app worden ingezet in geheugenpoli’s, maar niet elk ziekenhuis heeft een dergelijke poli, dus de tool is er ook voor neurologen en geriaters elders. Daarnaast is het belangrijk dat met name huisartsen in elk geval weten dat de tool bestaat. Zij hebben het meest frequent contact met patiënten en kunnen hen ook helpen bij het nemen van een beslissing om onderzoek bij geheugenproblemen te laten doen, eventueel ook in het geval van een vervolgonderzoek.”

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH- artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”