Reumatoïde artritis: twee verschillende ziekten?

Reumatoïde artritis (RA) kan een vergaarbak zijn van twee verschillende ziekten. Dat schrijven onderzoekers van het LUMC in PLOS Medicine. Volgens de auteurs zijn er op basis van autoantilichamen in het bloed twee groepen RA-patiënten te onderscheiden. Die bevinding kan leiden tot gestratificeerd onderzoek naar behandelmethoden. 

Reumatoïde artritis (RA) is een auto-immuunziekte: het lichaam keert zich tegen haar eigen cellen, met name die in de gewrichten. Dat leidt tot ontstekingen en gewrichtsklachten. Het was al langer duidelijk dat er gradaties zijn in de hoeveelheid antilichamen in het bloed van patiënten met RA. Meer onderzoek naar die gradaties kan leiden tot differentiatie van patiënten en meer inzicht in de werkzaamheid van behandelingen.  

Autoantilichamen 

Uit onderzoek van Xanthe Matthijssen, promovendus bij het LUMC, blijkt de ziekteprogressie verschillend te zijn bij RA-patiënten met en zonder RA-geassocieerde autoantilichamen. Daarvoor verzamelde ze data van 1285 patiënten uit het Leiden Early Arthritis Cohort; symptomen, behandelingen, hoeveelheid autoantilichamen in het bloed, invaliditeit en mortaliteit. 823 van hen leden aan antilichaam-positieve RA, 462 hadden de negatieve variant. Naarmate de tijd verstreek daalde de ziekteactiviteit van het hele cohort. Maar de remissieratio ten gevolge van nieuwe, werkzamere geneesmiddelen steeg alleen bij RA-patiënten met autoantilichamen in het bloed. Ook mortaliteitsratio’s en functionele invaliditeit daalden bij deze patiënten.  

Betere resultaten 

Matthijssen en haar collega’s denken dat de resultaten van hun onderzoek wijst op een verschil in pathogenese tussen antilichaam-positieve en -negatieve RA. Ze stellen daarom een nieuwe verdeling van RA-patiënten voor in twee typen. Dat kan leiden tot het genereren van gedetailleerdere data bij het onderzoeken naar nieuwe behandelmethoden, en daarmee op de lange termijn betere resultaten voor de patiënt. Volgens de auteurs is er nog wel meer onderzoek nodig naar de pathogenese van RA. 

---

Referentie: Xanthe M. E. Matthijssen, Ellis Niemantsverdriet, Tom W. J. Huizinga, Annette H. M. van der Helm–van Mil. Enhanced treatment strategies and distinct disease outcomes among autoantibody-positive and -negative rheumatoid arthritis patients over 25 years: A longitudinal cohort study in the Netherlands. PLOS Medicine, Sept. 22, 2020; DOI: 10.1371/journal.pmed.1003296 

Lees meer over: