DOQ

Reumatoïde artritis: twee verschillende ziekten?

Reumatoïde artritis (RA) kan een vergaarbak zijn van twee verschillende ziekten. Dat schrijven onderzoekers van het LUMC in PLOS Medicine. Volgens de auteurs zijn er op basis van autoantilichamen in het bloed twee groepen RA-patiënten te onderscheiden. Die bevinding kan leiden tot gestratificeerd onderzoek naar behandelmethoden. 

Reumatoïde artritis (RA) is een auto-immuunziekte: het lichaam keert zich tegen haar eigen cellen, met name die in de gewrichten. Dat leidt tot ontstekingen en gewrichtsklachten. Het was al langer duidelijk dat er gradaties zijn in de hoeveelheid antilichamen in het bloed van patiënten met RA. Meer onderzoek naar die gradaties kan leiden tot differentiatie van patiënten en meer inzicht in de werkzaamheid van behandelingen.  

(bron foto iStock)

Autoantilichamen 

Uit onderzoek van Xanthe Matthijssen, promovendus bij het LUMC, blijkt de ziekteprogressie verschillend te zijn bij RA-patiënten met en zonder RA-geassocieerde autoantilichamen. Daarvoor verzamelde ze data van 1285 patiënten uit het Leiden Early Arthritis Cohort; symptomen, behandelingen, hoeveelheid autoantilichamen in het bloed, invaliditeit en mortaliteit. 823 van hen leden aan antilichaam-positieve RA, 462 hadden de negatieve variant. Naarmate de tijd verstreek daalde de ziekteactiviteit van het hele cohort. Maar de remissieratio ten gevolge van nieuwe, werkzamere geneesmiddelen steeg alleen bij RA-patiënten met autoantilichamen in het bloed. Ook mortaliteitsratio’s en functionele invaliditeit daalden bij deze patiënten.  

Betere resultaten 

Matthijssen en haar collega’s denken dat de resultaten van hun onderzoek wijst op een verschil in pathogenese tussen antilichaam-positieve en -negatieve RA. Ze stellen daarom een nieuwe verdeling van RA-patiënten voor in twee typen. Dat kan leiden tot het genereren van gedetailleerdere data bij het onderzoeken naar nieuwe behandelmethoden, en daarmee op de lange termijn betere resultaten voor de patiënt. Volgens de auteurs is er nog wel meer onderzoek nodig naar de pathogenese van RA. 


Referentie: Xanthe M. E. Matthijssen, Ellis Niemantsverdriet, Tom W. J. Huizinga, Annette H. M. van der Helm–van Mil. Enhanced treatment strategies and distinct disease outcomes among autoantibody-positive and -negative rheumatoid arthritis patients over 25 years: A longitudinal cohort study in the Netherlands. PLOS Medicine, Sept. 22, 2020; DOI: 10.1371/journal.pmed.1003296 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Tussen de spreekkamer en het schetsboek: arts met beeld als tweede taal

Aios dermatologie Loes Vos maakt naast haar werk medische illustraties. Voor collega’s, patiënten én landelijke campagnes vertaalt ze complexe informatie naar helder beeld. “Ik teken bijna bij elk consult wel iets uit.”

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”