DOQ

Reumatoloog prof. dr. Landewé: ‘Vertrouwensrelatie reumatoloog-patiënt onder druk door efficiency-denken en richtlijnenindustrie’

Patiënten met reumatoïde artritis (RA) hebben behoefte aan zorgverleners die empathie tonen, die ze vertrouwen en die bekend zijn met hun persoonlijke omstandigheden. Deze wens wordt steeds meer gedwarsboomd door het om zich heen grijpende efficiency-denken in de gezondheidszorg, stelt prof. dr. Robert Landewé, reumatoloog in Zuyderland en hoogleraar reumatologie in Amsterdam UMC.

Welke toegevoegde waarde heeft de geleverde zorg voor de patiënt? En hoe verhoudt deze toegevoegde waarde zich tot de gemaakte kosten? Zo kan Value Based Health Care (VBHC) in een notendop worden weergegeven. “In de praktijk zie je dat verschillend wordt gekeken naar VBHC”, zegt reumatoloog prof. dr. Robert Landewé. “Dokters en patiënten willen graag meer waarde en kwaliteit, en dat mag ook best iets meer kosten. Zij willen waarde creëren. Ziekenhuisdirecteuren, zorgverzekeraars en politici beogen dezelfde kwaliteit voor lagere kosten. Zij denken vooral in termen van efficiency. Als arts zeg ik: laten we ons in de gezondheidszorg nu eens gaan focussen op waardecreatie. Efficiency en kostenreductie mogen best wat meer naar de kantlijn geschoven worden.”

Reumatoloog prof. dr. Robert Landewé

Méér dan tekstboekgeneeskunde

Het pleidooi van Landewé vloeit mede voort uit het gegeven dat hij als reumatoloog chronische patiënten ziet. “Sommige patiënten behandel je bij wijze van spreken van het begin tot het eind van je dokterscarrière. Dan is een goede vertrouwensband enorm belangrijk. Je moet méér bieden dan alleen tekstboekgeneeskunde, zoals ik het noem.”

Persoonlijke omstandigheden

De Dutch Quality Registry Rheumatoid Arthritis, een landelijke kwaliteitsregistratie voor RA, heeft dat ook uitgewezen, vertelt hij. “Patiënten gaan er voetstoots van uit dat je als arts je zaakjes wel kent; dat je metingen correct verricht, de juiste geneesmiddelen voorschrijft et cetera. Wat zij minstens zo belangrijk vinden is dat je goed met ze communiceert, je inleeft in hun situatie en hun persoonlijke en sociale omstandigheden kent. Dat waarderen ze enorm en wekt veel vertrouwen.”

Te veel richtlijnen

Dit soort zorg staat onder druk, aldus Landewé. “Niet alleen door het efficiency-denken maar ook als gevolg van de richtlijnenindustrie. Er zijn naar mijn mening te veel richtlijnen en ze houden te weinig rekening met het individu. Het gaat bij richtlijnen om de gemiddelde patiënt, hoewel daar ook een kanttekening bij te plaatsen is. De meeste richtlijnen zijn gebaseerd op bevindingen bij relatief jonge, vaak redelijk gezonde patiënten die therapietrouw tonen en goed reageren op de medicatie. De zorgpraktijk is vaak anders. Daar tref je patiënten aan met co-morbiditeit, patiënten die anders in het leven slaan, die niet altijd trouw hun medicatie nemen. Met dat gegeven moet je als arts zien te wheelen en dealen, maar daar moet je er wel de tijd, ruimte en middelen voor krijgen.”

Herkenbare identiteit

Een afdeling met duidelijke reumatologie-identiteit. Ondersteunend personeel dat jaren in dienst is, tot het hele team behoort en herkenbaar is voor de chronische patiënt. Landewé kijkt met argusogen naar ontwikkelingen die deze scenario’s doorkruisen en daarmee de ‘eigenheid’ van afdelingen Reumatologie in gevaar brengen.

“In veel ziekenhuizen zie je grote, algemene poli-pleinen ontstaan. Plekken waar de reumapatiënt naast de urologiepatiënt in de rode wachtkamer zit, en de volgende keer naast de cardiologiepatiënt in de groene ruimte. Plekken waar medewerkers van verschillende specialismen in één groot team werken, en in steeds wisselende spreekkamers. Dat druist in tegen het streven om herkenbaarheid en een vertrouwensband te creëren. Deze ontwikkeling wordt versterkt door het extreme beknibbelen op ondersteunend personeel in de afgelopen jaren. Ik spreek van Excelsheet-geneeskunde: tot drie cijfers achter de komma uitrekenen hoeveel ondersteuning de dokter maximaal nodig heeft en de toebedeelde tijd opknippen in kwartieren.”

De werkelijke waarde

Laat het duidelijk zijn: Landewé blijft een optimist. “Zorginhoudelijk gaat het goed met de reumatologie. Mede dankzij nieuwe geneesmiddelen is de tien-jaaroverleving van de gemiddelde RA-patiënt tegenwoordig even hoog als die van de gemiddelde Nederlander. Maar waar ik dus wel kritisch op ben, zijn de ontwikkelingen die ertoe leiden dat de binding tussen patiënt en zorgverlener in het gedrang komt. De werkelijke waarde in de gezondheidszorg schuilt in kleine, goedkope en alomtegenwoordige dingen, zoals communicatie, menselijke maat, kleinschaligheid, empathie en vertrouwen.”

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Een medifoor gebruiken in medische gesprekken: zeven tips

Een medifoor is een getekende metafoor die helpt bij het eenvoudig uitleggen van medische begrippen. Charlie Obihara is initiatiefnemer van het Medifoor platform en legt uit hoe ze te gebruiken. “Ook voor volwassenen is het goed om de informatie juist te verpakken.”

Casus: man met koorts, malaise en huiduitslag

Een 36-jarige man heeft klachten van koorts, malaise en huiduitslag. Hij is 3 weken geleden teruggekeerd van een vakantie naar Bangkok. Wat is uw diagnose?

Spraakherkenning zorgt voor minder administratielast

Spraakherkenning leidt tot snelle, efficiënte dossiervoering voor de arts. Harm Wesseling legt uit hoe dit in de praktijk wordt gebruikt en welke winst er behaald kan worden. “Artsen kunnen eerder hun rapportage afronden. Dat hoeven ze dan niet ’s avonds nog te doen.”

Verlies­sensitief werken in de zorg

Artsen: herken en erken verlies bij de patiënten, stelt Herman de Mönnink. Hiermee kunnen leed en complicaties worden voorkomen. “Op het moment dat je ruimte neemt voor je eigen emotionele werkstress, kun je ook ruimte nemen voor de kant van de patiënt.”

Casus: patiënt met pijnlijke oorschelp en gewrichtsklachten

Dit is de tweede keer dat u deze 32-jarige patiënt ziet met dezelfde klacht. Vandaag gaat de pijnlijke rechter oorschelp ook gepaard met gewrichtsklachten. Het gehoor is goed en patiënt heeft geen neusobstructie of een inspiratoire stridor. Er is geen trauma in de anamnese. Wat is uw diagnose?

Casus: man met buikklachten en veranderd defecatiepatroon

Een man wordt gestuurd naar de polikliniek in verband met geleidelijk toenemende buikklachten met een verandering van het defecatiepatroon. Wat is uw diagnose?

AI-gestuurd model verbetert doorstroom

Esther Janssen ontwikkelde een AI-gestuurd model dat voor de operatie al voorspellingen doet over het ontslagmoment van een patiënt en de benodigde nazorg, en zo de doorstroom te verbeteren. “Hiermee kun je eerder schakelen, door nazorgpartners te benaderen.”

SPAT voor allergietesten

Senne Gorris bedacht de SPAT: een automatische machine die alle allergiekrasjes in een keer zet. Dit maakt de testen betrouwbaarder en sneller. “De resultaten zijn na een kwartier bekend en overal waar de SPAT wordt gebruikt zijn de testen en dus de uitslagen gelijk.”

Machte­loosheid drijft artsen tot ‘medische gas­lighting’

De uitdrukking ‘medische gaslighting’ popt steeds vaker op in discussies onder ontevreden patiënten en in de medische wereld zelf. Marlies van Hemert legt uit wat dit betekent en hoe om te gaan met de patiënt als een diagnose uitblijft. “Bescheidenheid helpt.”

Casus: patiënt met probleem bij uitsteken tong

Uw 24-jarige ietwat schuchtere patiënt 'steekt' zijn tong direct naar u uit als u vraagt wat u voor hem kan doen. Daarna vervolgt hij dat hij maar één probleem heeft... Wat is uw diagnose?


0
Laat een reactie achterx