DOQ

Samen beslissen met de patiënt leidt tot betere zorg

Zorgverleners overschatten de mate waarin zij samen beslissen en minstens een kwart van de patiënten vindt samen beslissen met de arts lastig. Dit blijkt uit onderzoek van Kantar Public. Er is ruimte voor verbetering, dachten zorgprofessionals en patiënten. Dit leidde tot de campagne Samen Beslissen.

De campagne Samen Beslissen is erop gericht het gezamenlijke beslisproces tussen arts en patiënt te stimuleren en verbeteren. Door samen te beslissen zijn mensen eerder tevreden over de zorg én trouwer aan afspraken met hun zorgverlener.
‘Het gaat erom hoe je in gezamenlijkheid het traject ingaat’, zegt Peter Paul van Benthem, KNO-arts en voorzitter van de Federatie Medisch Specialisten (FMS), een van de initiatiefnemers van de campagne. ‘Wij hebben expertise op medisch specialistische zorg en de patiënt heeft expertise over wat belangrijk voor hem is. De beste beslissing moet genomen worden in de context waarin de patiënt leeft. De behandeling die gaat plaatsvinden moet iets toevoegen aan het leven van de patiënt.’

KNO-arts en voorzitter van de Federatie Medisch Specialisten (FMS) Peter Paul van Benthem

Expertise ter beschikking stellen

De wereld zit niet meer zo in elkaar dat de patiënt tegen de dokter zegt dat hij moet doen wat hem het beste lijkt. ‘Wij moeten veel meer onze expertise ter beschikking stellen aan de patiënt om samen tot het juiste besluit te komen’, aldus Van Benthem. ‘Het is een wezenlijk onderdeel van ons werk. Daarom moet je het niet zien als iets wat erbij komt. Het is een andere manier van in gesprek gaan met de patiënt. Op de campagnewebsite www.begineengoedgesprek.nl staan tips en informatie om beter en vaker samen te beslissen. En daarnaast kun je van je collega’s leren en kijken hoe zij het doen.’

“Ik ben de medisch inhoudelijk deskundige, maar de patiënt is de ervaringsdeskundige”

Huisarts Paula Koenders

Het begint met goede vragen

Paula Koenders, huisarts in Veghel, hecht ook veel waarde aan samen beslissen. ‘Ik ben de medisch inhoudelijk deskundige, maar de patiënt is de ervaringsdeskundige’, zegt ze. In haar regio werd in het ziekenhuis al enkele jaren geleden de campagne Drie goede vragen geïntroduceerd. Patiënten bereidden een consult voor door vragen aan de arts te bedenken. De huisartspraktijk van Koenders ging hiervan ook gebruikmaken. Daarna is Koenders gestart om met keuzehulpen het samen beslissen te bevorderen.

Huisarts Paula Koenders

“Ik kan beter de verschillende opties voorleggen en vragen welke van de opties het beste bij hem past”

Huisarts Paula Koenders

Keuzes voorleggen

‘Als dokters denken we vaak te weten wat een goede keuze is voor de patiënt, maar de vraag is of de patiënt dat ook vindt’, aldus Koenders. ‘Je kunt het gesprek opener ingaan door alle keuzes voor te leggen en vervolgens nog eens te checken wat goed is voor deze patiënt. Je wil erachter komen wat echt belangrijk voor hem is.’
Als voorbeeld noemt Koenders een patiënt die in de bouw werkt en met schouderklachten komt. ‘Ik denk dat hij morgen meteen weer aan het werk wil. Dus daar baseer ik mijn advies op en geef hem een injectie. Maar misschien wil hij de risico’s daarvan niet dragen en heeft hij liever medicatie en fysiotherapie. Ik kan beter de verschillende opties voorleggen en vragen welke van de opties het beste bij hem past. Soms zegt een patiënt, dat ik het moet beslissen, maar die probeer ik dan nog wel uit de tent te lokken met vragen als: wat wilt u kunnen? Hoe gaat u dan verder? Wat betekent het voor u als u twee weken thuis komt te zitten? Je moet vooral laten merken dat zijn mening ertoe doet.’

Ruimte geven

Koenders bewerkstelligt dat door de patiënt de ruimte te geven en van goede informatie te voorzien. ‘Geef informatie mee naar huis, adviseer om op thuisarts.nl te kijken, en adviseer om het thuis te bespreken. Heb daarna contact over het vervolg. Het kan in het begin even zoeken zijn, maar het heeft effect doordat patiënten meer therapietrouw zijn.’

Internist-vasculair geneeskundige Jannick Dorresteijn

“Met U-Prevent kan bepaald worden welke medicijnen voor hart- en vaatziekten het beste werken bij een patiënt”

Internist-vasculair geneeskundige Jannick Dorresteijn

Tool voor meer inzicht

Internist-vasculair geneeskundige Jannick Dorresteijn (UMC Utrecht) merkt ook dat patiënten meer therapietrouw zijn na gezamenlijke besluitvorming. Hij besluit vrijwel altijd samen met de patiënt. Dorresteijn ontwikkelde een tool die het beslisproces inzichtelijk maakt: U-Prevent. Deze tool – een platform op een website – maakt interactieve rekenmodellen voor gebruik in de spreekkamer. Daarmee kan bepaald worden welke medicijnen voor hart- en vaatziekten het beste werken bij een patiënt. Ook berekenen deze algoritmes de kans op hart- of vaatziekte bij een persoon.
‘De preventieve behandeling van mijn patiëntengroep is lange tijd one-size-fitts-all geweest’, zegt Dorrestein. ‘De patiënt kreeg medicatie en besloot na verloop van tijd om op eigen houtje te stoppen of het anders te doen. Nu hebben we een tool waarmee inzichtelijk wordt wat een medicijn voor een individu betekent. We vullen het in de spreekkamer in en meteen kun je vragen wat ze van de uitkomst vinden.’

Bespreekbaar maken

Uit onderzoek blijkt dat artsen anders denken over een doelmatige behandeling dan patiënten. Dorrestein: ‘We hebben onderzocht of patiënten het doelmatig vinden om 10 jaar lang een pil te slikken. Er was een groep die het niet uitmaakte en best een pil wilde slikken om een paar maanden extra te kunnen leven. Maar er waren ook mensen die zich gemedicaliseerd voelden en last van bijwerkingen hadden. Zij wilden geen preventieve medicijnen slikken. Andere reacties zaten hier tussenin. Toen we dezelfde vraag aan dokters voorlegden, bleken zij er net zo verschillend over te denken. Hieruit blijkt dat het belangrijk is om dit onderwerp bespreekbaar te maken in de spreekkamer.’

“Sinds een aantal jaar gebruik ik de consultkaarten bij patiënten met longembolieën en diep veneuze trombose”

Internist-vasculair geneeskundige Jannick Dorresteijn

Consultkaarten

Dorresteijn heeft naast U-Prevent nog meer tips om samen te beslissen. ‘Sinds een aantal jaar gebruik ik de consultkaarten bij patiënten met longembolieën en diep veneuze trombose. Ze helpen bij de keuze wat te doen met bloedverdunners drie maanden na een longembolie of trombose. Het nadeel is dat de consultkaarten werken met gemiddelde cijfers. Dus welke risico’s er zijn op bijvoorbeeld een nieuwe trombose of bloeding voor de groep als geheel, terwijl hierbij de kansen juist heterogeen zijn. Daarom willen we U-Prevent verbreden naar het hele cardiovasculaire domein. Dan kunnen we ook voor patiënten met longembolieën en diep veneuze trombose het individuele risico en behandeleffect van verschillende keuzeopties berekenen.’

Informeer op voorhand

Nog een andere tip van Dorrestein: ‘Wacht niet totdat de patiënt die een tijdje een preventief medicijn slikt met vragen komt, maar informeer hem op voorhand. Geef aan wat de kansen en mogelijkheden zijn en vraag actief wat ze ervan vinden. Dat kost eerst meer tijd, maar het komt later ten goede aan de behandelrelatie en de tijd die je nodig hebt voor vervolggesprekken. En vermoedelijk ook aan de therapietrouw en daarmee het effect van de behandeling.’

Referenties:

  1. campagnewebsite
  2. onderzoek van Kantar Public
  3. tool met informatie keuzehulpen
  4. online tool: U-Prevent
  5. beknopte keuzehulp consultkaarten
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”


0
Laat een reactie achterx