Screening van fecesdonoren in tijden van COVID-19

Redactioneel

Daniël Dresden

11 mei 2020

Het risico op overdracht van SARS-CoV-2 door een fecestransplantatie is mogelijk hoger dan door de transplantatie van weefsels. Gezien de COVID-19-pandemie vindt een internationale groep experts het nodig om de aanbevelingen over de screening van fecesdonoren, in ieder geval tijdelijk, te herzien. In The Lancet. Gastroenterology & Hepatology doen ze enkele suggesties.

Fecestransplantatie is een nieuwe behandeling die in korte tijd een grote rol heeft bij de behandeling van recidiverende Clostridium difficile-infectie. Fecestransplantatie wordt wereldwijd steeds vaker gebruikt en gestandaardiseerd. Vorig jaar heeft een internationaal expertpanel aanbevelingen gedaan over de manier waarop donoren van fecestransplantaties gescreend moeten worden.

Virus in feces

SARS-CoV-2 is gevonden in de feces. Bovendien kunnen fecesmonsters, zelfs als het niet langer detecteerbaar is in de luchtwegen, positief voor het virus blijven. Dat suggereert de mogelijkheid van een feco-orale transmissieroute. Dit concept wordt ondersteund door de aanwezigheid van gastro-intestinale symptomen bij sommige COVID-19-patiënten.

Diverse regelgeving

Fecestransplantaties worden wereldwijd niet op dezelfde manier geclassificeerd. De regelgeving in sommigen landen stelt dat deze transplantaties een medicijn zijn (bijv. Verenigde Staten, Verenigd Koninkrijk en Frankrijk), in andere landen wordt feces gezien als een weefsel (bijv. Italië) en weer andere landen hebben geen specifieke regelgeving hierover (bijv. Australië). Door deze variantie ontstaat verwarring. Sommige landen zullen regels toepassen voor menselijke cellen, weefsels of daarop gebaseerde producten, terwijl andere landen dat niet doen. Dat zou kunnen bijdragen aan de verspreiding van deze infectie.

Meer alarmerend is dat patiënten zelf ongecontroleerd fecestransplantaties maken. Dat gebeurt veel door patiënten die een fecestransplantatie willen proberen voor de behandeling voor indicaties buiten de klinische richtlijnen of klinische trials.

Aanvullende adviezen

Om de overdracht van SARS-CoV-2 te voorkomen, adviseren de auteurs van het gerefereerde artikel enkele aanvullende maatregelen op het huidige beleid van donorscreening. Om te beginnen moet voorafgaand aan de donatie vastgesteld worden of de donor tijdens de voorafgaande dertig dagen:

typische klachten van COVID-19, zoals koorts, vermoeidheid, droge hoest, spierpijn, kortademigheid en hoofdpijn, heeft gehad; en
in regio’s met een bekende COVID-19-uitbraak is geweest of nauw contact met personen met een bewezen of vermoedelijke SARS-CoV-2-infectie heeft gehad.

Indien een van deze twee items positief is, moet de potentiële donor afgewezen worden voor donatie of middels RT-PCR-assay getest worden op SARS-CoV-2. In endemische landen moet overwogen worden om alle donoren middels RT-PCR-assay te testen, zelfs als ze asymptomatisch zijn of geen voorgeschiedenis hebben van reizen naar een hoogrisicogebied of contact met een hoogrisicopersoon.

Een alternatief is dat de donorfeces gedurende dertig dagen wordt bewaard en alleen vrijgegeven, indien de donor geen symptomen krijgt.

Fecesbanken

Fecesbanken moeten met terugwerkende kracht de gezondheidsstatus van donoren controleren, voordat ze bevroren feces gaan gebruiken, om verdere verspreiding van SARS-CoV-2 te voorkomen. Deze suggesties moeten afgestemd worden op lokale gezondheidszorg en moeten herzien worden op basis van nieuwe inzichten in COVID-19 en SARS-CoV-2.

Ianiro G, Mullish BH, Kelly CR, et al. Screening of faecal microbiota transplant donors during the COVID-19 outbreak: suggestions for urgent updates from an international expert panel. Lancet Gastroenterol Hepatol. 2020;5:430-432. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Screening+of+faecal+microbiota+transplant+donors+during+the+COVID-19+outbreak%3A+suggestions+for+urgent+updates+from+an+international+expert+panel.