DOQ

Sneller herstel na operaties door de ikHerstel-app

Met de ikHerstel-app herstellen patiënten twee weken sneller van grote buikoperaties dan patiënten die de app niet gebruiken. Dit is de conclusie van onderzoek van Amsterdam UMC onder 355 patiënten uit elf ziekenhuizen. Han Anema, hoogleraar Sociale Geneeskunde en mede-initiator van de app, over de kracht van de ikHerstel-app bij herstel na operaties.

Jaarlijks vinden er in Nederland 1,5 miljoen operaties plaats. Herstel na een operatie verloopt veelal moeizaam, mede omdat goede begeleiding vanuit het ziekenhuis ontbreekt. Patiënten ervaren zelf ook onvoldoende begeleiding bij hun herstel, blijkt uit eerder onderzoek van Amsterdam UMC. Evidence-based kennis over wat nodig is voor herstel na operatie ontbreekt eveneens, vertelt Han Anema. “We beschikken vooral over practice-based kennis, ofwel klinische expertise van de arts. Die expertise verschilt van ziekenhuis tot ziekenhuis. We zien dan ook veel variatie in adviezen over wat nodig is voor herstel en wat de patiënt wel of niet mag na operatie. Eenduidigheid ontbreekt. Met als gevolg dat patiënten veelal te voorzichtig zijn om activiteiten op te pakken, uit angst voor complicaties. Dat leidt tot stagnatie in hun herstelproces.”

“We stellen samen met de patiënt een herstelplan op maat op”

Hoogleraar Sociale Geneeskunde Han Anema

Herstelplan op maat

Om daar iets aan te doen, begonnen artsen en wetenschappers van Amsterdam UMC vijftien jaar geleden te werken aan meer consensus over hersteladviezen na een operatie. Vervolgens hebben de onderzoekers deze adviezen onderbouwd met onderzoek en data over wat de snelste weg is naar herstel na verschillende soorten operaties en operatietechnieken. Deze evidence vormt nu onderdeel van de ikHerstel-app, een initiatief van Anema en Judith van Huirne, gynaecoloog en hoogleraar Minimaal Invasieve Chirurgie in Amsterdam UMC. Een goede voorbereiding op herstel begint al voorafgaand aan de operatie, legt Anema uit. “Als je weet wat wel en niet kan na operatie, kun je alvast thuiszorg regelen of met je werkgever overleggen om je werk aan te passen. Als je daarover pas gaat nadenken op de dag van ontslag uit het ziekenhuis, ben je te laat.”

De arts vraagt de patiënt daarom vóór de operatie in de app aan te geven welke persoonlijke activiteiten hij of zij weer wil hervatten. De patiënt bepaalt zo wat belangrijk is voor diens persoonlijk herstel. “Die activiteiten zijn voor iedere patiënt anders. Voor de een is dat tuinieren, voor de ander weer kunnen tennissen of een wandeling maken. Zo stellen we samen met de patiënt een herstelplan op maat op. Dat persoonlijk herstelplan wordt door de ikHerstel-app gemaakt. De patiënt kan dat thuis ook uitprinten, voor zichzelf, zijn naasten, of zijn huisarts of werkgever. Zodat ook zij op de hoogte zijn.”

“Sneller herstel leidt tot lagere zorg- en maatschappelijke kosten.”

Tien minuten autorijden 

Dat herstelplan op maat, met de persoonlijke activiteiten die de patiënt wil behalen, is vervolgens leidend bij de app-begeleiding op weg naar herstel. “Als de patiënt eenmaal thuis is, krijgt deze van de app bijvoorbeeld adviezen als: ’U kunt vandaag tien minuten autorijden,’ of: ‘U kunt vandaag een korte wandeling van 15 minuten maken.’ De dag erna vraagt de app of de patiënt dat ook gedaan heeft. Dit stimuleert om aan de activiteiten te blijven werken. Bovendien vermeldt de app regelmatig hoeveel procent de patiënt in dat herstel gevorderd is en of deze op schema ligt.”

Lagere zorg- en maatschappelijke kosten

Naast begeleiding en advies, geeft de app informatie die voor de patiënt van belang is. Bijvoorbeeld over het soort operatie en hoe deze wordt uitgevoerd. Maar ook over symptomen zoals pijn en vermoeidheid die de patiënt na de ingreep kan verwachten. “Dat neemt bij de patiënt veel vragen en onzekerheid weg, én zorgt voor ontlasting van de zorgprofessional. De ikHerstel-app leidt tot minder zorgconsulten én meer zelfmanagement door de patiënt. Bovendien leidt sneller herstel tot lagere zorg- en maatschappelijke kosten. Een werknemer die eerder herstelt van zijn operatie, kan weer eerder aan het werk. Dat betekent snellere integratie in het arbeidsproces.”

“Eind 2025 zal de ikHerstel-app 80% van alle planbare operaties in Nederland bestrijken”

Zinnige Zorg Award

Zowel patiënten als zorgverleners zijn blij met de ikHerstel-app. “In 2021 wonnen we er de Zinnige Zorg Award mee van VGZ en Patiëntenfederatie Nederland. Die nemen overigens ook deel aan de verdere ontwikkeling en implementatie ervan. Volgens hen draagt de app bij aan meer zelfregie door de patiënt.”
Onderzoeken bij meerdere soorten medisch-specialistische operaties laten zien dat de ikHerstel-app bijdraagt aan sneller herstel na operatie. Dat onderzoek gaat de komende tijd door. “We werken aan verdere personalisering van de app, zodat we steeds betere begeleiding op maat kunnen bieden. Eind 2025 zal de ikHerstel-app 80% van alle planbare operaties in Nederland bestrijken. Zodat we steeds meer patiënten kunnen helpen bij een voorspoedig herstel na operatie.”

Referentie: www.ikherstel.nl

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe naar de EHH

Een oudere obese vrouw presenteert zich op de Eerste Hart Hulp vanwege dyspnoe. Die begon twee weken geleden en was aanvankelijk inspanningsgebonden, nu ook bij platliggen. Ze plast nog maar kleine beetjes sinds drie dagen. Wat is uw diagnose?

Casus: patiënt met progressieve inspanningsdyspneu

Een patiënt presenteert zich met progressieve inspanningsdyspneu. Voorheen was hij in staat om zonder klachten te tennissen, nu ervaart hij kortademigheid bij stevig doorwandelen. Er is geen sprake van hoesten, sputumproductie of koorts. Wat is uw diagnose?

Uitgebreid bloedonderzoek met één simpele vingerprik

Capillaire bloedafname via een vingerprik blijkt bij meer dan 30 standaardbepalingen een goed alternatief voor venapunctie, concludeerde Martijn Doeleman. “Patiënten kunnen zelf de vingerprik doen. Gewoon thuis, wanneer het hen uitkomt.”

Cultuur­sensitieve zorg in de praktijk: lessen van Mammarosa

Taal- en cultuurverschillen kunnen de communicatie met zorgverleners flink bemoeilijken. Stichting Mammarosa biedt hierin uitkomst. Samia Kasmi vertelt hoe belangrijk cultuursensitieve communicatie is, en hoe artsen hierin het verschil kunnen maken.

‘Er is een trend naar meer visuele informatie’

“Voor patiënten blijkt de juiste toedieningsroute van een geneesmiddel niet altijd vanzelfsprekend te zijn”, vertellen Yara Mangindaan en Nike Everaarts-de Gruyter. Zij hielpen medicijnpictogrammen te ontwikkelen die ondersteunen bij goed gebruik van geneesmiddelen.

Werkbereidheid bij een crisis niet vanzelf­sprekend

Ziekenhuizen kunnen tijdens een crisis niet blind vertrouwen op hun personeel, concluderen Dennis Barten en Lindsy Engels. Werkbereidheid hangt sterk af van verschillende factoren. “Het is belangrijk om te ontdekken wat nodig is om voor te bereiden op crisissituaties.”

Casus: man met dysfonie­klachten

Een 42-jarige man komt op uw spreekuur met dysfonieklachten, twee maanden geleden ontstaan in een periode van veel hoesten. Aan het einde van de dag worden de klachten erger en het is lastig om een lang gesprek te voeren. Wat is uw diagnose?

Integrale geneeskunde in Nederland: tijd voor de volgende stap

Het spreekuur Integrative Medicine van Ines von Rosenstiel is erg populair en ook in andere ziekenhuizen groeit de belangstelling voor een dergelijk spreekuur. Hoe zorgen we ervoor dat IM een structureel onderdeel wordt van de reguliere zorg in Nederland?

Mindfulness in de zorg: allesbehalve zweverig

“Zorg goed voor jezelf. Er is er maar één van.” Dat zei een patiënt ooit tegen longarts Miep van der Drift. Ze weet als geen ander: mindfulness is niet alleen voor patiënten, maar ook voor zorgverleners. Ze geeft tips voor kleine veranderingen met een grote impact.

Medicatie vaak te lang voortgezet na ontslag uit ziekenhuis

Veel patiënten gebruiken in ziekenhuizen voorgeschreven opiaten, benzodiazepines en antipsychotica nog langdurig na ontslag, aldus Judith de Ruijter. “We geven artsen de tip om, als ze bij ontslag nieuwe medicatie voorschrijven, al meteen na te denken over stoppen.”