Stembandproblemen goed te behandelen onder lokale verdoving
De toekomst van de keel-, neus- en oorheelkunde ligt volgens dr. Bas Op de Coul, KNO-arts, voor een belangrijk deel in de kleinere setting van zelfstandige behandelcentra (ZBC). “Veel behandelingen binnen de KNO hoeven niet persé in het ziekenhuis gedaan te worden.” Dit geldt onder andere voor patiënten met stembandproblemen waar een groot deel van de klachten inmiddels onder lokale verdoving goed te behandelen is.
“Mijn collega’s en ik werken nog steeds met heel veel plezier in het Jeroen Bosch Ziekenhuis”, vertelt Bas Op de Coul, als hij begint over het in 2021 geopende KNO Medisch Centrum. “Maar we wilden op een gegeven moment graag uitbreiden, meer en completere behandelingen uitvoeren op de polikliniek en dicht tegen de huisarts aan.” In het ziekenhuis bleek daar uiteindelijk geen ruimte voor. “Toen hebben we besloten een ZBC op te richten, net buiten het adherentiegebied van het ziekenhuis: het KNO Medisch Centrum in Waardenburg.”
Multidisciplinair team naast KNO-artsen
Het KNO Medisch Centrum is als ZBC niet uniek. “Maar het laat wel zien hoe de toekomst van de KNO eruit zal gaan zien”, zo stelt Op de Coul. “Veel patiënten met klachten aan keel, neus of oor zijn heel namelijk goed poliklinisch in een ZBC te behandelen. Hiermee kunnen de lange wachttijden van de ziekenhuizen ontweken worden en kunnen ziekenhuizen zich steeds meer toespitsen op de hoog-complexe KNO-zorg. “En het mooie aan het KNO Medisch Centrum is dat patiënten bij ons niet alleen terecht kunnen voor de medische KNO-zorg, maar ook voor de zorg daaromheen. Zo is er een multidisciplinair team aanwezig met naast de KNO-artsen onder andere een audicien die patiënten kan begeleiden bij het aanmeten van hoortoestellen. Maar ook een slaapcoach voor patiënten met slaapapneu. En een psycholoog die patiënten bijvoorbeeld kan helpen omgaan met tinnitusklachten en een logopedist voor patiënten met stembandproblemen.”
“Het was goed om te zien dat het Medical Voice Center en onze kliniek veel overeenkomsten vertonen”
Medical Voice Center
Om goed op de hoogte te blijven van nieuwe ontwikkelingen binnen de behandelingstechnieken van stembandafwijkingen, bracht Op de Coul samen met een collega, in december 2021 een bezoek aan de Medical Voice Clinic van prof. Markus Hess. Dit is een expert op het gebied van stembandproblematiek in Hamburg die veel internationale zangers begeleidt. “We zagen dat veel van de KNO-zorg in deze kliniek ook multidisciplinair werd uitgevoerd. Het was goed om te zien dat het Medical Voice Center en onze kliniek veel overeenkomsten vertonen.” Grote baanbrekende ontwikkelingen heeft Op de Coul daar niet gezien. “We hebben wel weer wat kleine handigheidjes mee naar huis genomen en gezien dat we vergelijkbare zorg leveren. Dat is altijd een geruststellend idee!”
“Negen van de tien behandelingen aan de stembanden kunnen onder lokale verdoving plaatsvinden”
Lokale verdoving
Daarnaast laten Hess en zijn kliniek goed zien dat een groot deel van de stembandproblematiek niet noodzakelijkerwijs in een ziekenhuis behandeld hoeft te worden. Met name de mogelijkheid patiënten lokaal te verdoven in plaats van onder algehele narcose te brengen, heeft hieraan bijgedragen. “Negen van de tien behandelingen aan de stembanden kunnen onder lokale verdoving plaatsvinden, en dat is in de meeste KNO-praktijken wel anders”, zegt Op de Coul. “We gaan dan met een scoop met werkkanaal bij de patiënt via de neus naar binnen. Met een spray wordt dan het gebied van de stembanden verdoofd en met kleine haptangetjes kunnen we verrichtingen doen, zoals poliepen verwijderen.”
Snel weer naar huis
Het KNO Medisch Centrum is op dit moment nog een van de weinige klinieken in Nederland die de behandeling van de stembanden veelal onder lokale verdoving verricht. Gezien de lange wachttijden voor operaties bij de ziekenhuizen, ziet Op de Coul dit als een heel gunstige ontwikkeling. “In de huidige tijden staan patiënten met afwijkingen aan de stemband helaas niet bovenaan de wachtlijst. Daarbij is het een heel veilige manier van werken en de patiënt is eigenlijk na een half uur alweer klaar om naar huis te gaan.”
“Lokale verdoving kan ook heel nuttig zijn bij patiënten van wie je twijfelt of zij onder algehele narcose gebracht moeten worden”
Eenzijdige stembandverlamming
Naast dat patiënten niet lang hoeven te wachten op de ingreep, kan lokaal verdoven nog een ander voordeel hebben. Het kan ook heel nuttig zijn bij patiënten van wie je twijfelt of zij onder algehele narcose gebracht moeten worden, bijvoorbeeld vanwege hun gesteldheid, aldus Op de Coul. Als voorbeeld noemt hij mensen met een eenzijdige stembandverlamming. “Dit kan bijvoorbeeld optreden door een kwaadaardigheid in de longen. Deze mensen zijn vaak al zwak, je wil hen dan niet onder algehele narcose brengen. Dan is de narcose bijna heftiger dan de ingreep zelf.” Onder lokale verdoving en met behulp van fillers kunnen de KNO-artsen de stilstaande stemband opvullen. De nog werkende stemband haalt dan de ‘overkant’ weer, zodat de stem verbetert. Op de Coul: “Deze mensen geef je zo op een relatief eenvoudige manier weer een stuk kwaliteit van leven terug.”
KNO, KNO Medisch Centrum Waardenburg, KNO-arts dr. Bas Op de Coul, lokale verdoving, Medical Voice Center Hamburg, stembandproblemen