DOQ

Neurologie

Nieuwe genen gevonden voor intelligentie en neuroticisme

Een internationaal onderzoeksteam onder leiding van hoogleraar Statistische Genetica Danielle Posthuma (VU/Amsterdam UMC, locatie VUmc) heeft de genen, hersengebieden en celtypen geïdentificeerd die van belang zijn bij intelligentie en bij neuroticisme.

Probleem in kleinste hersenvaten vaak overal merkbaar

Beschadigingen in de kleinste bloedvaten van de hersenen kunnen effecten hebben die overal in het brein merkbaar zijn, stellen onderzoekers van het Radboudumc. Daarom moet de kleine bloedvatziekte (small vessel disease – SVD) in de hersenen niet langer als een lokaal, maar als een globaal hersenprobleem worden benaderd. Die benadering heeft consequenties voor onderzoek, diagnostiek en behandeling.

Fellowship voor Parkinsonspecialist Radboudumc

Radboudumc heeft als eerste medische centrum in Europa een fellowship ontvangen van de Michael J. Fox Foundation om een neuroloog op te leiden tot specialist in Parkinson.

Neurogeneticus prof. Van Bokhoven: ‘Activiteit bij Dravet met individuele medicatie normaliseren’

Neuronen op een chip kunnen helpen om snel tot de juiste medicijnkeuze voor jonge patiënten met ernstige epileptische aanvallen door het syndroom van Dravet te komen, laat onderzoek zien.

Neuroloog prof. dr. Weinstein over die ene patiënt: ‘Had de tumor haar echte persoonlijkheid weggedrukt?’

Een patiënt die je altijd bijblijft. Neuroloog prof. dr. Weinstein vraagt zich af -door een patiënte die is geopereerd aan een frontaal gelokaliseerd meningioom- wat onze vrije wil voorstelt.

Hoogleraar neuroradiologie Frederik Barkhof krijgt oeuvreprijs voor MS-onderzoek

Hoogleraar neuroradiologie ontvangt een oeuvreprijs voor zijn innovatieve onderzoek naar het gebruik van MRI bij onderzoek naar multiple sclerose .


Neurochirurg dr. Van Rijen over die ene patiënt: ‘Zo’n heftige epilepsieaanval was blijkbaar normaal’

Iedere arts heeft wel een patiënt die hem of haar altijd is bijgebleven. Neurochirurg Peter van Rijen herinnert zich dat hij nogal onder de indruk was toen een epilepsiepatiënt in zijn aanwezigheid een zeer heftige aanval kreeg.

Neuroloog dr. Visser over communicatie: ‘We nemen te snel aan dat de patiënt het wel begrijpt’

Zorgvuldige en betrokken communicatie vanuit de arts met de patiënt is van groot belang, vindt neuroloog dr. Leo Visser. Toch besteden opleidingen er nauwelijks aandacht aan. Hij schreef er een boek over.

Parkinson in het verpleeghuis: ‘Wél de diagnose maar niet de ziekte, én andersom’

De ziekte van Parkinson is onder bewoners in het verpleeghuis vaak ten onrechte gediagnosticeerd óf wordt juist over het hoofd gezien, zo blijkt uit promotieonderzoek. Ook zijn medicatiedoses vaak te laag, zowel bij middelen tegen traagheid en stijfheid als tegen niet-motorische verschijnselen.

Dunnere hersenschors bij kinderen en volwassenen met dwangstoornis

Zowel volwassenen als kinderen met een dwangstoornis hebben afwijkingen in de pariëtale hersenschors. Dat concluderen neurowetenschappers in een wereldwijde studie, waarin zij ruim 1.900 hersenscans van kinderen en volwassenen met een dwangstoornis vergeleken met die van een vergelijkbaar grote groep gezonde proefpersonen. De afwijkingen hebben mogelijk te maken met het herhalende karakter van dwanghandelingen.

Twee miljoen voor onderzoek naar DNA-verandering en ALS

Prof. Jan Veldink heeft een ERC consolidator grant van twee miljoen euro ontvangen. Met behulp van deze subsidie gaat hij de komende vijf jaar onderzoeken waarom sommige veranderingen in het DNA bij een persoon wel tot ALS leiden en bij de andere niet.

Neuropsycholoog Van Maurik: ‘Rekenmodellen maken risico op dementie beter voorspelbaar’

Naar welke kant zal het muntje vallen, vragen neurologen en patiënten zich vaak af. Ongeveer de helft van patiënten met een milde cognitieve stoornis die zich melden op een geheugenpoli krijgt binnen drie jaar dementie. Rekenmodellen kunnen nu vrij specifiek bepalen wie tot de risicogroep behoren.

Groep genen beïnvloedt hersengroei en verstandelijke vermogens

Publicatie werpt vraag op of ingrijpen mogelijk is. Onderzoekers van het Radboudumc en collega’s in Maastricht, Rotterdam, Groningen en Durham (VS) hebben gevonden dat de hersenomvang mede wordt bepaald door een grote groep samenwerkende genen die bekend staat als de mTOR signaalroute. Mutaties in die groep genen kunnen onder meer leiden tot een opvallend groot hoofd en verstandelijke beperkingen, schrijven ze in Nature Communications. De signaalroute is met medicijnen te beïnvloeden, waardoor de vraag ontstaat of het mogelijk is om deze processen te beïnvloeden.
De grootte van het hoofd heeft een zekere relatie met verstandelijke beperkingen. Zo heeft ruim vijftien procent van de mensen met een verstandelijke beperking een opvallend klein hoofd en is bij ruim vijf procent juist sprake van een opvallend groot hoofd.

Nieuwe genen ontdekt voor de regulatie van hersenmetastasen bij longkanker

Onderzoek van Mohini Singh, een Amerikaanse promovenda aan de McMaster Universiteit, heeft geleid tot de identificatie van twee belangrijke genen, te weten ‘SPOCK1’ en ‘TWIST2’ die betrokken zijn bij de regulatie van hersenmetastasen bij longkanker. De resultaten staan sinds deze week in het vakblad Acta Neuropathologica gepubliceerd. Hersenenmetastasen vormen een van de meest voorkomende oorzaken […]

Highlights op het gebied van MS

Prof. dr. Hintzen is hoogleraar MS, en hoofd van het MS-centrum ErasMS in Rotterdam. Neuroloog en ook Immunoloog. Hintzen was tijdens de EAN, die vorige maand in Amsterdam plaatsvond, voorzitter van een aantal sessies. Waaronder een sessie waarbij hij de ‘highlights’ besprak op het gebied van MS. In een interview met DOQ.nl geeft hij een […]

“Wat neurofysiologen nu nog visueel beoordelen, wordt toenemend overgenomen door computers”

Prof. dr. Ir. M.J.A.M. (Michel) Van Putten is klinisch neurofysioloog in het Medisch Spectrum Twente (MST), een STZ-opleidingskliniek in Enschede. Daarnaast is hij hoogleraar klinische neurofysologie aan de Universiteit Twente. In een interview met DOQ vertelt Van Putten over de highlights op het vakgebied van de klinische neurofysiologie. Hij presenteerde deze tijdens de EAN in […]

Prof. dr. Berendse: “Targeting movements, moving targets en redefining targets”

“Bij de neurologische bewegingsstoornissen zijn er belangrijke ontwikkelingen gaande, waardoor we veel beter weten wat er aan de hand is” Prof dr. Berendse geeft in dit interview DOQ.nl een aantal highlights binnen zijn vakgebied. Deze heeft hij tevens gepresenteerd tijdens de EAN 2017 in Amsterdam en komen neer op ‘Targeting movements, moving targets en redefining […]

Vijf jaar voor de diagnose hersenkanker al veranderingen in het bloed

  Vijf jaar voordat er bij hersenkanker zichtbare symptomen zijn, kun je al veranderingen waarnemen in de immuun activiteit. Deze zijn te meten aan de hand van bepaalde cytokines in het bloed, aldus recent onderzoek van assistent professor Judith Schwarzbaum van de Ohio State Universiteit in Amerika, et al. De resultaten van het onderzoek staan […]

Cognitieve gedragstherapie vermindert vermoeidheid bij mensen met MS

Ruim 80% van de mensen met MS heeft last van vermoeidheid. De afdeling revalidatiegeneeskunde van VUmc bestudeerde in nauwe samenwerking met acht andere Nederlandse instellingen het effect van drie verschillende behandelingen tegen vermoeidheid: conditietraining, energiemanagement en cognitieve gedragstherapie. Het blijkt dat alleen cognitieve gedragstherapie bij een psycholoog de vermoeidheid aanzienlijk vermindert. Binnenkort start daarom een […]

Nieuwe behandelmogelijkheden bij traumatisch hersenletsel

  Voor haar promotie deed Simone Dekker (VUMC, Amsterdam) onderzoek naar nieuwe mogelijkheden om traumatisch hersenletsel beter te behandelen. Haar onderzoek toont aan dat de coagulatie bij patiënten met hersenletsel mogelijk geremd is. Een behandeling met valproïnezuur (Depakine®, Sanofi) en bloedplasma kan het herstel van hersenletsel patiënten verbeteren, aldus Dekker. Allereerst beschrijft Dekker twee klinische […]

PET/CT bij vaststellen effectiviteit therapie DIPG

Bij een onderzoek door prof. dr. Guus van Dongen van het VUMC in Amsterdam en collega’s bij kinderen waarbij op moleculair niveau via PET/CT werd voor het eerst gekeken naar de effectiviteit van een bevacizumab (Avastin®, Roche) behandeling bij kinderen met een ‘diffuus intrinsiek ponsglioom’ (DIPG). De resultaten van het onderzoek staat in de mei-editie […]

Computermodel simuleert rol hersenen bij Tourette

Een nieuw computermodel van de hersenen laat zien dat de motorische tics bij het Syndroom van Gilles de la Tourette mogelijk ontstaan uit interacties tussen verschillende delen in de hersenen. En dus niet vanuit een lokale storing, zoals altijd gedacht werd. Het gaat omeen studie van Daniele Calgiore (National Research Council, Italië). De resultaten werden 30 maart gepubliceerd in PLOS Computational Biology.

Gepersonaliseerde behandeling bij de ziekte van Parkinson met hersenscans

Hersenscans helpen bij het verklaren van individuele verschillen tussen parkinsonpatiënten. Dankzij de scans kan de behandeling meer gepersonaliseerd.





We weten het nu zeker: koeling bij dotteren werkt niet.

Mohamed El Farissi onderzocht, met behulp van een nieuwe techniek voor lokale koeling, of koeling bij dotteren nou écht werkt of niet. Nee, was het antwoord. “We hadden graag een andere uitkomst gezien.” De infusietechniek heeft mogelijk nog wel andere toepassingen.

Hoger risico op herpes zoster met JAK-remmer

Mischa Pier en Laura Boekel vonden een verhoogd risico op herpes zoster bij SLE-patiënten en patiënten die JAK-remmers of corticosteroïden gebruiken. “Er is meer aandacht nodig in de praktijk voor het risico op herpes zoster en de mogelijke voordelen van vaccinatie.”

Nog veel hidra­denitis suppurativa-patiënten zijn niet gediag­nosti­ceerd

Met ruim 2% is de prevalentie van hidradenitis suppurativa hoger dan eerder gedacht. Silke Bouwman vond dat de huidaandoening vaak niet wordt gediagnosticeerd én samenhangt met leefstijl. “Gemiddeld duurt het een jaar of zeven voordat de diagnose wordt gesteld.”

De worsteling van gewichts­verlies: overwinnen van ongezonde prikkels

Jacqui van Kemenade zet zich in voor maatschappelijke veranderingen om obesitas tegen te gaan. Zij stelde de Weeg & Weet-checklist op, waarmee mensen inzicht krijgen in de oorzaken van hun overgewicht of obesitas. Inmiddels vulden meer dan 17.500 Nederlanders die in.

Goede communicatie in de operatiekamer kan veiligheid verbeteren

Anne van Dalen deed onderzoek naar de communicatie in operatiekamers en geeft praktische tips hoe deze verbeterd kan worden. “Het kan heel waardevol zijn om met het complete operatieteam, dus alle verschillende disciplines bij elkaar, samen te oefenen.”

Op zoek naar een nieuwe gouden standaard

Onderzoek naar 3D-virtual reality-beoordeling van vernauwingen in de kransslagaders door Sulayman el Mathari en Jolanda Kluin belooft precisie en verbeterde patiëntuitkomsten. "Er zijn grensgevallen waarbij een extra beoordeling noodzakelijk is.”

‘Extra ogen die over je schouder meekijken’

Gebruik van een algoritme bij colonoscopie leidt tot detectie van wel 40% meer poliepen dan zonder assistentie van het algoritme. Het houdt je bij de les, vertelt Michiel Maas. “Het is alsof er iemand over je schouder meekijkt en steeds vraagt: ‘Heb je dat gezien?’”

‘Betrouw­baardere wijze van nierfunctie­bepaling draagt bij aan betere behandeling’ 

Edouard Fu ontdekte een aanzienlijk betrouwbaardere methode om de nierfunctie bij ouderen in te schatten. “De impact op de praktijk is enorm. Wereldwijd worden er miljoenen creatininetesten gedaan om de nierfunctie te meten.”

Gesprekskaart over diabetestechnologie

Niet alle mensen met diabetes krijgen dezelfde informatie over de bestaande technologieën. Sasja Huisman ontwikkelde daarom de Diatech-kaart. “Om de gesprekken meer uniform te maken, is de gesprekskaart een goede hulp. Ook helpt het om informatie eenvoudiger te maken.”