DOQ

Thuismedicatie in ziekenhuis vermindert verspilling én vergroot veiligheid

Thuismedicatie in het ziekenhuis doorgebruiken én coaching van het medicatiegebruik. Dat zijn de voornaamste ingrediënten van een project dat ziekenhuisapothekers en verpleegkundigen op de longafdeling van het UMC Groningen zijn gestart. “We willen medicatieverspilling verminderen en veilig gebruik van medicatie in de thuissituatie bevorderen”, zegt Patricia van den Bemt.

Duurzaamheid is een trend in ziekenhuizen. Patricia van den Bemt, hoogleraar klinische farmacie aan het UMCG licht toe: “Vanuit de longafdeling kregen wij de vraag om mee te werken aan een project rond duurzaamheid. We hebben toen een plan opgesteld waarmee we de duurzaamheidsprijs wonnen die het UMCG jaarlijks uitreikt voor vernieuwende ideeën. We kregen een geldbedrag van 50.000 euro zodat we het project kunnen uitvoeren. Wordt dit een succes, dan willen we dit uitbreiden naar alle afdelingen.”

“Longverpleegkundigen kijken of patiënten thuismedicatie correct gebruiken en geven uitleg over nieuwe medicatie”

Prof. dr. Patricia van den Bemt

Coachen op juist gebruik

Kern van het project is dat patiënten bij een opname op de longafdeling hun thuismedicatie meenemen en die tijdens hun ziekenhuisverblijf gebruiken. “Aan het begin van het project doen we een nulmeting. We gaan na hoeveel medicatie er momenteel op de longafdeling wordt weggegooid. Dat gebeurt nu bijvoorbeeld als een patiënt eerder dan gepland naar huis gaat en er dus medicatie overblijft. Na afloop van het project bepalen we de hoeveelheid weggegooide medicatie nog een keer, in de hoop dat de verspilling is afgenomen. Daarnaast coachen longverpleegkundigen de patiënten bij hun medicatiegebruik. Ze kijken of patiënten de thuismedicatie correct gebruiken en geven uitleg over de medicatie die ze nieuw in het ziekenhuis krijgen. In plaats van uitdelers van geneesmiddelen worden de verpleegkundigen coaches. Soms zijn mensen verward, dement, krijgen in het ziekenhuis een delier of ze zijn door een operatie niet in staat dit zelf te doen”, zegt Van den Bemt.

“Bij patiënten die binnen 30 dagen weer opgenomen worden, hangt dit in 16% van de gevallen samen met onjuist medicatiegebruik”

Afname onjuist gebruik

Medicatie in eigen beheer, het is een fenomeen dat past in de trend van deze tijd dat patiënten steeds meer verantwoordelijkheid krijgen, geeft Van den Bemt aan. “Patiënten reageren er positief op. We hopen ook dat de coaching leidt tot veiliger gebruik van medicatie in de thuissituatie. Uit onderzoek is gebleken dat als patiënten binnen 30 dagen opnieuw in het ziekenhuis moesten worden opgenomen, dit in 16% van de gevallen samenhing met onjuist gebruik van medicatie. Ik doe onderzoek om hopelijk aan te kunnen tonen dat coaching dit percentage verlaagt.”

Efficiënter zorgproces

Het idee om thuismedicatie mee te nemen naar het ziekenhuis is bepaald niet nieuw. Ruim tien jaar geleden waren er al vooruitstrevende ziekenhuisapothekers die hiervoor pleitten. Toch is dit nog lang geen gemeengoed in de praktijk. Van den Bemt beaamt dit. “De ontwikkelingen gaan langzaam. Maar er is inmiddels wel veel onderzoek naar gedaan, bijvoorbeeld door ziekenhuisapotheker Loes van Herpen–Meeuwissen die gepromoveerd is op doorgebruik van thuismedicatie en medicatie in eigen beheer. Zij toonde aan dat dit verspilling tegenging en het zorgproces efficiënter maakte. Dus in die zin is er de afgelopen tien jaar veel gebeurd. Maar nu is de tijd rijp geworden om dit in de praktijk te implementeren.”

“Thuismedicatie kan in het ziekenhuis niet op barcode worden gecontroleerd”

Hobbels

Volgens Van den Bemt zijn er twee belangrijke hobbels die doorgebruik van thuismedicatie belemmeren. “De eerste is de gescheiden financiering van medicatie in de eerste en tweede lijn. Medicatie die zorgverzekeraars in de eerste lijn al hebben vergoed, wordt nu ook in de tweede lijn gebruikt. Deze vervangt medicatie in het ziekenhuis die al was gefinancierd vanuit het ziekenhuisbudget. Dit is een economisch delict omdat het in feite een dubbele betaling is. Maar op grond van de grote besparing die Van Herpen aantoonde, heeft de Nederlandse Zorgautoriteit doorgebruik van thuismedicatie in het ziekenhuis toegelaten. Mét de aanbeveling om er afspraken met zorgverzekeraars over te maken. Deze hobbel is dus grotendeels geslecht. Dat geldt nog niet voor de andere hobbel: het veiligheidssysteem in het ziekenhuis. Thuismedicatie kan in het ziekenhuis bijvoorbeeld niet op barcode worden gecontroleerd. Verandering van dit systeem is dus nog nodig.”

Zonnige toekomst

Van den Bemt ziet de toekomst zonnig in. “Ik zie dat steeds meer ziekenhuizen doorgebruik van thuismedicatie omarmen. Vanuit het hele land krijg ik vragen hierover. Het financieringsstelsel in Nederland maakt het nog lastig. In Engeland, waar de financieringsstructuur eenvoudiger is, doen ze dit al jaren. Het wordt nu wel echt tijd om ook in Nederland een grote slag te gaan slaan.” 

Referenties

  1. Van Herpen-Meeuwissen et al. Economic impact of patient’s own medication use during hospitalization: a multicentre pre-post implementation study. Int J Clin Pharm 2019;41:1658-1665.
  2. Uitvlugt EB et al. Medication-Related Hospital Readmissions Within 30 Days of Discharge: Prevalence, Preventability, Type of Medication Errors and Risk Factors. Front Pharmacol. 2021 Apr 13;12:567424.
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH- artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”


0
Laat een reactie achterx