DOQ

Tripletherapie verbetert uitkomsten van patiënten met cystische fibrose

Tripletherapie resulteerde in grote verbeteringen van de longfunctie, respiratoire symptomen en body mass index (BMI) in een diverse patiëntenpopulatie met cystische fibrose (CF). In alle groepen nam ook de zweetchlorideconcentratie significant af, wat correleerde met een verbeterde procentuele voorspelde FEV1. Dit is gevonden in de totale studiepopulatie van PROMISE.

Sinds de ontdekking van het gen dat codeert voor een regulator van de transmembrane geleiding bij CF (CFTR-gen), wordt geprobeerd om het fundamentele cellulaire defect te corrigeren. Een belangrijke ontwikkeling is de komst van CFTR-modulatoren. Dat zijn small molecules. Deze corrigeren ofwel de verkeerde vouwing en verwerking van eiwitten. Ofwel ze verbeteren de ionstromen door het kanaal. Daardoor verbetert het het transport van anionen, zoals chloride en bicarbonaat.

CFTR-modulatoren

Door de kanaalfunctie gedeeltelijk te herstellen, verbeteren CFTR-modulatoren een reeks klinische uitkomsten. De effecten variëren echter afhankelijk van de onderliggende CFTR-mutaties, de gebruikte combinatie van geneesmiddelen en kenmerken van individuele patiënten.
Bij CF-patiënten met minstens één F508del-allel, dat voorkomt bij minstens 85% van de CF-patiënten, bleek tripletherapie van de ziektemodulatoren elexacaftor, tezacaftor plus ivacaftor zeer effectief te zijn. Deze tripletherapie biedt substantiële gezondheidsvoordelen en verbeterde transmembraangeleidingsregulatorfunctie en vormt dan ook een steunpilaar in de behandeling van deze CF-patiënten.

Post-approval studie

PROMISE is een prospectieve observationele post-approval studie die is bedoeld om inzicht te krijgen in de brede effecten van tripletherapie gedurende 30 maanden klinisch gebruik in een meer diverse Amerikaanse patiëntenpopulatie.
Er participeerden 487 CF-patiënten van ≥ 12 jaar oud (gemiddelde leeftijd op baseline: 25,1 jaar) met minstens één F508del-allel die voor de eerst keer met tripletherapie begonnen. Bij aanvang van deze studie gebruikt 44,1% een duale therapie van tezacaftor plus ivacaftor of lumacaftor plus ivacaftor en 6,7% gebruikte ivacaftor. Deze behandelingen passen respectievelijk bij het beleid voor patiënten met een F508del-homozygotie en G551D-allel.

Betere uitkomsten

De evaluaties vonden plaats voorafgaand aan het starten van de tripletherapie en na 1, 3 en 6 maanden. Na 6 maanden tripletherapie was de procentuele voorspelde FEV1 met 9,76 procentpunt verbeterd ten opzichte van baseline. De respiratoire domeinscore van de CF-vragenlijst was met 20,4 punt verbeterd en de zweetchlorideconcentratie daalde met 41,7 mmol/l. De BMI nam ook aanzienlijk toe.
De veranderingen waren groter bij degenen die in het verleden nog niet waren behandeld met deze CF-medicijnen. De verbeteringen zijn sowieso aanzienlijk in alle groepen, ook bij degenen die op baseline met ivacaftor werden behandeld.  

Conclusies en implicaties

PROMISE is bedoeld om de effecten van tripletherapie bij klinisch gebruik in de Verenigde Staten te bestuderen. De substantiële verbeteringen die optraden in een reeks klinische uitkomsten, waren in lijn met elkaar. De studie biedt volgens de onderzoekers een nieuwe maatstaf voor deze behandeling en onderstreept naar hun mening de verwachte positieve impact van tripletherapie op de behandeling van deze ziekte.

Referentie: Nichols DP, Paynter AC, Heltshe SL, et al. Clinical Effectiveness of Elexacaftor/Tezacaftor/Ivacaftor in People with Cystic Fibrosis: A Clinical Trial. Am J Respir Crit Care Med. 2022;205:529-539. ,

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder administratie, beter contact

AI kan artsen ondersteunen door administratieve lasten te verlichten, ziet Juliën Rezek. Transcriptietools maken automatisch verslagen, waardoor artsen meer tijd hebben voor patiënten. “Hierdoor kunnen artsen dieper ingaan op klachten, wat resulteert in betere zorg.”

‘Laten we allemaal één stapje in elkaars domein zetten’

Zorgverleners hebben nog onvoldoende oog voor het verband tussen mentale klachten, hormonale klachten en hart- en vaatziekten bij vrouwen, aldus Sandra Kooij. Meer samenwerking tussen verschillende disciplines is nodig. “Kijk bij elkaar mee. Geef elkaar advies.”

Casus: oudere patiënte met reukproblemen

Op het spreekuur komt een 70-jarige vrouw in verband met problemen met ruiken. De problemen zijn enkele jaren eerder gestart. Initieel met minder goed ruiken (hyposmie), sinds een half jaar worden geuren steeds vaker als vies ervaren (kakosmie). Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten in de bovenbuik

Een man heeft in toenemende mate klachten van pijn in de bovenbuik. De pijn is zeurend en soms stekend en zit middenin de buik. Wat is uw diagnose?

‘Ik kan niet wachten op de eerste geprinte lasagne’

Ineke Obbema werkt met 3D-geprinte maaltijden voor mensen met slikproblemen bij het Máxima MC. De herkenbare vormen en verbeterde smaak bieden een opvallend alternatief voor traditionele gemalen voeding. “Je kunt meteen proeven dat er een chef-kok achter zit.”

Van tropenarts naar huisarts op Texel

Josine Blanksma werkte jarenlang als tropenarts voor Artsen zonder Grenzen en is een paar jaar geleden een nieuw avontuur aangegaan: ze werkt nu als huisarts op Texel. “Mijn nieuwe carrièrepad is heus niet minder uitdagend te noemen.”

Klimaatimpact onderzoeken voor een heel zorgpad

Lisanne Kouwenberg doet onderzoek naar de milieu-impact van zorgpaden. Dat kan aangrijpingspunten opleveren voor het verlagen van de klimaatimpact. “De meeste studies kijken naar één behandeling. Maar daar zit een heel traject omheen dat er ook aan bijdraagt.”

Help patiënten te stoppen met roken: ‘Minder zenden en meer interacteren’

Marieke Helmus combineert kunst en innovatie om het gesprek over stoppen met roken te starten. Met tools zoals een ‘Chat met je sigaret’-chatbot en humoristische ansichtkaarten helpt ze moeilijk bereikbare groepen om na te denken over hun rookgedrag.

Is er een dokter aan boord?

Wat doe je als er in een vliegtuig om een arts wordt gevraagd? Huisarts en luchtvaartgeneeskundige Peter Nijhof legt uit hoe medische noodgevallen in de lucht worden aangepakt, van de rol van artsen en cabinepersoneel tot het gebruik van medische kits en noodlandingen.

‘Stress verdient centrale plek in het consult’

Chronische stress, vaak gekoppeld aan sociale problemen, kan gezondheidsklachten veroorzaken. Feia Hemke pleit voor meer aandacht hiervoor in de spreekkamer en ontwikkelde tools om dit bespreekbaar te maken. “Hierdoor voorkom je onnodige medicalisering.”