DOQ

Ultrabewerkte voeding verhoogt risico op HVZ

Een hogere consumptie van ultrabewerkte voedingsmiddelen gaat gepaard met een verhoogd risico op het ontstaan van hart- en vaatziekten (HVZ) en sterfte daardoor. Dit verband is bevestigd in een recente analyse van de Framingham Offspring Study.

HVZ zijn wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak en zijn verantwoordelijk voor een derde deel van alle sterfgevallen. Voeding is een van de belangrijkste modificeerbare risicofactoren voor het ontstaan van HVZ. In Europa is 56% van de cardiovasculaire (CV)-sterfte onder mannen en 48% onder vrouwen was toe te schrijven aan voedingsfactoren.
Naast het vermijden van tabak en overmatige alcoholinname en regelmatige lichaamsbeweging is een uitgebalanceerd, gevarieerd dieet essentieel voor de primaire en secundaire preventie van HVZ. Het advies is om regelmatig fruit, groenten, vis en volkoren producten te eten en de inname van natrium, verzadigde vetten en geraffineerde koolhydraten te beperken.

(Foto: Pixabay)

Ultrabewerkte voedingsmiddelen

In de afgelopen decennia is de consumptie van ultrabewerkte voedingsmiddelen wereldwijd aanzienlijk toegenomen. In Europese landen, de VS, Canada, Nieuw-Zeeland en Latijns-Amerikaanse landen blijken ultrabewerkte producten 25-60% van de totale dagelijkse energie-inname te leveren.
Ultrabewerkte voedingsmiddelen zijn het resultaat van een opeenvolging van fysische en chemische processen die worden toegepast op voedingsmiddelen en hun bestanddelen. Deze voedingsmiddelen zijn naar verluidt microbiologisch veilig, gemakkelijk en zeer smakelijk. Ze bevatten vaak een hoog vetgehalte, toegevoegde suikers, een hoge energiedichtheid en veel zout, terwijl de hoeveelheden vezels en vitamines beperkt zijn. Veel van deze voedingsstoffen zijn direct gerelateerd aan de cardiometabole gezondheid.

Verschillende verbindingen

Naast de samenstelling kunnen verschillende verbindingen van ultrabewerkte voedingsmiddelen die tijdens de bewerking ontstaan, een rol spelen bij de CV-gezondheid. Zo blijkt acrylamide, een verontreiniging die aanwezig is in warmte-behandelde bewerkte voedingsproducten, gerelateerd aan een verhoogd CV-risico. Dat geldt ook voor acroleïne, een verbinding die wordt gevormd tijdens de verhitting van vet en in karamelsnoepjes kan zitten.
Bovendien kunnen in de verpakking van ultrabewerkte voedingsmiddelen materialen zitten die in contact komen met voedsel. Bijvoorbeeld bisfenol A, dat het risico op cardiometabole stoornissen kan verhogen. Ten slotte bevatten ultrabewerkte voedingsmiddelen over het algemeen additieven. Hoewel de meeste waarschijnlijk veilig zijn, zijn in diermodellen voor sommige additieven, zoals glutamaten, emulgatoren, sulfieten en carrageen, nadelige cardiometabole effecten naar voren gekomen.

Framingham Offspring Cohort

Van zo’n 3000 volwassenen zonder manifeste HVZ zijn de gegevens over hun voedingsgewoonten, antropometrische metingen, en sociaal-demografische en leefstijlfactoren bijgehouden. Tijdens de follow-up van 1991 tot 2014/2017 identificeerden de auteurs 251 gevallen van nieuwe solide HVZ, 163 gevallen van nieuwe solide coronaire hartziekten en 648 gevallen van HVZ in het algemeen.
De deelnemers consumeerden op baseline gemiddeld 7,5 portie per dag ultrabewerkt voedsel. Ieder extra dagelijkse portie ultrabewerkte voedingsmiddelen ging gepaard met een 7% toegenomen risico op solide HVZ, een 9% toegenomen risico op solide coronaire hartziekten, een 5% toegenomen risico op HVZ in het algemeen en een 9% toegenomen risico op CV-sterfte.
Hoewel aanvullend onderzoek in etnisch diverse populaties gerechtvaardigd is, suggereren deze bevindingen dat het beperken van ultrabewerkte voedingsmiddelen CV-voordelen geeft.


Referentie: Juul F, Vaidean G, Lin Y, Deierlein AL, Parekh N. Ultra-Processed Foods and Incident Cardiovascular Disease in the Framingham Offspring Study. J Am Coll Cardiol. 2021;77:1520-1531. https://www.jacc.org/doi/10.1016/j.jacc.2021.01.047, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33766258/

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”


0
Laat een reactie achterx