Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
Vergrote aorta verhoogt risico op hart- en vaatziekten
Een vergrote diameter van de thoracale aorta is een risicofactor voor hartaanvallen en andere hart- en vaatziekten. Hoe groter de diameter, hoe groter het risico. Vooral bij vrouwen is het risico op cardiovasculaire aandoeningen sterk vergroot. Het is de uitkomst van een populatieonderzoek van arts-epidemioloog Maryam Kavousi van het Erasmus MC.
Het is al langer bekend dat naarmate mensen ouder worden, de diameter van de thoracale aorta toeneemt. Deze veranderingen in grootte en structuur van de vaten staat bekend als vasculaire remodellering. “Zo’n vergroting van de thoracale aorta wordt vaak gezien in de klinische praktijk. Er is echter nooit onderzocht wat de gevolgen hiervan zijn op de langere termijn. We kennen weliswaar de diagnose Thoracaal Aorta Aneurysma (TAA). Daarbij is de thoracale aorta zodanig vergroot, tot vijftig procent van de normale omvang, dat er scheuren ontstaan in de binnenwand van de aorta. Dat zijn patiënten die behandeling behoeven. Maar er is nooit eerder gekeken naar de aorta-diameter in de algemene bevolking, bij mensen dus die nog geen hartklachten hebben.”
“Om toekomstige hart- en vaatziekten te voorkomen is het verstandig om de diameter van de thoracale aorta te screenen met beeldvormende technieken zoals een CT-scan”
Arts-epidemioloog Maryam Kavousi
Verhoogd risico op hartfalen, beroerte en overlijden
Voor haar onderzoek maakte Kavousi gebruik van de Rotterdamse ERGO-studie, een populatiestudie waarin al tientallen jaren de gezondheid van duizenden 45-plussers uit de Rotterdamse wijk Ommoord wordt gemonitord. “We onderzochten de vasculaire remodellering bij 2178 deelnemers aan deze studie. Bij hen was al in eerdere studies van onze onderzoeksgroep een CT-scan afgenomen. We konden daaruit de diameter bepalen van de thoracale aorta. Daarna konden we ze gemiddeld negen jaar volgen.”
Kavousi kon in haar longitudinale onderzoek een correlatie over de tijd vaststellen tussen een vergrote diameter van de thoracale aorta en een verhoogd risico op hartfalen, beroerte en overlijden. “En dat terwijl de aorta pathologisch nog niet zodanig was beschadigd dat er sprake was van TAA.”
Alarmsignaal
Een vergrote aorta is daarmee een risicomarker voor cardiovasculaire ziekten, is haar boodschap. “Om toekomstige hart- en vaatziekten te voorkomen is het daarom verstandig om de diameter van de thoracale aorta te screenen met beeldvormende technieken zoals een CT-scan. Dat kan een aanbeveling zijn voor de internationale cardiologierichtlijnen. Al is er voor opname in de richtlijnen meer onderzoek nodig die de uitkomsten van onze studie bevestigen.”
Daarnaast kan een vergrote thoracale aorta een alarmsignaal zijn voor mensen om over te schakelen op een meer gezonde leefstijl. “We weten dat meerdere cardiovasculaire risicofactoren, zoals hoge bloeddruk, geassocieerd zijn met een vergrote aorta-diameter. Dus als je weet dat je een vergrote diameter hebt, kan het verstandig zijn om – eventueel in overleg met je huisarts – jouw leefstijl aan te passen.”
“Bij steeds meer cardiovasculaire aandoeningen zien we dat er verschillen zijn tussen mannen en vrouwen”
One size doesn’t fit all
De tweede boodschap van Kavousi is dat het risico groter is bij vrouwen. “We zagen bij hen de meest significante associaties op verhoogd cardiovasculair risico, bijvoorbeeld bij stroke en cardiovasculaire mortaliteit. Bij sommige deelassociaties zagen we zelfs dat zich alleen bij vrouwen een verhoogd risico voordeed. Het lijkt erop dat een vergrote aorta bij vrouwen tot grotere gezondheidsschade leidt dan bij mannen.” Nee, verklaren kan Kavousi de verschillen niet, al doet ze daar wel onderzoek naar. Maar het maakt volgens haar in ieder geval duidelijk dat one size doesn’t fit all. “Bij steeds meer cardiovasculaire aandoeningen zien we dat er verschillen zijn tussen mannen en vrouwen. Dat geldt dus ook hiervoor.”
“Mijn voornaamste boodschap: zoek bewust naar sekse- en genderspecifieke verschillen tussen mannen en vrouwen in je wetenschappelijk onderzoek”
Wees je bewust van sekse- en genderspecifieke verschillen
Het is daarom belangrijk om je hier als behandelaar en onderzoeker bewust van te zijn, concludeert ze. “Ik doe al jaren sekse- en genderspecifiek onderzoek in de cardiovasculaire epidemiologie. Ik ben me daardoor bewust van mogelijke verschillen. Vandaar dat we in deze studie de thoracale aorta’s van mannen en vrouwen afzonderlijk hebben onderzocht. Hadden we dat niet gedaan, dan hadden we deze verschillen misschien niet gevonden. Dat is ook mijn voornaamste boodschap: zoek bewust naar de sekse- en genderspecifieke verschillen tussen mannen en vrouwen in je wetenschappelijk onderzoek. Ze kunnen consequenties hebben voor diagnostiek en behandeling. Misschien vind je ze niet altijd, maar als je er niet naar zoekt, dan vind je ze sowieso niet.’
Referentie: Thoracic Aortic Diameter and Cardiovascular Events and Mortality among Women and Men