DOQ

Verhoogd risico op hartfalen na colorectaal carcinoom

Overlevenden van colorectaal carcinoom hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van hartfalen. Dat blijkt uit Nederlands onderzoek, recent gepubliceerd in ESC Heart Failure. Behandelend artsen en huisartsen zouden zich meer bewust moeten zijn van dit potentieel verhoogde risico, vinden de onderzoekers.

In Nederland neemt het aantal gevallen van colorectaal carcinoom toe, maar de sterfte ten gevolge van deze vorm van kanker neemt af. Daarom zijn er steeds meer overlevenden die te maken hebben met de gevolgen van kanker en de behandeling daarvan. Hieronder valt ook een verhoogd risico op het ontwikkelen van chronische aandoeningen. Het doel van deze studie was het optreden van hartfalen bij overlevenden van colorectaal kanker te vergelijken met een kankervrije controle- populatie. In de studie is rekening gehouden met bestaande cardiovasculaire risicofactoren en de invloed van de behandeling.

Koppeling van data

Overlevenden van colon- en rectumkanker, gediagnosticeerd tussen 2007 en 2014, werden geselecteerd uit een gekoppeld cohort van kanker- en eerstelijnsgegevens. De Nederlandse Kankerregistratie (NKR) werd gekoppeld aan de PHARMO database network. De overlevenden werden gematcht met kankervrije controles op basis van geslacht, geboortejaar, huisartsenpraktijk en follow-upperiode. In totaal werden 5333 gevallen van darmkanker en 2468 gevallen van rectumkanker gekoppeld aan 31.204 kankervrije controles. Het optreden van hartfalen werd geïdentificeerd op basis van geregistreerde diagnoses door de huisarts. De risicofactoren voor hartfalen waren: hypertensie, diabetes en hypercholesterolemie.

Verhoogd risico

De overall incidentie van hartfalen bij de overlevenden was 6,14 per 1000 persoonsjaren versus 5,09 bij de controles. Na correctie voor eventuele confounders bleef een statistisch significant verschil zichtbaar in het optreden van hartfalen bij overlevenden in vergelijking met de kankervrije controles (HR 1,33; 95% betrouwbaarheidsinterval: 1,12–1,59). Dit werd ook gezien bij afzonderlijke analyses van colon- en rectumkanker. Overlevenden van rectumkanker hadden een hoger risico dan overlevenden van colonkanker en vrouwen hadden een hoger risico dan mannen. 
Factoren die het risico op hartfalen bij overlevenden van colonkanker statistisch significant verhoogden waren diagnose stadium IV, hypertensie en hypercholesterolemie. Ouder zijn dan 70 jaar en het hebben van diabetes gaven ook een verhoogd risico, maar niet statistisch significant.
Bij overlevenden van rectumkanker was alleen hypertensie statistisch significant verhoogd met het risico op hartfalen. Diagnose stadium II, radiotherapie, het hebben van diabetes en hypercholesterolemie gaven ook een verhoogd risico, maar niet statistisch significant.

Bewustzijn

Alhoewel de bevindingen van deze studie geen effect zullen hebben op de behandeling van patiënten met colorectaal carcinoom, achten de onderzoekers het wel van groot belang dat meer bewustzijn ontstaat bij artsen over dit verhoogde risico op termijn op hartfalen. In huidige richtlijnen over de preventie van cardiovasculaire aandoeningen worden kankerpatiënten niet apart benoemd. Vooral huisartsen kunnen een belangrijke rol spelen in het vroegtijdig ontdekken van hartfalen bij overlevenden van kanker om het risico op overlijden aan een cardiovasculaire aandoening te verminderen. 

Referentie: Kuiper JG, Van Herk-Sukel MPP, Lemmers VEPP, et al. Risk of heart failure among colon ans rectal cancer survivors: a population-based case-control study. ESC Heart Fail 2022; 9(4):2139-46. doi: 10.1002/ehf2.13923. 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?