Vertragen, verdragen en verbinden in moeilijke gesprekken

Redactioneel

Simone Bosters

1 mei 2025

In de palliatieve zorg krijg je als arts niet alleen te maken met emoties van de patiënt, maar ook met die van jezelf. “Om in verbinding te blijven, is het van belang je eigen emoties te herkennen en te onderzoeken”, zegt Machteld Muller, psychotherapeut en psycho-oncologisch therapeut. “Het is normaal dat gesprekken met terminale patiënten ook bij jezelf iets losmaken.”

Samen met twee collega’s runt Machteld Muller een praktijk in Breda. “Ongeveer 85% van mijn cliënten bestaat uit mensen met een ernstige ziekte, zoals kanker, ALS, MS of parkinson, én een psychische stoornis. Bijvoorbeeld een posttraumatische stressstoornis of een depressie.” Daarnaast is Muller actief in een palliatief terminaal zorgteam en geeft ze les aan huisartsen over psychische klachten in de palliatief-terminale fase.

“Als je het mij vraagt is het een valkuil om iemand definiëren als ‘borderliner’”

Psychotherapeut Machteld Muller

De dynamiek

“In het gesprek met een terminale patiënt beland je als zorgverlener in een emotionele wisselwerking”, vertelt Muller. “Je reageert op een bepaalde manier op de patiënt, wat invloed heeft op hoe de ander het gesprek ervaart. Die dynamiek zegt niet alleen iets over de patiënt, maar ook over jezelf. Hoe is je eigen hechtingsstijl en wat is jouw persoonlijke geschiedenis? Het is allemaal van invloed op hoe je reageert in bepaalde situaties. De uitdaging is om in contact te blijven met elkaar”, legt Muller uit.

Meld u gratis aan om toegang te krijgen tot DOQ,
waar zorgprofessionals kennis en visie delen.

Lees meer over:

communicatie Machteld Muller palliatieve zorg verbinding

Voor u geselecteerde artikelen

‘Zorg dat de digitale weg niet de enige ingang naar de maatschappij wordt’

Steeds vaker gaat zorg via de digitale weg. Nicole Goedhart onderzoekt de toegankelijkheid van de (online) samenleving en geeft tips hoe de zorgverlener de zorg toegankelijk voor iedereen houdt. “Een afstand tot de online wereld kan gezondheidsverschillen vergroten.”

Protocol brengt veelbelovende ‘orphan drugs’ sneller bij patiënt

Behandelaren en zorgverzekeraars slaan de handen ineen om geneesmiddelen tegen zeldzame ziekten sneller beschikbaar te krijgen, vertelt Niels Reijnhout. “Met het ODAP krijgen patiënten zo snel mogelijk na goedkeuring door het EMA al toegang tot het middel.”

Reanimatie bespreken? Alleen als het past

Artsen vragen op de spoedeisende hulp vaak routinematig naar reanimatievoorkeuren, maar volgens Yvo Smulders is het tijd om deze standaardpraktijk eens kritisch te bekijken. “Het is helemaal niet vanzelfsprekend dat je die vraag zomaar stelt bij een routine-opname.”

Casus: man met klachten na penisvergroting

Een 38-jarige patiënt is net een week terug uit Turkije, waar hij in een kliniek een penisvergroting heeft ondergaan. Hij kan u niet precies vertellen wat er gebeurd is en klaagt vooral over pijn, roodheid en zwelling van de penis. Wat is uw diagnose?

‘Bevolkingsonderzoek sluit onvoldoende aan bij mensen met verstandelijke beperking’

Mensen met een verstandelijke beperking nemen veel minder vaak deel aan bevolkingsonderzoeken naar kanker dan de algemene bevolking, vertelt Amina Banda. Ook krijgen zij minder vaak vervolgonderzoek. “Deze groep kan allerlei barrières voor deelname ervaren.”

Hoe je medische misinformatie als zorgverlener kunt aanpakken

Waarom geloven mensen dat zonnebrandcrème gevaarlijk is, of wantrouwen ze bewezen interventies zoals vaccins? Tom van Bommel vertelt over de mechanismen achter zulke overtuigingen. “Technieken waarmee misinformatie zich verspreidt, kunnen óók ten goede worden ingezet.”

Casus: patiënte met dyspnoe naar de EHH

Een oudere obese vrouw presenteert zich op de Eerste Hart Hulp vanwege dyspnoe. Die begon twee weken geleden en was aanvankelijk inspanningsgebonden, nu ook bij platliggen. Ze plast nog maar kleine beetjes sinds drie dagen. Wat is uw diagnose?

Longgeneeskunde

Casus: patiënt met progressieve inspanningsdyspneu

Een patiënt presenteert zich met progressieve inspanningsdyspneu. Voorheen was hij in staat om zonder klachten te tennissen, nu ervaart hij kortademigheid bij stevig doorwandelen. Er is geen sprake van hoesten, sputumproductie of koorts. Wat is uw diagnose?

Uitgebreid bloedonderzoek met één simpele vingerprik

Capillaire bloedafname via een vingerprik blijkt bij meer dan 30 standaardbepalingen een goed alternatief voor venapunctie, concludeerde Martijn Doeleman. “Patiënten kunnen zelf de vingerprik doen. Gewoon thuis, wanneer het hen uitkomt.”

Cultuursensitieve zorg in de praktijk: lessen van Mammarosa

Taal- en cultuurverschillen kunnen de communicatie met zorgverleners flink bemoeilijken. Stichting Mammarosa biedt hierin uitkomst. Samia Kasmi vertelt hoe belangrijk cultuursensitieve communicatie is, en hoe artsen hierin het verschil kunnen maken.