DOQ

Prof. dr Reekers: ‘Verwijs iedere diabeet eenmalig naar vaatlaboratorium bij voet- of beenwond’

Jaarlijks ondergaan twee- tot drieduizend diabetespatiënten een onderbeenamputatie die voorkomen had kunnen worden. Dit hangt samen met huisartsen die soms te lang wachten voordat zij diabetici met een niet-genezende voet- of beenwond doorsturen naar een vaatlaboratorium. “Het viel de vaatchirurgen en interventieradiologen in AMC op dat we veel patiënten in een te laat stadium zagen. Zij waren ‘beyond repair’.”

Het is mogelijk om bij twee- tot drieduizend diabetici jaarlijks amputatie van een onderbeen te voorkomen. Een van de voorwaarden is dat huisartsen iedere diabetespatiënt met een niet-genezende wond op een voet of been voor eenmalige controle doorsturen naar een vaatlaboratorium.

Dat zeggen prof. dr. Jim Reekers (interventiecardioloog en hoogleraar Interventiecardiologie AMC), prof. dr. Nicolaas Schaper (hoogleraar interne geneeskunde Maastricht UMC+) en dr. Hans van Overhagen (interventieradioloog HagaZiekenhuis). Diabetesvereniging Nederland hielp hen de problematiek te inventariseren.

Duizenden risicopatiënten

“Ons land telt een miljoen diabetespatiënten”, vertelt Reekers. “Een klein deel daarvan – zo’n 20 duizend mensen – heeft als gevolg van deze ziekte ook dichtgeslibde bloedvaten van het been. Zij lopen een sterk verhoogd risico op amputatie van een onderbeen, want bij hen is de kans groter dat een wond niet kan genezen, dat een ontsteking ontstaat en dat uiteindelijk het onderbeen niet is te redden.”

Geen soelaas

Het grote struikelblok is dat bloedvatvernauwingen onzichtbaar zijn van buitenaf. Het gevolg: vaak wordt het euvel niet tijdig herkend en komt de patiënt te laat in beeld voor een onderbeen-besparende bypass of dotterbehandeling.

Reekers roept huisartsen op alert te zijn. “In Nederland is diabeteszorg in eerste instantie een taak voor de huisarts. Hij verzorgt bijvoorbeeld beenwonden en werkt bij deze problematiek vaak ook samen met een podotherapeut. Op zich werkt dat goed, zowel qua behandeling als betaalbaarheid van de zorg. Maar het nadeel van deze benadering is dat ze geen soelaas biedt bij een onderliggend vaatprobleem. De patiënt blijft dan te lang in zorg bij de huisarts en de vernauwing van de bloedvaten blijft te lang onbelicht.”

Volop expertise en ervaring

De hoogleraar en zijn mede-pleitbezorgers doen een appèl op huisartsen: verwijs iedere diabeet met een wond op voet of been eenmalig naar een vaatlaboratorium. Elk ziekenhuis heeft zo’n lab. Reekers: “Met een relatief eenvoudig onderzoek wordt hier vastgesteld of de patiënt een vaatprobleem heeft. Zo nee, en die kans is heel groot, dan komt hij weer in behandeling bij de huisarts en eventueel de podotherapeut. Zo ja, dan wordt de patiënt geholpen in het ziekenhuis. Sommige huisartsen laten een praktijkondersteuner een vaatonderzoek verrichten, maar het is zaak dat dit gebeurt in het ziekenhuis, waar volop expertise en ervaring is op dit vlak.”

Beyond repair

Reekers’ betoog is ingegeven door eigen ervaringen. “Het viel de vaatchirurgen en interventieradiologen in AMC op dat we veel patiënten in een te laat stadium zagen. Zij waren beyond repair, waren soms te lang in de eerste lijn gebleven. Mijn collega’s Schaper en Van Overhagen bleken elders in het land op dezelfde problematiek te stuiten.”

De drie stellen dat jaarlijks bij twee- tot drieduizend diabetici een onderbeenamputatie vermijdbaar is. “Daarvoor zijn twee veranderingen nodig”, zegt Reekers. “Eén: huisartsen verwijzen patiënten met een wond eenmalig naar een vaatlaboratorium. En twee: in Nederland komen ongeveer vijftien gespecialiseerde en geaccrediteerde centra waar diabetespatiënten een bypass of dotterbehandeling krijgen.”

Amputatiepreventie-centra

“Voor deze zorg heb je vaatchirurgen en interventiecardiologen nodig”, legt hij uit. “Niet elk ziekenhuis in ons land blijkt voldoende deskundigheid te hebben. Daarom is het wenselijk kennis en ervaring te bundelen in regionale centra. In de ons omringende landen zijn geaccrediteerde diabetescentra voor vaatproblemen al heel normaal. In Amerika heten deze centra heel toepasselijk: ‘Amputation prevention center’.”

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH-artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”


0
Laat een reactie achterx