Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
Vier kenmerken voor betere herkenning artritis psoriatica
Om blijvende gewrichtsschade te voorkomen is het belangrijk om gewrichtsklachten die kunnen duiden op artritis psoriatica (PsA) te herkennen bij patiënten met psoriasis. Een echt goede screeningstool hiervoor ontbreekt echter nog. Op basis van patiëntdata uit het psoriasisexpertisecentrum van het Radboudumc, formuleerde Tamara van Hal vier eenvoudige kenmerken waarmee dermatologen patiënten met mogelijke PsA kunnen identificeren.
Psoriasis is een ontstekingsziekte van de huid die best veel voorkomt, vertelt Tamara van Hal, aios reumatologie in het Radboudumc en arts-onderzoeker van de Sint Maartenskliniek. “Ongeveer 3% van de mensen in Nederland heeft psoriasis. En van deze mensen krijgt 1 op de 3 ook gewrichtsontstekingen.” Mensen kunnen hier echt veel pijn van hebben, en onbehandeld kan dit leiden tot onherstelbare schade. “Dus het is belangrijk deze gewrichtsklachten bij psoriasispatiënten zo vroeg mogelijk te identificeren en te behandelen.”

“De bestaande screeningsmethoden voldoen eigenlijk niet”
Reumatologie aios Tamara van Hal
Nieuwe screeningsmethode
“Er bestaan al screeningsmethoden die dermatologen helpen bij het identificeren van gewrichtsklachten bij psoriasispatiënten”, weet Van Hal. “Maar die voldoen eigenlijk niet. Aan de ene kant missen deze vragenlijsten mogelijke PsA, en aan de andere kant identificeren ze te veel mensen als mogelijke PsA-patiënt terwijl deze geen PsA hebben. Dit zorgt voor een overmaat aan doorverwijzingen naar de reumatoloog.” Van Hal heeft daarom een nieuwe screeningsmethode ontwikkeld die sensitiever en specifieker is dan de methoden die nu gebruikt worden.1 “En eenvoudig toe te passen.”
“Het blijft best ingewikkeld om PsA-patiënten te identificeren”
Vier kenmerken
Om deze tool te kunnen ontwikkelen heeft Van Hal op de polikliniek dermatologie van het Radboudumc een scala aan gegevens verzameld van in totaal 300 patiënten met psoriasis, en heeft ze deze patiënten gescreend op de aanwezigheid van PsA. “Met al deze gegevens zijn we gaan puzzelen: wat zijn nou de kenmerken waarmee we patiënten met PsA kunnen identificeren?” Dit resulteerde in een screeningstool gebaseerd op een viertal kenmerken waarbij dermatologen volgens Van Hal extra alert moeten zijn op mogelijke PsA. Deze kenmerken zijn:
- Het gebruik van systemische medicatie voor psoriasis
- Een voorgeschiedenis van gezwollen vingers of tenen
- Een voorgeschiedenis van worstvingers of -tenen
- Aanhoudende gewrichtsklachten zonder duidelijke oorzaak
Voordat de screeningstool in de praktijk toegepast kan worden moet deze nog wel gevalideerd worden, geeft Van Hal aan. “Hij is nu ontwikkeld in een vrij specifiek cohort.” Maar als patiënten een of meer van deze kenmerken hebben, raadt ze dermatologen wel aan om laagdrempelig met een reumatoloog te overleggen.
Uit haar onderzoek bleek verder dat als een patiënt positief scoort op drie van de vier kenmerken, de screeningstool redelijk sensitief en specifiek is, aldus Van Hal. “Onze tool scoort hiermee iets beter dan de bestaande screeningmethoden, maar niet heel veel beter. Het blijft dus best ingewikkeld om PsA-patiënten te identificeren, zonder daarbij te veel mensen onnodig naar de reumatoloog door te verwijzen.”
“Licht patiënten met psoriasis goed voor over gewrichtsklachten”
Goede voorlichting
Er is de laatste jaren meer bewustwording gekomen bij dermatologen rond PsA, zegt Van Hal. “In ons cohort had slechts 2% van de psoriasispatiënten PsA.2 Dat is erg weinig. Op basis van de literatuur zou je verwachten dat dat percentage veel hoger zou liggen, rond de 30%.” Kanttekening is natuurlijk wel dat het onderzoek gedaan is in een expertisecentrum, maar de resultaten stemmen volgens Van Hal hoopvol. “Wel willen we dit in de periferie verder onderzoeken.”
Om de screening op PsA nog beter te laten verlopen is het volgens Van Hal goed dat dermatologen zich realiseren dat huidklachten niet gelijk opgaan met gewrichtsklachten. “Ook bij mensen die maximaal behandeld worden en een mooi resultaat op de huid hebben, is het belangrijk alert te blijven op klachten van PsA. Ons onderzoek laat zien dat dermatologen bij bepaalde gewrichtsklachten extra alert moeten zijn op mogelijke PsA, en het krijgen van systemische medicatie is eveneens een belangrijke risicofactor. Maar licht patiënten ook goed voor over PsA en laat ze weten dat ze vooral ook zelf aan de bel moeten trekken als ze last krijgen van hun gewrichten”, is haar advies.
Referentie:
1. van Hal TW, Mulder MLM, Wenink MH, et al. Development of a new referral tool identifying psoriasis patients with concomitant psoriatic arthritis: results of the prospective DAPPER cohort. Acta Derm Venereol. 2023:103:adv5269.
2. van Hal TW, Mulder MLM, Wenink MH, et al. The discovery of psoriatic arthritis in psoriasis patients for early rheumatological referral (DAPPER) study: a prospective observational cohort. Acta Derm Venereol. 2022;102:adv00768.