DOQ

Voor het eerst in Nederland: fluorescent licht maakt prostaatkanker zichtbaar tijdens operatie

In het Antoni van Leeuwenhoek (AVL) – onderdeel van het Prostaatkankernetwerk Nederland – is vorige maand een nieuwe operatietechniek toegepast. Voor het eerst in Nederland is tijdens een robot-geassisteerde operatie prostaatkanker zichtbaar gemaakt met behulp van een fluorescent middel.

Het betreft een nieuwe studie waarbij tijdens de operatie wordt gekeken of een nieuwe kleurstof veilig gebruikt kan worden om prostaatkanker met gebruik van een speciale camera zichtbaar te maken tijdens de operatie. De verwachting is dat in de toekomst door deze technieken de kankercellen heel precies kunnen worden opgespoord en verwijderd met behoud van omliggende zenuwen en organen. De eerste patiënten hebben de operatie veilig doorstaan.

Positieve obturator klier intra-operatief /PA (bron foto AVL)

Onvolledige verwijdering

Een van de behandelingen voor niet-uitgezaaide prostaatkanker is het operatief verwijderen van de prostaat (radicale prostatectomie). Deze operatie is succesvol wanneer de volledige tumor is verwijderd en er ook behoud blijft van de seksuele functie en urinecontinentie. Echter, in twintig procent van de gevallen vindt er een onvolledige tumorverwijdering plaats tijdens een prostaatkankeroperatie. “Voor het eerst is met behulp van fluorescent licht tijdens de operatie prostaatkanker zichtbaar gemaakt”, aldus Pim van Leeuwen, uroloog in het Antoni van Leeuwenhoek. “Als het lukt om prostaatkanker heel specifiek zichtbaar te maken tijdens de operatie, nemen we een grote stap in de nauwkeurigheid van prostaatkankerchirurgie”.

Onderzoek

Deze nieuwe techniek is toegepast in een studie die als doel heeft om te bekijken of het nieuwe middel (OTL78: een fluorescerende stof die specifiek aan het prostaatkanker specifieke eiwit-PSMA bindt) veilig gebruikt kan worden tijdens de operatie. De stof wordt kort voor de operatie per infuus gegeven en kleurt alle prostaatkankercellen in het operatiegebied. Ook wordt in het onderzoek bekeken of tijdens de operatie de prostaatkanker en eventuele lymfeklieren beter zichtbaar zijn dan met het blote oog. Waardoor de operateur beter onderscheid kan maken tussen kwaadaardig (kanker) en goedaardig weefsel van de prostaat.

Samenwerking met CHDR en LUMC

Voor dit onderzoek werkt het Antoni van Leeuwenhoek (AVL) samen met het Centre for Human Drug Research (CHDR) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Het CHDR en LUMC leveren het nieuwe middel OTL78 en de speciale fluorescentiecamera aan het Antoni van Leeuwenhoek. Eind van het jaar hopen de onderzoekers voldoende patiënten te hebben behandeld om meer te kunnen zeggen over de bruikbaarheid van de stof.

Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen in Nederland. Jaarlijks krijgen 13.600 mannen de diagnose prostaatkanker.

Bron: AVL
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?