Voormalig huisarts Gooren coacht artsen: ‘Door zelfcompassie is er bij artsen minder kans op burn-out en zorgverlenersmoeheid’
Je balans vinden en grenzen bewaken is voor een arts niet altijd eenvoudig, weet ook voormalig huisarts Marga Gooren. In 2012 maakt zij een overstap en start met haar coachingspraktijk voor artsen. “Veel artsen worstelen met de balans tussen privé en werk. Door het principe van zelfcompassie toe te passen, leer ik ze om op een gezonde manier de lat wat lager te leggen.”
Al snel nadat Marga Gooren als huisarts begon, wist ze: dit wil ik niet mijn hele leven blijven doen. “Ik vond het vak inhoudelijk interessant, maar wilde geen praktijk houden met alle verantwoordelijkheden die daarbij komen kijken. Wat ik wél heel leuk vond, was diepgaand contact met patiënten om het probleem achter de eerste hulpvraag bloot te leggen. Als huisarts voelde ik echter dat ik te weinig tools en tijd had om mensen écht op weg te helpen.”
“De medische cultuur is dat artsen sterk en rationeel zijn. Wel gevoelig en vriendelijk voor patiënten, maar niet voor zichzelf”
Overstap
Gooren komt in aanraking met NLP en besluit diverse NLP-opleidingen te volgen, onder meer een training die focust op NLP en gezondheid. “Langzaam maar zeker ontstond het idee om mijn eigen coachingspraktijk op te zetten.” In 2012 kiest ze ervoor om het huisartsenvak volledig los te laten en zich te richten op het coachen van – voornamelijk vrouwelijke –artsen. “Het is een wereld met voor mij herkenbare problemen en de doelgroep spreekt me enorm aan.”
“Het is de kunst om zelfcompassie voor jezelf in te zetten, jezelf te behandelen als je beste vriend”
Hoge druk, geen fouten
Naast coaching met als insteek positieve psychologie en zelfcompassie geeft Gooren ook geaccrediteerde trainingen aan artsen om kennis over te dragen. “Mensen die geneeskunde gaan studeren zijn vaak perfectionistisch en hardwerkend. Ze vragen veel van zichzelf. De medische cultuur is dat artsen sterk en rationeel zijn. Wel gevoelig en vriendelijk voor patiënten, maar niet voor zichzelf. De druk van het vak is hoog: je mag niets missen en geen fouten maken. Tegelijk worstelen veel artsen, vooral vrouwen, met de balans tussen privé en werk. Door het principe van zelfcompassie toe te passen, leer ik ze om op een gezonde manier de lat wat lager te leggen.”
“Zelfcompassie kun je trainen. Het is een keuze om aardig voor jezelf te zijn”
Positieve effecten
Volgens Gooren kan iedereen zelfcompassie leren. “We dragen compassie in ons, zeker als arts. Het is de kunst om het voor jezelf in te zetten. Jezelf te behandelen als je beste vriend. Mijn eigen eyeopener was dat ik leerde dat ik fouten mag maken, dat ik niet perfect hoef te zijn. En dat mensen iets van mij mogen vinden. Zelfcompassie kun je, net als mindfulness, trainen. Het is een keuze om aardig voor jezelf te zijn.” Gooren ziet de positieve effecten van zelfcompassie iedere dag in haar coachingspraktijk, maar verwijst ook naar de resultaten van wetenschappelijk onderzoek. “Door zelfcompassie worden mensen veerkrachtiger, ze kunnen beter tegen tegenslag. Ook is er minder kans op burn-out en zorgverlenersmoeheid. Angst en depressie nemen af en je immuunsysteem krijgt een boost. Kortom: mensen zitten lekkerder in hun vel. En als dokters beter in hun vel zitten, neemt de kwaliteit van zorg ook toe. Op die manier doe ik indirect nog steeds iets voor de patiënt, en dat geeft mij heel veel voldoening.”
“Als dokters beter in hun vel zitten, neemt de kwaliteit van zorg ook toe”
Not done
De COVID-19-periode zal voor een deel van de artsen veel extra spanning oproepen, maar volgens Gooren voelen ook veel mensen juist nu waarom ze voor dit vak kozen. “Ik ervaar nu meer saamhorigheid van artsen onderling. Vroeger was coaching voor dokters not done. Tijdens de COVID-19-periode is die opinie verschoven: het besef is er dat artsen ook mentaal goed voor zichzelf moeten zorgen. Ik kan dat alleen maar toejuichen.”
Tips voor meer zelfcompassie
- Op zoek naar meer balans? Met stip op één staat zelfzorg. Vraag je af: wat heb jij nodig om lekker in je vel te zitten en om je gezond te voelen? Voor de één is dat hardlopen, voor de ander is het lezen.
- Spreek elke ochtend voordat je opstaat een intentie voor jezelf uit: hoe wil ik me vandaag voelen? Waar wil ik extra aandacht aan geven? Bijvoorbeeld opletten om tijdig pauze te nemen, of extra goed luisteren naar mensen.
- Twijfel je of je wel arts wil zijn? Lang niet altijd is een rigoureuze carrièreswitch de oplossing. Stort je in je vrije tijd op een passie, zoals muziek spelen. Geef jezelf ruimte om daar tijd voor vrij te maken. Heb je geen idee wat je passies zijn? Sta stil bij wat je vroeger als kind leuk vond om te doen.
- Zeg vaker nee. Veel artsen hebben de COVID-19-periode ook als prettig ervaren omdat er niet zoveel te doen was, zowel op het werk als privé. Maak keuzes en sta jezelf toe wat minder te moeten van jezelf.
Leesvoer
Marga Gooren schreef samen met Mila de Koning het boek ‘Hart voor de dokter, met zelfcompassie aan het werk’. Binnenkort verschijnt haar tweede boek: ‘Veerkracht voor vrouwelijke artsen’. Meer weten? Kijk op http://hartvoordedokter.nl of op aqualime.nl