Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
‘Wees alert op apathie bij ouderen met en zonder depressie’
Apathie heeft bij ouderen een negatieve invloed op het herstel van een depressie. Maar ook bij niet-depressieve ouderen legt dit verlies van motivatie voor dagelijkse bezigheden en emotionele expressie een zware druk op patiënten en hun omgeving. Daarom roept ouderenpsychiater Isis Groeneweg-Koolhoven zorgverleners op alerter te zijn op apathie. Ze promoveerde op 7 november.
Moeten we apathie en depressie bij ouderen diagnosticeren en behandelen als twee losse ziekten? Die vraag gaat door het hoofd van onderzoeker Groeneweg-Koolhoven nadat ze ontdekte dat de aanwezigheid van apathie bij depressieve ouderen een voorspeller is voor een slechter herstel van de depressie. “We zagen weliswaar dat ouderen met een ernstige depressie ook vaker last hadden van apathie, maar dat het niet de ernst van de depressie was die bepaalde hoe goed iemand herstelt, maar juist de ernst van de apathie.”
Een ontdekking die aansloot bij iets wat haar ook al was opgevallen tijdens haar werk als ouderenpsychiater, vertelt Groeneweg-Koolhoven. “Ik zie veel ouderen met een depressie en het viel me op dat het soms wel lukt om de depressie te behandelen, maar patiënten last blijven houden van klachten die passen bij apathie. Ze hebben geen zin om iets te doen, zijn emotioneel afgevlakt en hebben geen interesse in dingen die ze eerst graag deden.”
Concept ter discussie
Hoe die apathie dan precies behandeld moet worden, daar heeft de ouderenpsychiater nog geen antwoord op. “Onderzoek hiernaar is lastig, omdat het concept apathie in de beroepsgroep ter discussie staat. Er is nog geen overeenstemming over hoe je het precies moet vaststellen en definiëren. Wel zijn er casussen bekend van patiënten die goed reageren op een lage dosis methylfenidaat (Ritalin). Dat wil ik graag beter uitzoeken.”
Apathie in je achterhoofd
Dat meer onderzoek naar apathie bij depressie en bij andere psychische ziektebeelden nodig is, staat volgens Groeneweg-Koolhoven vast. “Apathie heeft een grote impact op de kwaliteit van leven van patiënten, maar zeker ook op die van hun omgeving. Je kunt je voorstellen hoe lastig het is als je partner niet meer van de bank komt.” Dat wordt nog niet altijd gezien door zorgverleners, zegt ze. “Ik wist nog weinig over apathie toen ik aan mijn promotie begon, terwijl ik opgeleid was tot psychiater. Ik pleit ervoor om als zorgverlener altijd in je achterhoofd te houden dat apathie misschien een rol speelt bij jouw oudere patiënt.”